Podatek od spadków i darowizn jest obowiązkiem większości osób, które nabywają majątek w drodze spadku lub darowizny. Wysokość tego podatku jest zależna od kilku kluczowych czynników. Przyjrzyjmy się, kto jest zobowiązany do jego zapłaty, jakie są kwoty wolne od podatku oraz stawki obowiązujące w 2024 roku.
Kto musi zapłacić podatek od spadków i darowizn?
Podatek od spadków i darowizn muszą uiścić osoby, które nabyły majątek poprzez spadek lub darowiznę. Obowiązek ten powstaje, gdy wartość nabytego majątku przekracza określoną kwotę wolną od opodatkowania. Wysokość podatku zależy od przynależności do jednej z trzech grup podatkowych, które określają stopień pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym.
Grupy podatkowe:
- I grupa podatkowa: Małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie.
- II grupa podatkowa: Zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
- III grupa podatkowa: Inni nabywcy, w tym osoby niespokrewnione z darczyńcą lub spadkodawcą.
Zwolnienia od podatku od spadków i darowizn
Nie każda osoba, która otrzymała spadek lub darowiznę, musi zapłacić podatek. Zwolnienie z podatku zależy od przynależności do grupy podatkowej oraz wartości otrzymanego majątku.
Kwoty wolne od podatku w 2024 roku:
- I grupa podatkowa: 36 120 zł.
- II grupa podatkowa: 27 090 zł.
- III grupa podatkowa: 5 733 zł.
Dodatkowo, osoby z tzw. zerowej grupy podatkowej (małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, ojczym i macocha) są zwolnione z podatku niezależnie od wartości spadku lub darowizny, pod warunkiem zgłoszenia nabycia majątku do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jego otrzymania.
Warto pamiętać, że przy obliczaniu kwoty wolnej od podatku sumuje się wartość darowizn otrzymanych od tej samej osoby w ciągu ostatnich 5 lat.
Stawki podatku od spadków i darowizn w 2024 roku
Wysokość podatku jest uzależniona od przynależności do grupy podatkowej oraz od wartości nabytego majątku. Oto obowiązujące stawki podatku na 2024 rok:
I grupa podatkowa:
- Kwota nadwyżki do 11 833 zł: 3%.
- Kwota nadwyżki od 11 833 zł do 23 665 zł: 355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł.
- Kwota nadwyżki ponad 23 665 zł: 946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł.
II grupa podatkowa:
- Kwota nadwyżki do 11 833 zł: 7%.
- Kwota nadwyżki od 11 833 zł do 23 665 zł: 828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł.
- Kwota nadwyżki ponad 23 665 zł: 1893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł.
III grupa podatkowa:
- Kwota nadwyżki do 11 833 zł: 12%.
- Kwota nadwyżki od 11 833 zł do 23 665 zł: 1420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł.
- Kwota nadwyżki ponad 23 665 zł: 3313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł.
Jak zgłosić podatek od spadków i darowizn?
Zgłoszenie otrzymania spadku lub darowizny należy dokonać na formularzu SD-Z2 lub SD-3. Można to zrobić osobiście w urzędzie skarbowym, drogą pocztową lub elektronicznie. Zgłoszenia należy dokonać w ciągu maksymalnie 6 miesięcy od momentu, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Do zgłoszenia trzeba dołączyć odpowiednie dokumenty, takie jak potwierdzenie przelewu, przekazu pocztowego, skrócony odpis aktu zgonu, lub akt małżeństwa, który potwierdza pokrewieństwo ze zmarłym.
Podsumowanie
Podatek od spadków i darowizn w 2024 roku zależy od przynależności do grupy podatkowej i wartości nabytego majątku. Osoby z zerowej grupy podatkowej mogą skorzystać ze zwolnienia, pod warunkiem zgłoszenia nabycia majątku do urzędu skarbowego. Przy obliczaniu kwoty wolnej od podatku warto uwzględnić wszystkie darowizny otrzymane od tej samej osoby w ciągu ostatnich 5 lat. Zgłoszenia należy dokonać na odpowiednich formularzach w terminie 6 miesięcy od nabycia majątku.
