W obliczu rosnących problemów na rynku mieszkaniowym, rząd podejmuje działania mające na celu zwiększenie dostępności mieszkań dla obywateli. Oprócz zapowiedzianego programu „Mieszkanie na start”, który ma wspierać młodych kredytobiorców, trwają również prace nad drugim projektem ustawy, który ma na celu zwiększenie podaży mieszkań poprzez zmiany w prawie dotyczącym dostępności gruntów. Poniższy artykuł analizuje obydwa programy, ich założenia, potencjalne korzyści oraz wyzwania związane z ich wdrożeniem.
„Mieszkanie na start” – Założenia programu
Program „Mieszkanie na start” skierowany jest głównie do młodych osób i rodzin, które dopiero zaczynają swoją przygodę z rynkiem mieszkaniowym. Jego głównym celem jest wsparcie w uzyskaniu kredytu mieszkaniowego poprzez dopłaty do rat. Projekt ustawy, który został skierowany do konsultacji w kwietniu 2024 roku, zawiera kilka kluczowych założeń:
- Kryteria dochodowe:
- Średni miesięczny dochód gospodarstwa domowego nie może przekraczać 7 tys. zł dla 1-osobowego gospodarstwa.
- Limity dochodów rosną wraz z liczbą osób w gospodarstwie domowym:
- 13 tys. zł dla 2-osobowego gospodarstwa.
- 16 tys. zł dla 3-osobowego gospodarstwa.
- 19,5 tys. zł dla 4-osobowego gospodarstwa.
- 23 tys. zł dla gospodarstw z co najmniej 5 osobami.
- Warunki kredytu:
- Kredyt musi być udzielony w złotych polskich.
- Minimalny okres kredytowania dla kredytu hipotecznego wynosi 15 lat, z okresowo stałą stopą oprocentowania na co najmniej 5 lat.
- Dopłaty obejmują pierwsze 120 rat kredytu hipotecznego.
- W przypadku kredytów konsumenckich, minimalny okres kredytowania wynosi 5 lat, a maksymalny 15 lat, z dopłatami do pierwszych 60 rat.
- Limity wniosków:
- Program przewiduje limit 15 tys. wniosków na kwartał, po czym nastąpi czasowe wstrzymanie naboru.
Druga ustawa – Zwiększenie dostępności gruntów
Drugim kluczowym elementem rządowych planów jest nowa ustawa mająca na celu zwiększenie dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Proces legislacyjny tego projektu jest opóźniony ze względu na wybory samorządowe oraz nadchodzące wybory do Parlamentu Europejskiego. Jednak Ministerstwo Rozwoju i Technologii ujawniło kilka szczegółów dotyczących nowych rozwiązań:
- Zmiany ustawowe dotyczące gruntów:
- Resort pracuje nad rozwiązaniami, które mają na celu zwiększenie dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Będą one wymagały zmian w istniejących przepisach.
- Opodatkowanie gruntów:
- Eksperci z branży mieszkaniowej, w tym Jan Dziekoński, analityk rynku mieszkaniowego, sugerują wprowadzenie wyższego opodatkowania dla niewykorzystanych gruntów nadających się pod budownictwo mieszkaniowe. Takie rozwiązanie miałoby zachęcić właścicieli do sprzedaży tych terenów, zamiast ich przetrzymywania.
- Nadbudowy budynków:
- Proponowane jest również wykorzystanie potencjału nadbudów niskich budynków z okresu powojennego poprzez dodanie dodatkowych kondygnacji za pomocą lekkich konstrukcji. Barierą dla takich inwestycji są jednak wymogi przeciwpożarowe, które muszą zostać uwzględnione.
Wyzwania i potencjalne korzyści
„Mieszkanie na start”
Korzyści:
- Zwiększenie dostępności mieszkań dla młodych osób i rodzin.
- Wsparcie dla kredytobiorców w pierwszych latach spłaty kredytu, co może ułatwić stabilizację finansową.
Wyzwania:
- Ograniczone limity dochodowe mogą wykluczyć część potencjalnych beneficjentów.
- Limit wniosków na kwartał może prowadzić do nierównomiernego dostępu do programu.
Druga ustawa dotycząca gruntów
Korzyści:
- Zwiększenie dostępności gruntów może przyspieszyć budowę nowych mieszkań.
- Wprowadzenie wyższego opodatkowania dla niewykorzystanych gruntów może skłonić właścicieli do sprzedaży lub inwestycji w nieruchomości.
Wyzwania:
- Zmiany ustawowe mogą napotkać opór ze strony właścicieli gruntów.
- Wdrożenie nowych przepisów może być czasochłonne i wymagać szerokiej współpracy między różnymi instytucjami.
Rządowe plany dotyczące rynku mieszkaniowego obejmują zarówno wsparcie dla kredytobiorców poprzez program „Mieszkanie na start”, jak i zwiększenie podaży mieszkań poprzez zmiany w prawie dotyczącym gruntów. Oba projekty mają potencjał przynieść znaczące korzyści, jednak ich skuteczność będzie zależała od szczegółów wdrożenia oraz współpracy wszystkich zainteresowanych stron. Wprowadzenie nowych regulacji może napotkać na różne wyzwania, ale odpowiednio skonstruowane przepisy mogą przyczynić się do rozwiązania problemów na rynku mieszkaniowym i poprawy sytuacji wielu obywateli.
