Od 1 stycznia zaczyna obowiązywać zakaz palenia węglem i drewnem

Od wielu lat Polska boryka się z problemem zanieczyszczenia powietrza, szczególnie w sezonie grzewczym. W 2024 roku rząd podjął kolejne kroki w walce z smogiem, wprowadzając surowe przepisy dotyczące używania wysokoemisyjnych źródeł ciepła. Nowe uregulowania mają na celu ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery oraz poprawę jakości życia mieszkańców.

Zakazy w kolejnych regionach

1 stycznia 2024 roku to symboliczna data, od której zaczął obowiązywać zakaz używania tzw. kopciuchów w ośmiu województwach Polski. To tylko część szerszego planu walki z zanieczyszczeniem powietrza, który obejmuje także wymianę starych kotłów, pieców i kominków na bardziej ekologiczne rozwiązania.

Zgodnie z danymi Europejskiej Agencji Środowiska, aż 12 spośród 20 najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie znajduje się w Polsce. To alarmująca sytuacja, która wymaga szybkich i skutecznych działań.

Program Czyste Powietrze

Rządowy program Czyste Powietrze cieszy się coraz większym zainteresowaniem ze strony mieszkańców. Dofinansowania na wymianę źródeł ciepła przekładają się na wzrost liczby instalacji pomp ciepła oraz kotłów gazowych. We wrześniu 2023 roku kwota wypłat dofinansowania sięgnęła prawie 250 milionów złotych, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu z poprzednimi latami.

Terminarz wymiany urządzeń

Rząd ustalił jasny harmonogram wymiany urządzeń w poszczególnych województwach, co ma ułatwić proces adaptacji dla mieszkańców. Już od 2024 roku piece niespełniające norm będą musieli wymienić mieszkańcy 11 województw, a kolejne zakazy wchodzić będą w życie w latach następnych.

Warto zaznaczyć, że niezgodne z przepisami użytkowanie starych pieców może skutkować surowymi konsekwencjami finansowymi, włącznie z karą w wysokości nawet 5 tysięcy złotych.

Wybór ekologicznych rozwiązań

Pomimo wyzwań związanych z wymianą źródeł ciepła, coraz więcej osób decyduje się na instalację ekologicznych systemów grzewczych, takich jak pompy ciepła. Dostępność tych urządzeń wzrosła, a producenci zwiększyli produkcję, aby sprostać rosnącemu popytowi.

Terminarz wymiany urządzeń w poszczególnych województwach

Po wskazanych poniżej datach stosowanie wymienionych urządzeń jest lub będzie zabronione:

Województwo mazowieckie
– 1 stycznia 2023 r. – zakaz kopciuchów (kotłów bezklasowych) oraz pieców niespełniających wymogów ekoprojektu;
– 1 października 2023 r. – obowiązuje całkowity zakaz palenia węglem w Warszawie;
– 1 stycznia 2028 r. w gminach okalających stolicę, z wyjątkiem kotłów klasy 5. zainstalowanych przed 10 listopada 2017 r. oraz kotłów spełniające normy Ecodesign zamontowanych przed 1 czerwca 2022;
– 1 stycznia 2028 r. zabronione będzie stosowanie kotłów o klasie niższej niż 5.
 
Województwo małopolskie
– od wiosny 2024 r. (do końca sezonu grzewczego) – piece bezklasowe oraz takie, które nie spełniają kryteriów z uchwały;
– 1 stycznia 2027 r. – piece o klasie poniżej 5.
 
Województwo wielkopolskie
– 1 stycznia 2024 r. – kopciuchy, czyli piece niespełniające norm żadnej z klas;
– 1 stycznia 2026 r. kotły niespełniające wymogów ekoprojektu lub klasy 5. normy PN-EN 303-5:2012, (z wyjątkami);
– 1 stycznia 2028 r. piece o klasie 3. i 4.

Województwo dolnośląskie
– 1 lipca 2024 r. – kotły niespełniające wymogów 3. klasy normy PN-EN 303-5:2012 (czyli tzw. kopciuchy);
– 1 lipca 2028 r. – piece na węgiel lub drewno o klasie niższa niż 5.

Województwo śląskie
– 1 stycznia 2022 r. – piece bezklasowe eksploatowane dłużej niż 10 lat od daty wyprodukowania;
– 1 stycznia 2024 r. – kotły bezklasowe używane od 5 do 10 lat od daty produkcji;
– 1 stycznia 2026 r. – kotły bezklasowe używane do 5 lat od daty wyprodukowania;
– 1 stycznia 2028 r. – piece na paliwa stałe o klasie niższej niż 5.

Województwo łódzkie
– 1 stycznia 2025 r. – piece bezklasowe, niespełniające wymogów żadnej z norm (posiadacze pieców i kominków sprzed 2018 r. mają czas do 1 stycznia 2026 r. na zamontowanie wymaganych w uchwale filtrów);
– 1 stycznia 2028 r. – wszystkie piece na paliwa stałe poniżej klasy 5.

Województwo kujawsko-pomorskie
– 1 stycznia 2024 r. – kominki i inne ogrzewacze pomieszczeń, które nie spełniają norm z uchwały antysmogowej;
– 1 stycznia 2028 r. – piece o klasie niższa niż 5.
 
Województwo lubelskie
– 1 stycznia 2024 r. – piece bezklasowe (kopciuchy) oraz kotły klasy 1. i 2. według normy PN-EN 303-5:2002;
– 1 stycznia 2027 r. – każdy piec węglowy klasy 3. i 4. 
 
Województwo lubuskie
– 1 stycznia 2024 r. w Zielonej Górze i Gorzowie Wielkopolskim – piece na paliwa stałe o klasie niższej niż 5;
– 1 stycznia 2027 r. – piece na paliwa stałe o klasie niższej niż 5 poza tymi miastami.
 
Województwo opolskie
– 1 stycznia 2029 r. – piece bezklasowe;
– 1 stycznia 2032 r. – kotły klas 3. i 4.
 
Województwo podkarpackie
– 1 stycznia 2024 r.  – kotły bezklasowe eksploatowane od 5 do 10 lat od daty produkcji;
– 1 stycznia 2026 r. – kotły bezklasowe eksploatowane do 5 lat od daty produkcji;
– 1 stycznia 2028 r. – piece na węgiel o klasie poniżej 5.
 
Województwo pomorskie
– 1 stycznia 2024 r. w Sopocie zakaz ogrzewania węglem oraz drewnem;
– 1 września 2024 r. – piece bezklasowe lub o klasie niższej niż 3;
– 1 września 2026 r., pieców o klasie 3. oraz 4.
 
Województwo świętokrzyskie
– 1 lipca 2024 r. – piece o klasie 3. i 4;
– 1 lipca 2026 r. – kotły o klasie 5.
 
Województwo zachodniopomorskie
– 1 stycznia 2024 r. – piece bezklasowe, czyli kopciuchy niespełniające żadnych norm;
– 1 stycznia 2028 r. – piece o klasie poniżej 5.

Podsumowanie

Walka z zanieczyszczeniem powietrza to nie tylko obowiązek władz, ale także wspólny interes społeczności lokalnych. Przejście na bardziej ekologiczne źródła ciepła to nie tylko krok w kierunku poprawy jakości powietrza, ale również inwestycja w zdrowszą przyszłość dla nas wszystkich. Dlatego też zachęcamy do aktywnego uczestnictwa w programach wspierających wymianę starych, wysokoemisyjnych pieców na nowoczesne, ekologiczne rozwiązania.