Wysoki przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Josep Borrell, wyraził poparcie dla niedawnego orzeczenia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS), które uznało izraelskie osadnictwo na okupowanych terytoriach palestyńskich za naruszające Konwencję Genewską i prawo międzynarodowe.
POLECAMY: Netanjahu grzmi po orzeczeniu MTS, w którym Izrael został uznany okupanta
Orzeczenie MTS
W piątek, MTS, najwyższy organ sądowy ONZ, orzekł, że izraelskie osadnictwo na okupowanych terytoriach palestyńskich narusza Konwencję Genewską, co stanowi naruszenie prawa międzynarodowego. Trybunał odniósł się do statusu ziem Zachodniego Brzegu Jordanu, Jerozolimy Wschodniej oraz Strefy Gazy, okupowanych przez Izrael od 1967 roku. Palestyńczycy dążą do ustanowienia na tych terenach suwerennego państwa.
Stanowisko Unii Europejskiej
Josep Borrell w sobotę podkreślił zgodność orzeczenia MTS z polityką UE. „W świecie ciągłych i rosnących naruszeń prawa międzynarodowego naszym moralnym obowiązkiem jest potwierdzenie w spójny sposób naszego niezachwianego zaangażowania we wszystkie decyzje MTS, niezależnie od ich tematu” – powiedział Borrell. Dodał, że opinia „będzie wymagała dokładniejszej analizy, w tym pod kątem jej konsekwencji dla polityki UE” .
Reakcja Izraela
Premier Izraela, Benjamin Netanjahu, zdecydowanie odrzucił orzeczenie MTS. „Naród żydowski nie jest okupantem na swojej własnej ziemi – ani w naszej wiecznej stolicy, Jerozolimie, ani w dziedzinie naszych przodków, Judei i Samarii” – oświadczył Netanjahu, odnosząc się do okupowanego Zachodniego Brzegu Jordanu .
Historia i Stan Faktyczny
Izrael zajął Zachodni Brzeg Jordanu i wschodnią Jerozolimę w wyniku wojny sześciodniowej w 1967 roku i rozpoczął osadnictwo na tych terenach. Budowa osiedli jest uznawana za nielegalną przez prawo międzynarodowe i rezolucje ONZ. Większość państw uważa je za nielegalne. Obecnie około 700 tysięcy Żydów żyje na tych okupowanych obszarach .
Izrael przejmuje ziemię rolną, zasoby wodne oraz kluczowe drogi, wyłączając je spod jurysdykcji Autonomii Palestyńskiej i ograniczając dostęp Palestyńczyków .
Proces Pokojowy i Uznanie Państwowości Palestyny
W 1993 roku Izrael i Organizacja Wyzwolenia Palestyny zawarły Porozumienia z Oslo, które przewidywały utworzenie niepodległego państwa palestyńskiego obok Izraela. Pomimo tego, Zachodni Brzeg Jordanu nadal jest okupowany przez armię izraelską. Izrael powołuje się na działania organizacji takich jak Hamas, które nie uznają państwowości Izraela i dokonują ataków na jego obywateli .
Międzynarodowe Uznanie Państwowości Palestyńskiej
W 2023 roku niepodległość państwową Palestyny uznały Hiszpania, Irlandia i Norwegia. Podobne stanowisko zajęła Słowenia, a w czerwcu także Armenia. Polska uznała państwowość Palestyny już w 1988 roku. Spośród państw UE uznają ją także Bułgaria, Węgry, Cypr, Malta, Rumunia, Słowacja, Czechy i Szwecja. Państwowość Palestyny uznaje także Stolica Apostolska. Obecnie 145 ze 193 państw członkowskich ONZ uznaje państwowość Palestyny, która jest państwem-obserwatorem w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ .
Stanowisko Izraela i USA
W czwartek izraelski Kneset głosował za odrzuceniem możliwości uznania państwa palestyńskiego. Uchwała ta została przyjęta przed planowaną wizytą premiera Netanjahu w Waszyngtonie. Brak formalnego członkostwa Palestyny w ONZ wynika z wetowania przez Stany Zjednoczone .
Podsumowanie
Orzeczenie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości dotyczące izraelskich osiedli na okupowanych terytoriach palestyńskich spotkało się z szerokim poparciem w Unii Europejskiej, ale zostało zdecydowanie odrzucone przez Izrael. Decyzja MTS może mieć daleko idące konsekwencje dla polityki międzynarodowej i procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie. Reakcje i działania międzynarodowe w odpowiedzi na to orzeczenie będą kluczowe dla przyszłości relacji izraelsko-palestyńskich.
