Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał istotną dla podróżnych decyzję dotyczącą zwrotów za wycieczki w przypadku niewypłacalności organizatorów. Decyzja ta ma szczególne znaczenie w kontekście pandemii Covid-19, która doprowadziła do masowych odwołań wyjazdów turystycznych. TSUE uznał, że ubezpieczyciele są zobowiązani do zwrotu płatności klientom, którzy rozwiązali umowę przed ogłoszeniem niewypłacalności przez biuro podróży, jeśli przyczyną rozwiązania były nadzwyczajne i nieuniknione okoliczności.
Kontekst Decyzji TSUE
O wykładnię prawa zwróciły się sądy z Austrii i Belgii, które musiały rozstrzygnąć spory dotyczące zwrotów za wycieczki odwołane w wyniku pandemii. Klienci z tych krajów zrezygnowali z wyjazdów na Gran Canarię i Dominikanę z powodu pandemii Covid-19 w 2020 roku. Po ogłoszeniu niewypłacalności przez organizatorów tych wycieczek, podróżni domagali się od ubezpieczycieli zwrotu wpłaconych środków.
Argumentacja Ubezpieczycieli
Ubezpieczyciele odmówili zwrotów, argumentując, że ich obowiązek obejmuje jedynie sytuacje, gdy wyjazd nie dochodzi do skutku ze względu na niewypłacalność organizatora. Podkreślali, że w tych przypadkach wycieczki zostały odwołane przez samych podróżnych przed ogłoszeniem niewypłacalności.
Wykładnia Dyrektywy w Sprawie Wyjazdów Turystycznych
Sądy austriackie i belgijskie zwróciły się do TSUE o wykładnię dyrektywy w sprawie wyjazdów turystycznych. Dyrektywa ta stanowi, że państwa członkowskie muszą zapewnić, by organizatorzy posiadali zabezpieczenie na potrzeby zwrotu wszystkich wpłat dokonanych przez podróżnych, jeśli usługi te nie zostaną wykonane z powodu niewypłacalności organizatora.
Orzeczenie TSUE
TSUE orzekł, że zabezpieczenie na wypadek niewypłacalności organizatora wycieczki turystycznej ma zastosowanie również wtedy, gdy podróżny rozwiązuje umowę z powodu nadzwyczajnych i nieuniknionych okoliczności, a organizator staje się niewypłacalny dopiero po rozwiązaniu umowy. Trybunał stwierdził:
„Odnosząc się do tego zabezpieczenia, nie ma powodu, aby odmiennie traktować podróżnych, których wyjazd turystyczny nie może zostać zrealizowany ze względu na niewypłacalność organizatora, i podróżnych, którzy odwołali swoją wycieczkę turystyczną ze względu na nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności”.
Wnioski dla Podróżnych i Organizatorów
Decyzja TSUE ma istotne znaczenie dla ochrony praw podróżnych w Unii Europejskiej. Oznacza to, że podróżni mają prawo do zwrotu wpłat nie tylko wtedy, gdy wyjazd zostanie odwołany z powodu niewypłacalności biura podróży, ale również w sytuacji, gdy sami zrezygnują z wycieczki z powodu nadzwyczajnych okoliczności, takich jak pandemia Covid-19. Organizatorzy wycieczek oraz ich ubezpieczyciele muszą uwzględnić tę wykładnię prawa przy zawieraniu umów i oferowaniu zabezpieczeń na wypadek niewypłacalności.
Decyzja TSUE wzmacnia pozycję podróżnych, dając im większą pewność, że ich środki są zabezpieczone niezależnie od okoliczności, które zmuszą ich do rezygnacji z podróży.