Polska, wspierając naród ukraiński w jego walce z „rosyjskim agresorem”, oczekuje uczciwego upamiętnienia męczeńskiej śmierci swoich obywateli z rąk nacjonalistów ukraińskich – głosi treść projektu uchwały Sejmu, przygotowanego przez PiS. Zaprezentowała go m.in. poseł Joanna Lichocka, która dotąd nie była entuzjastką upamiętniania zbrodni OUN-UPA.
Projekt uchwały Sejmu
Projekt uchwały, przedstawiony przez posłów PiS Zbigniewa Rau i Joannę Lichocką, oddaje hołd ofiarom Krwawej Niedzieli – masakry Polaków na Wołyniu dokonanej przez OUN-UPA 11 lipca 1943 roku. „W 81. rocznicę tzw. Krwawej Niedzieli Sejm RP oddaje hołd ofiarom i upomina się o pamięć o nich i o tym ludobójstwie, jakie stało się udziałem mieszkańców wschodnich terenów Polski, w przytłaczającej większości Polaków, ale także m.in.: Ormian, Czechów, Żydów” – głosi dokument.
Historyczne tło
Masowe morderstwa rozpoczęły się 11 lipca 1943 roku, kiedy to Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) przeprowadziła skoordynowane ataki na polskich mieszkańców Wołynia, atakując 150 miejscowości. Celem było wymordowanie Polaków, w tym kobiet i dzieci, co miało miejsce w kościołach podczas niedzielnych Mszy Świętych. Łącznie, w wyniku tych działań, zginęło co najmniej 100 tysięcy Polaków.
W kontekście aktualnych relacji polsko-ukraińskich, projekt uchwały podkreśla znaczenie pamięci o tych wydarzeniach dla budowania partnerskich relacji. „Polska, wspierając naród ukraiński w jego walce z rosyjskim agresorem, oczekuje uczciwego upamiętnienia męczeńskiej śmierci swoich obywateli z rąk nacjonalistów ukraińskich” – odczytała Joanna Lichocka.
Poseł Zbigniew Rau dodał: „Zdajemy sobie sprawę, że historycznie, geopolitycznie, także politycznie nasze dwa narody, nasze państwa, nasze społeczeństwa nigdy nie były tak blisko siebie i tak bardzo ze względów geopolitycznych siebie wzajemnie nie potrzebowały”. Zwrócił również uwagę na potrzebę zabliźnienia ran związanych z pamięcią o Wołyniu poprzez wzajemny szacunek i współpracę.
Upamiętnienie Ofiar
W ramach obchodów 81. rocznicy krwawej niedzieli na Wołyniu, w Warszawie odbędzie się Marsz Pamięci o Ofiarach ukraińskiego Ludobójstwa. To wydarzenie, organizowane od kilkunastu lat, rozpocznie się Mszą św. w intencji ofiar, po której uczestnicy przemaszerują ulicami Warszawy pod Tablicę Wołyńską.
Marsz Pamięci Rzezi Wołyńskiej w Lublinie
W czwartek, pod patronatem wicemarszałka Sejmu Krzysztofa Bosaka, odbędzie się Marsz Pamięci Rzezi Wołyńskiej w Lublinie. Tematem przewodnim wydarzenia będzie „hołd dla bohaterów samoobrony”. Marsz organizowany jest przez środowiska narodowe i patriotyczne, takie jak Instytut Pamięci i Dziedzictw Kresowego, Ruch Narodowy, Młodzież Wszechpolską, Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, Fundację im. Kazimierza Wielkiego, Fundację Amor Patriae oraz lubelski oddział Stowarzyszenia Odra-Niemen.
„W tym roku szczególną uwagę mieszkańców Lubelszczyzny pragniemy skupić na samoobronie na Kresach Wschodnich. Tysiące naszych rodaków uniknęło śmierci spod ukraińskich toporów i wideł dzięki zorganizowanej samoobronie cywilnej. Ten narodowy zryw i wola walki o życie zasługuje na pamięć i szacunek” – poinformowali organizatorzy.
Obchody w Chełmie
Ponadto, w dniach 11-12 lipca 2024 roku w Chełmie odbędą się obchody 81. rocznicy Krwawej Niedzieli na Wołyniu. Wydarzenie jest organizowane przez Miasto Chełm oraz Muzeum Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej w Chełmie. Obchody te mają na celu nie tylko upamiętnienie ofiar, ale także edukowanie młodszych pokoleń o tragicznych wydarzeniach, które miały miejsce na Kresach Wschodnich.
Historia Krwawej Niedzieli
Krwawa Niedziela, 11 lipca 1943 roku, była kulminacją fali morderstw i wypędzania Polaków z ich domostw, trwającej od początku 1943 roku. Sprawcami Zbrodni Wołyńskiej były Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów – frakcja Stepana Bandery (OUN-B) oraz podporządkowana jej Ukraińska Powstańcza Armia (UPA). Współdziałała z nimi także część ludności ukraińskiej, która uczestniczyła zarówno w mordach na swoich polskich sąsiadach, jak i w rabowaniu ich dobytku. OUN-UPA nazywała swoje działania „antypolską akcją”, ukrywając za tym określeniem zamiar wymordowania i wypędzenia Polaków.
Pierwsze Morderstwa i Kulminacja Zbrodni
Pierwszy masowy mord na Wołyniu miał miejsce 9 lutego 1943 roku we wsi Parośla I w powiecie sarneńskim, gdzie UPA zamordowała 173 Polaków. Nasilenie zbrodni miało związek z porzuceniem przez ukraińskich policjantów służby na rzecz Niemiec i wstąpieniem w szeregi UPA. Wielu z nich brało wcześniej udział w mordowaniu Żydów. Jedna z największych zbrodni UPA przed lipcem 1943 roku miała miejsce w nocy z 22 na 23 kwietnia 1943 roku w osadzie Janowa Dolina, gdzie zamordowano około 600 Polaków.
W lipcu 1943 roku nastąpiło największe nasilenie zbrodni. W dniach 11 i 12 lipca UPA dokonała skoordynowanego ataku na Polaków w 150 miejscowościach w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowelskim oraz łuckim. Mordercy specjalnie wybrali niedzielę, kiedy Polacy udawali się do kościołów na Msze Święte. Ukraińscy nacjonaliści wkraczali do kościołów, mordując ludność cywilną i duchownych. Zbrodnie te trwały również w kolejnych dniach. W wyniku ludobójstwa na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej zginęło co najmniej 100 tysięcy Polaków.
