Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pod kierownictwem Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, przygotowuje projekt nowelizacji Kodeksu pracy, który przewiduje dodatkowe uprawnienia urlopowe dla rodziców dzieci urodzonych przed terminem (tzw. wcześniaków) oraz dzieci hospitalizowanych po urodzeniu.
Projekt zakłada, że rodzicom ekstremalnie skrajnych wcześniaków, czyli dzieci urodzonych przed 28 tygodniem ciąży lub ważących mniej niż 1000 gram, przysługiwać będzie dodatkowy urlop macierzyński do 15 tygodni.
Dodatkowe tygodnie urlopu będą przyznawane za każdy tydzień hospitalizacji dziecka. Takie rozwiązanie ma na celu wsparcie rodziców w trudnym okresie, zapewniając im możliwość spędzenia więcej czasu z noworodkiem, który wymaga intensywnej opieki medycznej.
Projekt ten ma również obejmować inne kategorie dzieci hospitalizowanych po urodzeniu, chociaż szczegółowe kryteria dotyczące tego, jakie przypadki będą kwalifikować się do dodatkowego urlopu, nie zostały jeszcze w pełni określone. Celem tych zmian jest zwiększenie wsparcia dla rodziców w sytuacjach wymagających szczególnej opieki nad noworodkami, aby mogli lepiej zbalansować obowiązki zawodowe z potrzebami rodzinnymi.
— Identyczne rozwiązania będą także obowiązywały rodziców dzieci, które urodziły się w terminie, ale muszą pozostać w szpitalu dłużej niż standardowe pięć dni — przekazała minister Dziemianowicz-Bąk.
Minister Dziemianowicz-Bąk poinformowała, że przepisy mają być rozpatrywane przez Radę Ministrów w trzecim kwartale 2024 roku, a ich wejście w życie jest planowane na początek 2025 roku.
To oznacza, że rodzice dzieci, które nie są wcześniakami, również będą mieli prawo do dodatkowego urlopu. Maksymalny wymiar takiego urlopu macierzyńskiego wyniesie 8 tygodni, przyznawanych w tempie jednego tygodnia za każdy dodatkowy tydzień hospitalizacji dziecka.
Urlop dla rodzin zastępczych, nauczycieli i funkcjonariuszy
Dodatkowe uprawnienia urlopowe obejmą także rodziny decydujące się na przyjęcie dziecka jako rodzina zastępcza lub na jego adopcję. W takim przypadku rodzice będą musieli zdecydować, który z nich skorzysta z całego urlopu (bez możliwości jego podziału), i wykorzystać go w całości jednorazowo.
Osoby niepracujące na umowę o pracę i nieubezpieczone, które mają jedynie prawo do tzw. świadczenia rodzicielskiego, będą mogły przedłużyć to świadczenie o odpowiedni okres. Dotyczy to sytuacji, gdy urodzi im się wcześniak, dziecko będzie hospitalizowane dłużej niż standardowo, lub gdy przyjmą rolę rodziny zastępczej lub adopcyjnej.
Ministerstwo informuje, że podobne przepisy zostaną przygotowane dla rodziców będących nauczycielami, żołnierzami i funkcjonariuszami różnych służb, takich jak policja, straż pożarna, służby specjalne, Służba Ochrony Państwa, Straż Graniczna, Straż Więzienna i Straż Marszałkowska. Jak skorzystać z prawa do dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego?
Dodatkowy urlop planowany przez MRPiPS rozpocznie się po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Aby skorzystać z prawa do dłuższego urlopu, konieczne będzie złożenie wniosku co najmniej 21 dni przed końcem urlopu macierzyńskiego. Będzie to urlop fakultatywny. Pracodawca nie będzie miał prawa odmówić pracownikowi dodatkowego urlopu ani zwolnić go w jego trakcie, ponieważ pracownik będzie chroniony przed zwolnieniem na czas urlopu.
Zmiana przepisów nałoży na pracodawcę obowiązek przywrócenia pracownika wracającego z urlopu na jego dotychczasowe stanowisko. Ewentualnie może to być stanowisko równorzędne z takim samym wynagrodzeniem, jakie pracownik miałby, gdyby nie poszedł na urlop. W trakcie urlopu pracownik będzie otrzymywał 100% dotychczasowego wynagrodzenia.
Minister Dziemianowicz-Bąk poinformowała, że przepisy mają być rozpatrywane przez Radę Ministrów w trzecim kwartale 2024 roku, a ich wejście w życie jest planowane na początek 2025 roku.
