Każdy pracownik zobowiązany jest nie tylko do wykonywania powierzonych mu zadań, ale także do punktualnego stawienia się w pracy. Niemniej jednak spóźnienia do pracy zdarzają się, często z powodów od nas niezależnych – korki, zaspanie, czy nagłe zdarzenia losowe. Niezależnie od przyczyny, spóźnienie to problem, który może rodzić różne konsekwencje prawne. Czy pracownik ma obowiązek odpracowania spóźnienia? Jakie regulacje w tej kwestii obowiązują według Kodeksu pracy? Przedstawiamy odpowiedzi na te kluczowe pytania, powołując się na przepisy i orzecznictwo.
Czy trzeba odpracować spóźnienie do pracy, nawet jeśli trwało tylko 5 minut?
Obowiązek punktualności wynika z zapisów umowy o pracę. Oznacza to, że nawet minimalne spóźnienie, jak 5 minut, może być uznane za naruszenie obowiązków pracowniczych. Z perspektywy prawnej, to pracodawca decyduje, czy takie spóźnienie należy odpracować. W niektórych firmach pracodawcy przymykają oko na drobne opóźnienia, jednak mogą również wymagać odpracowania nawet kilku minut. Kluczowe jest tu porozumienie między pracownikiem a pracodawcą – nie ma ogólnej reguły, która automatycznie zwalniałaby z odpracowania tak krótkiej nieobecności.
Kodeks pracy a spóźnienia – co mówią przepisy?
Kodeks pracy nie reguluje bezpośrednio kwestii spóźnień do pracy. Obejmuje on jednak przepisy dotyczące tzw. wyjść prywatnych, które wymagają wcześniejszego złożenia pisemnego wniosku przez pracownika. Jeśli chodzi o spóźnienia, to jak wyjaśnia to prawnik naszej kancelarii specjalizujący się w prawie pracy:
„Przepisy Kodeksu pracy nie regulują spóźnień pracowników do pracy. Poruszają jedynie kwestie wyjść prywatnych, czyli tych wcześniej zaplanowanych. Jeżeli pracownik spóźnił się do pracy, to nie była to nieobecność zaplanowana, ponieważ pracodawca nie otrzymał wcześniej odpowiedniego wniosku. Zatem pracownik ma obowiązek odrobienia spóźnienia poprzez pozostanie tego samego dnia dłużej w pracy.”
Oznacza to, że spóźnienie, będące niezaplanowaną nieobecnością, zazwyczaj musi zostać odrobione tego samego dnia.
Kiedy pracownik powinien odpracować spóźnienie?
Powszechnym dylematem wśród pracowników jest pytanie, czy odpracowanie spóźnienia może nastąpić innego dnia. Często sytuacje, w których pracownik spóźnia się o więcej niż kilkanaście minut, skłaniają do pytań o możliwość nadrobienia tego czasu później. Oto, co w tej kwestii mówi prawo:
„W przypadku odpracowania chwilowej nieobecności tego samego dnia, nie dojdzie do przekroczenia normy czasu pracy. Jeżeli pracownik swoje poniedziałkowe spóźnienie o godzinę odrobi w inny dzień, na przykład w piątek, to wtedy ta dziewiąta godzina pracy będzie zaliczana jako nadliczbowa.”
To oznacza, że jeśli odpracowanie spóźnienia nastąpi innego dnia, pracownik może być zobowiązany do pracy w godzinach nadliczbowych, co wymaga dodatkowego wynagrodzenia. W sytuacji, gdy odrobienie spóźnienia tego samego dnia jest niemożliwe, pracodawca ma dwie opcje: darować nieobecność lub odliczyć czas spóźnienia od wynagrodzenia.
Ile czasu należy odpracować?
Spóźnienie do pracy o 15 minut oznacza, że pracownik powinien odpracować dokładnie 15 minut – zasada „1:1” jest tu kluczowa. Problem mogą jednak stanowić regulaminy zakładowe, które nakładają obowiązek odpracowania pełnej godziny za minutowe spóźnienie. Taki zapis może być sprzeczny z przepisami, ponieważ nadprogramowa praca powyżej 8 godzin dziennie wymaga naliczenia nadgodzin, zgodnie z Kodeksem pracy.
Spóźnienia do pracy a zwolnienie dyscyplinarne – jakie są konsekwencje?
W większości firm, konsekwencje spóźnień regulowane są wewnętrznymi regulaminami. Zazwyczaj kary za spóźnienie nie są surowe i ograniczają się do:
- nagany,
- konieczności odpracowania spóźnienia,
- potrącenia części wynagrodzenia za nieprzepracowany czas.
Jednak zwolnienie dyscyplinarne może być uzasadnione w przypadku notorycznych spóźnień. Regularne opóźnienia mogą skutkować niewykonywaniem kluczowych obowiązków, a tym samym przynieść firmie straty. Taka sytuacja może stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym, jeśli pracownik notorycznie nie pojawia się na czas na ważnych spotkaniach lub nie realizuje projektów zgodnie z harmonogramem.
Podsumowanie
Spóźnienia do pracy, niezależnie od ich długości, mogą rodzić różne konsekwencje prawne. Kodeks pracy nie reguluje ich bezpośrednio, a pracodawcy mają swobodę w podejmowaniu decyzji, czy spóźnienie należy odpracować, czy też odliczyć czas nieobecności od wynagrodzenia. Warto jednak pamiętać, że regularne spóźnienia mogą prowadzić do poważniejszych konsekwencji, w tym do zwolnienia dyscyplinarnego. Zawsze najlepiej jest dążyć do porozumienia z pracodawcą i wywiązywać się ze swoich obowiązków zgodnie z umową.
Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.
Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!
