W ostatnich latach zanieczyszczenie powietrza w miastach stało się jednym z najpoważniejszych problemów środowiskowych, z jakimi borykają się władze lokalne i mieszkańcy. W odpowiedzi na te wyzwania, polski rząd przygotował nowy projekt ustawy o elektromobilności, który ma na celu poprawę jakości powietrza w miastach poprzez wprowadzenie stref czystego transportu oraz zobowiązanie samorządów do zakupu zeroemisyjnych pojazdów.
Strefy Czystego Transportu – Nowe Przepisy
Projekt ustawy zobowiązuje wszystkie miasta o populacji powyżej 100 tys. mieszkańców do utworzenia stref czystego transportu w przypadku przekroczenia dopuszczalnych norm jakości powietrza, szczególnie poziomu tlenku azotu (NO2). Zgodnie z danymi z ubiegłego roku, cztery polskie miasta – Warszawa, Kraków, Wrocław i Katowice – przekroczyły te limity, co wskazuje na konieczność natychmiastowego działania.
Obowiązki Samorządów
Zgodnie z nowymi przepisami, jednostki odpowiedzialne za transport publiczny, w tym Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, będą zobowiązane do zakupu wyłącznie zeroemisyjnych pojazdów, takich jak autobusy elektryczne i wodorowe. Nowa ustawa eliminuje również obowiązek opracowywania analizy kosztów i korzyści związanych z eksploatacją tych pojazdów, co ma na celu przyspieszenie ich wdrożenia.
Zmiany w Przepisach o Flotach Samochodowych
Projekt ustawy znosi również obowiązek posiadania odpowiedniego udziału pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym w realizacji zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem gmin i powiatów o populacji poniżej 50 tys. mieszkańców. Planowane zmiany obejmują również rezygnację z wymogu posiadania co najmniej 20 proc. autobusów zeroemisyjnych lub napędzanych biometanem w flocie autobusów miejskich (z planowanym wzrostem do 30 proc. w 2028 roku).
Dlaczego Te Zmiany Są Konieczne?
Według twórców projektu, wprowadzenie tych zmian jest uzasadnione, ponieważ największe wyzwania związane z redukcją emisji z transportu dotyczą miast o populacji powyżej 100 tys. mieszkańców. W tych miastach znajduje się około 80 proc. floty autobusów miejskich w skali całego kraju. Dlatego też zmiany w przepisach mają na celu skoncentrowanie działań na obszarach, gdzie problem jest najbardziej palący.Wyzwania Związane z Wprowadzeniem Nowych Przepisów
Koszty
Wprowadzenie stref czystego transportu i zakup zeroemisyjnych pojazdów wiąże się z wysokimi kosztami. Samorządy będą musiały znaleźć fundusze na zakup nowych pojazdów i modernizację infrastruktury. Konieczne będą również inwestycje w stacje ładowania dla pojazdów elektrycznych.
Adaptacja Infrastruktury
Wprowadzenie stref czystego transportu wymaga również dostosowania infrastruktury miejskiej. Konieczne będzie stworzenie odpowiednich stref ładowania dla pojazdów elektrycznych, wydzielenie specjalnych pasów ruchu dla rowerów i hulajnóg oraz zapewnienie odpowiednich parkingów dla zeroemisyjnych pojazdów.
Przykłady Miast z Strefami Czystego Transportu
Londyn
Londyn jest jednym z pionierów wprowadzenia stref czystego transportu. W 2019 roku w centrum miasta wprowadzono Ultra Low Emission Zone (ULEZ), która wymaga, aby wszystkie pojazdy spełniały rygorystyczne normy emisji. Wprowadzenie ULEZ przyczyniło się do znacznej poprawy jakości powietrza w centrum Londynu.
Paryż
Paryż również wprowadził strefy czystego transportu, zakazując wjazdu do centrum miasta pojazdom, które nie spełniają określonych norm emisji. Dodatkowo, miasto promuje korzystanie z rowerów i komunikacji publicznej poprzez rozbudowę sieci ścieżek rowerowych i zwiększenie liczby autobusów elektrycznych.
Amsterdam
Amsterdam od lat promuje zrównoważony transport, wprowadzając strefy niskiej emisji oraz zakazując wjazdu do centrum miasta pojazdom spalinowym. Miasto inwestuje również w rozwój infrastruktury dla rowerów i pojazdów elektrycznych, co czyni go jednym z najbardziej przyjaznych środowisku miast na świecie.
