RCL opublikowało projekt ustawy o związkach partnerskich

W Rządowym Centrum Legislacji (RCL) pojawił się projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich. Dokument skierowany został do konsultacji publicznych oraz opiniowania, a jego uchwalenie planowane jest na IV kwartał tego roku. Ta inicjatywa może wprowadzić rewolucyjne zmiany w polskim prawie, szczególnie w kontekście równości i ochrony praw osób żyjących w związkach partnerskich.

Co zawiera projekt ustawy?

Projekt ustawy zakłada wprowadzenie nowej instytucji w polskim porządku prawnym – rejestrowanego związku partnerskiego, który ma być dostępny dla par zarówno tej samej, jak i różnej płci. Zgodnie z uzasadnieniem, jego podstawą ma być zasada równości i niedyskryminacji, co ma pozwolić wszystkim obywatelom na realizację ich potrzeb i pragnień życiowych bez względu na orientację seksualną czy płeć.

Jak wskazano w projekcie, rejestrowane związki partnerskie mają na celu ochronę par przed wykluczeniem społecznym oraz ułatwienie formalnego określenia praw i obowiązków między partnerami. „Projekt jest odpowiedzią na potrzeby społeczne par tej samej płci, które nie mają dostępu do instytucji małżeństwa, ale także par różnej płci żyjących w związkach nieformalnych, które z różnych przyczyn nie mogą lub nie chcą zawrzeć małżeństwa” – podkreślono w dokumencie.

Cele ustawy o związkach partnerskich

Główne cele, które przyświecają wprowadzeniu ustawy, to:

1. Formalizacja związków – nowe przepisy umożliwią zawarcie formalnego związku zarówno dla par jednopłciowych, jak i różnopłciowych, które nie chcą lub nie mogą zawrzeć małżeństwa.
2. Odpowiedź na potrzeby społeczne – ustawa ma reagować na zmieniające się społeczeństwo, styl życia oraz demograficzne wyzwania, które wymagają nowych form prawnych regulujących życie rodzinne.
3. Wykonanie wyroku ETPCz – ustawa ma na celu wykonanie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) z grudnia 2023 roku, który nakazał Polsce wprowadzenie przepisów regulujących sytuację prawną związków jednopłciowych. Warto przypomnieć, że podobne przepisy wprowadziły już inne kraje europejskie, np. Włochy w 2016 roku.
4. Równość obywateli – wprowadzenie ustawy ma być również potwierdzeniem zasady równości wszystkich obywateli wobec prawa, co jest gwarantowane w polskiej Konstytucji.
5. Wdrożenie międzynarodowych zaleceń – projekt ustawy jest także odpowiedzią na międzynarodowe zobowiązania Polski, które dotyczą walki z dyskryminacją i poszanowania prawa do życia rodzinnego i prywatnego.

Reakcje na projekt ustawy

Katarzyna Kotula, minister ds. równości, w mediach społecznościowych wyraziła dumę z przedstawienia tego projektu:

„To dla mnie bardzo ważny dzień, bo w Wasze ręce oddaję efekt wielu miesięcy pracy całego naszego zespołu. To nowy rozdział w długim marszu po równość, który dzięki wieloletniej pracy wielu organizacji LGBT i społeczeństwa obywatelskiego doprowadził nas do tego historycznego momentu” – napisała Kotula.

Jej wypowiedź podkreśla, że ustawa nie tylko stanowi przełom na poziomie legislacyjnym, ale także społeczno-kulturowym, który długo był postulowany przez organizacje walczące o prawa mniejszości.

Wpływ ustawy na społeczeństwo i przyszłość prawa rodzinnego w Polsce

Jeśli projekt zostanie przyjęty, Polska stanie się kolejnym krajem, który formalnie uzna związki partnerskie. Ustawa pozwoli parom na uzyskanie praw związanych z dziedziczeniem, opieką zdrowotną, wspólnym rozliczaniem podatków, a także ureguluje kwestie alimentów i majątku wspólnego w przypadku rozstania.

Taki krok może mieć szeroki wpływ na model rodziny w Polsce, zmieniając dotychczasowe rozumienie życia partnerskiego, które dotychczas było zdominowane przez małżeństwo heteroseksualne.