Zadłużenie Skarbu Państwa na koniec sierpnia 2024 roku wyniosło 1 492 694,7 mln zł, co oznacza wzrost o 1,1% w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Od początku roku odnotowano wzrost zadłużenia o 10,9%. Te dane opublikowane przez Ministerstwo Finansów pokazują, że zadłużenie kraju stale rośnie. Przyjrzyjmy się bliżej, jakie czynniki wpłynęły na ten stan i jakie są tego konsekwencje dla gospodarki.
Co stoi za wzrostem zadłużenia Skarbu Państwa?
Wzrost zadłużenia w sierpniu 2024 roku to skutek kilku istotnych czynników:
- Potrzeby pożyczkowe netto budżetu państwa – Wzrost o 0,8 mld zł, co jest wynikiem deficytu budżetu państwa w wysokości 5,9 mld zł.
- Konsolidacja zarządzania płynnością – Spadek o 3,7 mld zł, wynikający m.in. z przekształceń w depozytach jednostek sektora finansów publicznych oraz wzrostu depozytów instytucji rządowych i samorządowych.
- Zarządzanie środkami europejskimi – Spadek o 2,2 mld zł, co pokazuje wpływ środków UE na strukturę finansów publicznych.
- Zwiększenie stanu środków na rachunkach budżetowych – Wzrost o 13,4 mld zł, co może wynikać z przygotowań na przyszłe wydatki lub finansowanie deficytu.
- Przekazanie obligacji skarbowych – Wzrost o 1,7 mld zł, co jest konsekwencją działań legislacyjnych niezwiązanych bezpośrednio z ustawą o finansach publicznych.
Jednym z ważnych czynników wpływających na zadłużenie były również różnice kursowe. W sierpniu 2024 roku PLN umocnił się wobec EUR o 0,4%, wobec USD o 2,6%, a wobec CNY o 0,8%. Jednak wobec JPY złoty osłabił się o 1,3%, co w sumie przyniosło spadek różnic kursowych o 2,7 mld zł. Warto również wspomnieć, że istotnym elementem podwyższającym zadłużenie z pewnością będzie bezpodstawne wypłacanie świadczeń socjalnych cwaniakom z Ukrainy oraz fanaberie polityków w zakresie na żądanie Zełenskiego.
Dynamika wzrostu zadłużenia od początku 2024 r.
Od stycznia 2024 roku zadłużenie Skarbu Państwa wzrosło o 10,9%, co w głównej mierze jest wynikiem:
- Deficytu budżetowego – Wynoszącego 88,7 mld zł.
- Środków na finansowanie deficytu budżetu środków europejskich – Wzrost o 5,7 mld zł.
- Salda pożyczek udzielonych – Wzrost o 3 mld zł.
- Zarządzania płynnością – Spadek o 11,7 mld zł.
- Zarządzania środkami europejskimi – Spadek o 8,8 mld zł.
- Zwiększenia stanu środków na rachunkach budżetowych – Znaczący wzrost o 54,7 mld zł.
Na uwagę zasługuje również przekazanie obligacji skarbowych na podstawie innych ustaw niż ustawa o finansach publicznych. Od początku roku wartość tych obligacji wzrosła o 11,4 mld zł, co miało wpływ na strukturę zadłużenia państwa.
Krajowe i zagraniczne zadłużenie Skarbu Państwa
Zadłużenie krajowe, według miejsca emisji, wzrosło w sierpniu 2024 roku o 18,8 mld zł. Wzrost ten wynika głównie z emisji rynkowych skarbowych papierów wartościowych (SPW), które zwiększyły się o 12,5 mld zł oraz oszczędnościowych SPW, które wzrosły o 5,1 mld zł. Pozostałe zadłużenie wzrosło o 1,2 mld zł.
Z drugiej strony, zadłużenie w walutach obcych spadło o 2,9 mld zł. Spadek ten był wynikiem ujemnego salda emisji długu oraz różnic kursowych, które łącznie wyniosły -2,7 mld zł.
Prognozy na kolejne miesiące
Eksperci prognozują dalszy wzrost zadłużenia w kolejnych miesiącach, choć w wolniejszym tempie. Przyszłe działania rządu w zakresie konsolidacji finansów publicznych oraz polityki budżetowej będą kluczowe dla utrzymania stabilności finansowej kraju. Obserwując dotychczasowe dane, można przypuszczać, że rosnące potrzeby pożyczkowe państwa, związane m.in. z realizacją programów socjalnych, inwestycjami infrastrukturalnymi i zarządzaniem środkami unijnymi, będą nadal wywierać presję na poziom zadłużenia.
Wpływ na Polską gospodarkę
Zadłużenie Skarbu Państwa ma bezpośredni wpływ na kondycję gospodarczą kraju. Rosnący dług publiczny może prowadzić do wzrostu kosztów obsługi zadłużenia, co w dłuższej perspektywie może obciążyć budżet państwa. Dla inwestorów i instytucji finansowych istotne będzie, jak Polska będzie radziła sobie z rosnącym deficytem oraz czy uda się utrzymać stabilną sytuację finansową, mimo niekorzystnych trendów globalnych.
Z drugiej strony, odpowiednie zarządzanie środkami europejskimi oraz strategiczne działania w zakresie polityki monetarnej mogą pozwolić na złagodzenie negatywnych skutków rosnącego zadłużenia.
Podsumowanie
Wzrost zadłużenia Skarbu Państwa w sierpniu 2024 roku o 1,1% jest złożonym efektem potrzeb budżetowych, zarządzania płynnością, różnic kursowych i polityki emisji papierów wartościowych. Choć od początku roku dług publiczny wzrósł o 10,9%, nadal kluczowe będzie monitorowanie przyszłych decyzji rządu w zakresie zarządzania zadłużeniem. W kolejnych miesiącach warto śledzić, jakie kroki podejmie Ministerstwo Finansów w celu utrzymania stabilności fiskalnej oraz jak będą rozwijać się globalne trendy, które mogą wpłynąć na finanse publiczne Polski.
