Program wsparcia dla Ukraińców, znany powszechnie jako 800 plus, przeszło znaczącą metamorfozę. Rząd podjął decyzję o zastosowaniu nowych zasad, łącząc świadczenie finansowe z obowiązkiem szkolnym dla dzieci oraz wprowadzając rozmaite modyfikacje w systemie pomocy. Wspomniane zmiany mają być omawiane na posiedzeniu rządu, które odbędzie się we wtorek.
Podstawą nowych regulacji jest projekt nowelizacji ustawy o pomocy dla obywateli Ukrainy, którzy znaleźli się w Polsce w związku z trwającym konfliktem zbrojnym na terytorium ich kraju. Prace nad projektem odbywały się przy aktywnym udziale Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, współpracującego z innymi resortami.
Jedną z głównych zmian, na którą zwrócono uwagę, jest wprowadzenie obowiązku szkolnego dla wszystkich dzieci pochodzących z Ukrainy. Maciej Duszczyk, wiceszef MSWiA, podkreślił, że po długich konsultacjach ministerstwo edukacji zdecydowało się na to rozwiązanie, które spotkało się z akceptacją ze strony ukraińskich partnerów. Aktualnie około 200 tysięcy ukraińskich dzieci uczęszcza do polskich szkół, jednakże liczba tych, które uczą się w systemie ukraińskim, nie jest znana. Wypłata świadczenia 800 plus ma być teraz uzależniona od przestrzegania tego obowiązku szkolnego przez rodziny.
Aneta Żochowska, dyrektor Fundacji Leny Grochowskiej, wyraziła pozytywną opinię na temat wprowadzenia obowiązku szkolnego, widząc w tym motywację dla niektórych rodziców do skierowania swoich dzieci do szkół. „Część rodziców nie przykłada należytej wagi do edukacji dzieci, w związku z czym są one poza systemem edukacji – polskim czy ukraińskim. Zmiana przepisów może więc zmobilizować ich do zapisywania dzieci do szkół” – zaznaczyła Żochowska.
Kolejną istotną zmianą, zaproponowaną w projekcie, jest przedłużenie ochrony tymczasowej dla Ukraińców uciekających przed wojną. Projekt przewiduje, że pobyt obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL UKR, będzie legalny do 30 września 2025 roku. Dodatkowo, od przyszłego roku będzie możliwa zmiana statusu pobytu z ochrony tymczasowej na pobyt czasowy na okres trzech lat, po spełnieniu określonych warunków.
Propozycja przewiduje również zmiany w finansowaniu wsparcia dla uchodźców z Ukrainy. Od 1 lipca finansowanie wsparcia w postaci zakwaterowania i wyżywienia będzie możliwe jedynie na podstawie umowy z właściwym wojewodą lub organem samorządowym. Wsparcie finansowe dotyczące wykonywania fotografii oraz jednorazowe świadczenie pieniężne zostaną wygaszone.
Rząd zapewnia, że projekt ustawy był przedmiotem dyskusji i konsultacji z wojewodami, konsulem Ukrainy w Polsce, Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz organizacjami pomagającymi uchodźcom wojennym w Polsce. Projekt powstał we współpracy z różnymi resortami, w tym m.in. z ministerstwem edukacji, rodziny, pracy i polityki społecznej, zdrowia oraz z kancelarią premiera.
