Prawo pierwokupu definiuje pierwszeństwo określonej osoby do zakupu ruchomości lub nieruchomości, będących przedmiotem umowy między nią a sprzedającym. Wszelkie przepisy dotyczące tego zagadnienia zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym. Kogo dokładnie dotyczy to prawo i jak działa? Odpowiadamy.
Co to jest prawo pierwokupu?
Prawo pierwokupu umożliwia określonej osobie pierwszeństwo w nabyciu ruchomości lub nieruchomości, gdy ich właściciel zdecyduje się je sprzedać. Regulacje dotyczące tego prawa znajdują się w Kodeksie cywilnym, zgodnie z którym „Jeżeli ustawa lub czynność prawna zastrzega dla jednej ze stron pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby druga strona sprzedała rzecz osobie trzeciej (prawo pierwokupu), stosuje się w braku przepisów szczególnych przepisy niniejszego rozdziału”.
Prawo pierwokupu może być aktywowane tylko w przypadku, gdy właściciel ma zamiar sprzedać swoją własność, nie dotyczy więc innych form zbycia, np. darowizn.
Komu przysługuje prawo pierwokupu?
Prawo pierwokupu może przysługiwać osobom na mocy postanowień umów, często spotykane jest to w umowach dzierżawy, najmu lub sprzedaży. Może też wynikać z ustawy, przysługując jednostkom samorządowym, współwłaścicielom, dzierżawcom (w przypadku nieruchomości rolnych) lub Skarbowi Państwa.
Jak działa prawo pierwokupu?
Prawo pierwokupu może być zawarte w umowie, zgodnie z Kodeksem cywilnym: „Rzecz, której dotyczy prawo pierwokupu, może być sprzedana osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona”.
Osoba uprawniona musi podjąć decyzję o skorzystaniu ze swojego prawa w określonym terminie, który może być miesięczny (w przypadku nieruchomości), tygodniowy (w przypadku rzeczy ruchomych) lub inny, jeśli został wcześniej określony. Prawo do pierwokupu jest niezbywalne i niepodzielne, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.