Według rzecznika prokuratury w Liège, czołowi europejscy prokuratorzy badają zarzuty popełnienia przestępstwa w związku z negocjacjami w sprawie szczepionek między przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen a dyrektorem generalnym firmy Pfizer.
POLECAMY: Nie żyje europosłanka zajmująca się aferą szprycową z udziałem von der Leyen i Pfizerem
Śledczy z Prokuratury Europejskiej (EPPO) w ostatnich miesiącach przejęli od belgijskich prokuratorów śledztwo przeciwko von der Leyen w sprawie „ingerencji w funkcje publiczne, niszczenia SMS-ów, korupcji i konfliktu interesów”, zgodnie z dokumentami prawnymi widzianymi przez POLITICO i rzecznika prokuratury w Liège. Podczas gdy prokuratorzy EPPO badają domniemane przestępstwa, nikt nie został jeszcze oskarżony w związku ze sprawą.
Śledztwo zostało pierwotnie wszczęte przez belgijskie organy sądowe w mieście Liège na początku 2023 r. po złożeniu skargi karnej przez lokalnego lobbystę Frédérica Baldana. Później dołączyły do niego rządy Węgier i Polski – choć ten ostatni jest w trakcie wycofywania swojej skargi po wygranych wyborach przez prounijny rząd Donalda Tuska, powiedział POLITICO rzecznik polskiego rządu.
Skarga Baldana koncentrowała się na rzekomej wymianie wiadomości tekstowych między von der Leyen a szefem Pfizera Albertem Bourlą w okresie poprzedzającym zawarcie największej umowy szczepionkowej w UE w szczytowym okresie pandemii Covid-19, w aferze nazwanej „Pfizergate”.
POLECAMY: NYT pozwał KE w sprawie wymiany wiadomości tekstowych między von der Leyen i szefem Pfizera
New York Times, który jako pierwszy ujawnił, że wymiana miała miejsce, gdy dwaj przywódcy ustalali warunki umowy, wszczął równoległy pozew przeciwko Komisji po tym, jak odmówiła ona ujawnienia treści wiadomości po złożeniu wniosku o dostęp do dokumentów.
Wiadomość, że EPPO prowadzi teraz dochodzenie w tej sprawie, grozi dalszą kontrolą roli przewodniczącej Komisji w mega transakcji dotyczącej szczepionek, której szacunkowa wartość wynosiła ponad 20 miliardów euro. EPPO prowadzi ogólnoeuropejskie dochodzenia w sprawie przestępstw finansowych i teoretycznie może przejąć telefony i inne istotne materiały z biur Komisji lub w innych krajach Europy, takich jak rodzinne Niemcy von der Leyen.
Rozwój sytuacji następuje w delikatnym momencie dla szefowej UE, ponieważ nawiguje ona przejściem do tego, co obserwatorzy brukselscy spodziewają się, że będzie to druga kadencja na czele Berlaymont.
Komisja jak dotąd odmówiła ujawnienia treści wiadomości tekstowych, a nawet potwierdzenia ich istnienia.
Umowa, wynegocjowana w szczytowym momencie pandemii w 2021 r., była początkowo postrzegana jako triumf von der Leyen. Jednak sama ilość zakupionych szczepionek wzbudziła wątpliwości, a POLITICO ujawniło pod koniec ubiegłego roku, że zmarnowano dawki o wartości co najmniej 4 miliardów euro. Kontrakt na szczepionki z firmą Pfizer został od tego czasu renegocjowany.
Działacze na rzecz przejrzystości i niektórzy przeciwnicy polityczni starali się wywrzeć presję na Komisję, aby omówiła tę sprawę, ale von der Leyen jak dotąd unikała odniesienia się do niej. W odpowiedzi na bezpośrednie pytanie zadane jej przez POLITICO o brakujące wiadomości tekstowe, von der Leyen powiedziała: „Wszystko, co niezbędne na ten temat zostało powiedziane i wymienione. Poczekamy na wyniki”.
W 2022 r. EPPO ogłosiła, że przygląda się bardziej ogólnie unijnym zamówieniom na szczepionki, ale jest to pierwszy raz, kiedy urząd został wyraźnie powiązany z Pfizergate.
POLECAMY: Komisja twierdzi, że nie może i nie musi znaleźć korespondencji von der Leyen z Pfizerem
Handel prawnymi haczykami
Sprawa rozpatrywana obecnie przez EPPO łączy w sobie kilka różnych wątków prawnych, politycznych i finansowych – i przecina się z pozwami wniesionymi przez giganta farmaceutycznego Pfizer przeciwko Węgrom i Polsce.
W ubiegłym roku Baldan, 36-letni belgijski lobbysta reprezentowany przez tego samego prawnika, który reprezentuje francuską grupę sceptyków szczepionkowych Bon Sens, złożył w Belgii skargę karną w związku z rolą von der Leyen w negocjacjach szczepionkowych z Pfizerem w związku z tym, co jego zdaniem było aktami „ingerencji w funkcje publiczne, niszczenia SMS-ów, korupcji i konfliktu interesów”, zgodnie z informacjami prawnymi dostarczonymi przez jego prawnika. Bon Sens przedstawił własne wyzwania prawne w związku z Pfizergate.
Dodanie rządów europejskich do jego skargi dodaje wagi temu, co w przeciwnym razie mogłoby być postrzegane jako osobista krucjata. Węgry, kierowane przez Viktora Orbána, niezłomnego przeciwnika von der Leyen, również złożyły skargę w związku z rolą przewodniczącej Komisji w negocjacjach dotyczących szczepionek z Pfizerem, według dwóch osób znających sprawę, mówiących pod warunkiem zachowania anonimowości ze względu na jej delikatny charakter.
Polska złożyła własną skargę w listopadzie ubiegłego roku, potwierdził rzecznik polskiego rządu. Jednak po wyborze Tuska w grudniu „nowy rząd pracuje [nad] wycofaniem Polski z tego postępowania” – powiedział rzecznik.
Szczegóły sprawy nie są jawne, ale osoby wtajemniczone powiedziały, że chociaż skarga wniesiona przez Węgry różni się od skargi Baldana, koncentruje się na tej samej wymianie wiadomości tekstowych. Polska skarga była podobna, powiedziały dwie osoby zaznajomione ze szczegółami sprawy.
Zarówno Węgry, jak i Polska zostały również pozwane przez Pfizer w związku z brakiem płatności za dawki szczepionek po wstrzymaniu dostaw, powołując się na nadpodaż i obciążenie finansowe związane z wojną na Ukrainie.
Urzędnik Komisji Europejskiej powiedział, że Komisja nie ma wiedzy na temat możliwych postępowań poza artykułami prasowymi.
Węgierski rząd nie odpowiedział na prośbę o komentarz. Pfizer i EPPO odmówiły komentarza.
Jeden komentarz
Powinna dostać dożywocie w więzieniu. Mało tego jej mąż był we władzach phizera. Bezczelna hitlerówka. Spowodowała depopulację w UE.