Od 1 lipca 2024 roku kierowcy poruszający się po polskich miastach będą musieli spełniać nowe wymagania związane ze strefami czystego transportu (SCT). Te strefy, wyznaczane w centrach miast, mają na celu poprawienie jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji spalin. Kierowcy, którzy chcą wjechać do tych stref, będą musieli posiadać specjalne naklejki na swoich pojazdach. Brak takiej naklejki będzie skutkował mandatem w wysokości 500 zł.
Strefy czystego transportu w miastach
Strefy czystego transportu (SCT) to obszary w centrach miast, gdzie wjazd dozwolony jest tylko dla pojazdów spełniających określone normy emisji spalin. Tworzenie tych stref to jeden z kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy (KPO), który został zatwierdzony przez rząd PiS. Głównym celem jest poprawa jakości powietrza w miastach, które często borykają się z problemem zanieczyszczenia powietrza.
Które miasta muszą mieć strefy czystego transportu?
Zgodnie z wytycznymi KPO, strefy czystego transportu muszą być wprowadzone w miastach, które liczą ponad 100 tysięcy mieszkańców i mają średnią emisję tlenków azotu przekraczającą dopuszczalne normy. Obecnie obowiązek ten dotyczy czterech polskich miast: Warszawy, Wrocławia, Krakowa i Kielc.
- Warszawa: Pierwsza SCT w Warszawie zacznie działać już od 1 lipca 2024 roku.
- Wrocław: We Wrocławiu strefy czystego transportu będą obowiązywać od 2025/26 roku i obejmą centrum miasta oraz część śródmieścia z historyczną zabudową.
- Kraków: Pracuje nad nowym projektem strefy, która ma wejść w życie w najbliższych latach.
- Kielce: Planują wdrożenie SCT w trzech etapach, począwszy od 2024 roku.
Inne miasta, takie jak Gliwice, Poznań, Toruń, Lublin i Rzeszów, również rozważają wprowadzenie tego rozwiązania.
SCT w Parlamencie Europejskim: Możliwe zaostrzenie przepisów
Liczba miast, w których powstaną SCT, może wzrosnąć w związku z dyskusjami w Parlamencie Europejskim na temat zaostrzenia dopuszczalnych norm tlenków azotu. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska wskazuje, że nowe normy mogłyby zostać przekroczone w 15 miastach w Polsce, co wymusiłoby stworzenie SCT w takich miastach jak Bydgoszcz, Grudziądz, Łódź, Tarnów, Rzeszów, Białystok, Katowice, Jastrzębie-Zdrój, Bielsko-Biała, Częstochowa i Szczecin.
Naklejka na szybę czy elektroniczna identyfikacja?
Aby wjechać do strefy czystego transportu, kierowcy będą musieli posiadać specjalną naklejkę na szybę, która będzie podstawowym sposobem identyfikacji pojazdów spełniających normy SCT. Naklejka kosztuje 5 zł i zawiera informacje o roku produkcji pojazdu oraz rodzaju paliwa. Alternatywną formą identyfikacji będzie system elektroniczny, który będzie odczytywać tablice rejestracyjne.
- Naklejka: Zielona, w kształcie ośmiokąta, z oznaczeniem roku produkcji i rodzaju paliwa (P – benzyna, D – olej napędowy, M – mieszanka (paliwo-olej), LPG – gaz płynny (propan-butan), CNG – gaz ziemny sprężony (metan), H – wodór, EE – energia elektryczna).
- System elektroniczny: Wykorzystanie kamer i nowego oprogramowania do zarządzania dostępem do Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP).
Dyrektor Biura Zarządzania Ruchem Drogowym m.st. Warszawy, Tamás Dombi, wskazuje, że około 95% pojazdów, których uprawnienia będą mogły zostać potwierdzone przez CEP, nie będą musiały posiadać naklejek. Wyjątki będą dotyczyć starszych pojazdów spełniających kryteria dla wyjątków, jak mieszkańcy SCT czy seniorzy.
Mandat za brak naklejki
Wjazd do strefy czystego transportu bez wymaganej naklejki będzie skutkował mandatem w wysokości 500 zł. Kary będą również nakładane, jeśli miasto będzie korzystać z elektronicznego systemu kontroli. Wprowadzenie tych przepisów spotkało się z dużą krytyką ze strony kierowców, którzy uważają, że nowe regulacje są zbyt restrykcyjne i obciążające finansowo.
Reakcje kierowców i perspektywy
Wielu kierowców jest niezadowolonych z nowych przepisów, twierdząc, że wprowadzenie SCT ogranicza ich swobodę poruszania się i nakłada dodatkowe koszty. Mimo to, władze miast i organizacje ekologiczne podkreślają, że wprowadzenie stref czystego transportu jest konieczne dla poprawy jakości powietrza i zdrowia mieszkańców.
- Argumenty kierowców: Zbyt restrykcyjne przepisy, dodatkowe koszty, ograniczenie swobody poruszania się.
- Argumenty władz i organizacji ekologicznych: Poprawa jakości powietrza, zdrowie mieszkańców, zgodność z Krajowym Planem Odbudowy.
Od 1 lipca 2024 roku, kierowcy w Polsce będą musieli przestrzegać nowych przepisów dotyczących stref czystego transportu. Brak wymaganej naklejki będzie skutkować mandatem w wysokości 500 zł. Kierowcy powinni zapoznać się z nowymi regulacjami, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.
