Traktat pandemiczny WHO coraz bliżej

W dniach 9–20 września 2023 roku w Genewie odbyło się 11. posiedzenie Międzyrządowego Organu Negocjacyjnego (Intergovernmental Negotiating Body – INB) pod egidą Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Celem tego posiedzenia była kontynuacja prac nad Traktatem Pandemicznym, umową międzynarodową, która ma zapewnić globalne standardy gotowości i zapobiegania pandemiom. Projekt traktatu powstał jako odpowiedź na doświadczenia z okresu pandemii COVID-19, z uwzględnieniem kwestii takich jak suwerenność państw, transfer technologii oraz walka z dezinformacją. Mimo postępów, prace nad traktatem napotkały liczne kontrowersje, które opóźniły jego ostateczne przyjęcie.

POLECAMY: Traktat pandemiczny WHO „jest powiązany z globalnym systemem paszportów cyfrowych i dowodów tożsamości”

Ochrona suwerenności państw i konsensus konferencji stron

W najnowszej wersji traktatu pandemicznego potwierdzono zasadnicze prawo państw do samodzielnego kształtowania przepisów w zakresie zdrowia publicznego na swoim terytorium. Dokument podkreśla, że „państwa zachowują suwerenne prawo do stanowienia i wdrażania ustawodawstwa zgodnie z zasadami prawa międzynarodowego, zapisanymi w Karcie Narodów Zjednoczonych i Konstytucji WHO.” Ponadto, wszelkie decyzje Konferencji Stron, organu traktatowego nadzorującego wdrażanie traktatu, mają być podejmowane w drodze konsensusu, co ma zapewnić zgodność działań z interesami każdego państwa-strony.

WHO jako globalny koordynator zdrowia

Traktat pozostawia niezmienioną rolę WHO jako głównego organu koordynującego działania międzynarodowe w zakresie zdrowia, w szczególności w walce z pandemią. W preambule dokumentu wyraźnie podkreślono potrzebę zapewnienia zaufania do WHO oraz wymiany informacji między państwami, co ma zapobiegać dezinformacji oraz stygmatyzacji w kontekście zagrożeń pandemicznych. WHO będzie odpowiedzialna za wspieranie międzynarodowej współpracy oraz dostosowanie środków antykryzysowych do lokalnych warunków, z poszanowaniem różnic w zasobach i możliwościach państw członkowskich.

Kluczowe zmiany w projekcie traktatu

1. Transfer Technologii a Własność Intelektualna
   W odpowiedzi na obawy związane z ochroną własności intelektualnej, wprowadzono zapis mówiący, że wszelkie odniesienia do „transferu technologii” powinny być zgodne z prawem krajowym stron oraz normami międzynarodowymi dotyczącymi własności intelektualnej. Rozwiązanie to ma umożliwić elastyczne podejście do transferu technologii w sytuacjach kryzysowych, jednocześnie chroniąc prawa właścicieli patentów, np. na szczepionki.
2. Walka z „Nacjonalizmem Szczepionkowym”
   Zjawisko „nacjonalizmu szczepionkowego”, które objawiło się podczas pandemii COVID-19, również znalazło swoje odzwierciedlenie w projekcie traktatu. Nowe przepisy mają przeciwdziałać nadmiernemu gromadzeniu zasobów przez państwa-strony, tak aby nie przekraczały one ilości niezbędnych do krajowej gotowości i reakcji na pandemię. Zapis ten jest próbą zapewnienia równomiernej dostępności produktów zdrowotnych, takich jak szczepionki, zwłaszcza dla krajów o mniejszych zasobach.
3. Ochrona Praw Człowieka i Godności
   Dokument kładzie duży nacisk na poszanowanie praw człowieka, godności, równości płci oraz ochronę osób szczególnie narażonych. Jednocześnie podkreślono znaczenie niedyskryminacji i prawa do rozwoju, które będą stanowić podstawę wszelkich działań podejmowanych w ramach traktatu.
4. Przejrzystość Umów Zakupu
   W celu zwiększenia transparentności finansowania działań antykryzysowych, w nowym projekcie zawarto przepis zobowiązujący państwa-strony do publikowania warunków umów zakupu produktów zdrowotnych związanych z pandemią, w tym szczepionek. Inicjatywa ta ma na celu zapobieganie korupcji oraz nieprawidłowościom, które miały miejsce podczas zakupów w okresie pandemii COVID-19.

Kwestia rzekomej „dezinformacji” czyli prawda niewygodnej dla globalistów – Ochrona wolności słowa

W poprzednich wersjach projektu znalazły się przepisy dotyczące walki z dezinformacją, które spotkały się z falą krytyki, podnoszoną w kontekście ograniczeń wolności słowa. Po licznych dyskusjach zdecydowano się na usunięcie tych zapisów z art. 18, co ma na celu zachowanie równowagi między walką z „dezinformacją” a wolnością wyrażania opinii. WHO uznaje znaczenie swobodnego dostępu do badań naukowych i informacji, co pozwala na prowadzenie otwartej debaty publicznej.

Planowane dalsze prace i harmonogram

Według harmonogramu WHO kolejne posiedzenie INB odbędzie się w listopadzie 2023 roku. Na spotkaniu tym ma zostać podjęta decyzja o ewentualnym zwołaniu specjalnej sesji Światowego Zgromadzenia Zdrowia, na której może być przyjęta ostateczna wersja Traktatu Pandemicznego. Dokument ten ma być fundamentem globalnej gotowości na przyszłe pandemie, przy jednoczesnym poszanowaniu suwerenności państw i zapewnieniu równowagi między interesami poszczególnych stron.