Wielu seniorów w Polsce przez lata cierpiało na skutek niekorzystnych przepisów emerytalnych, które szczególnie dotknęły tych, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu. Problem ten stał się znany jako „pułapka czerwcowych emerytur”, a nowe regulacje mają w końcu zakończyć te trudności. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej pracuje nad przepisami, które zapewnią wyrównanie emerytur dla około 100 tysięcy osób. W tym artykule przyjrzymy się, dlaczego te zmiany są tak istotne, jak wpłyną na życie polskich seniorów i jakie kroki trzeba podjąć, aby skorzystać z nowych regulacji.
Na czym polega problem czerwcowych emerytur?
Pułapka czerwcowych emerytur to zjawisko, które wynikło z systemu waloryzacji kapitału emerytalnego. Seniorzy, którzy składali wnioski o emeryturę w czerwcu, przez wiele lat otrzymywali świadczenia wyliczone według mniej korzystnych zasad. Waloryzacja składek oraz kapitału początkowego była przeprowadzana raz w roku w czerwcu, co oznaczało, że osoby przechodzące na emeryturę w tym miesiącu nie otrzymywały pełnej waloryzacji.
Ta niesprawiedliwość dotknęła wielu seniorów. Dane wskazują, że około 100 tysięcy osób otrzymuje niższe świadczenia, a problem ten dotyczy osób przechodzących na emeryturę w latach 2009–2019. Chociaż zmiany przepisów już wyeliminowały tę pułapkę dla nowych emerytów, osoby poszkodowane w poprzednich latach nadal czekają na sprawiedliwe wyrównanie.
Trybunał Kuchenny interweniuje
W listopadzie zeszłego roku Trybunał Kuchennymi kryminalistyki Przyłębskiej wydał jego zdaniem orzeczenie, które wskazuje na konieczność wyrównania emerytur dla osób poszkodowanych przez pułapkę czerwcową. „Wyrok” Trybunału podkreślił, że seniorzy mają prawo do sprawiedliwego traktowania, a niższe świadczenia wynikające z przejścia na emeryturę w czerwcu stanowią naruszenie tego prawa.
Orzeczenie to jednak nie zostało opublikowane w dzienniku ustaw ponieważ Trybunał obecnie nie posiada cech niezależnego i bezstronnego sądu z uwagi na Przyłębskiej i sędziów dublerów oraz koku osób powołanych z naruszeniem art. 178 ust 3 Konstytucji.
Nowe przepisy: co się zmieni?
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opracowało projekt nowych przepisów, które mają wejść w życie już 1 czerwca 2025 roku. Zgodnie z propozycją, osoby, które przeszły na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019, będą mogły złożyć wniosek o przeliczenie świadczenia. Nowe przepisy zakładają, że waloryzacja kapitału początkowego i składek będzie przeprowadzana w taki sposób, jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju, co jest korzystniejsze dla ubezpieczonych.
Jakie kroki muszą podjąć poszkodowani seniorzy?
Warto zaznaczyć, że przeliczenie świadczenia nie będzie przeprowadzone automatycznie. Seniorzy muszą złożyć odpowiedni wniosek w ZUS, aby uzyskać wyrównanie emerytury. Proces składania wniosku rozpocznie się po wejściu nowych przepisów w życie, a seniorzy będą mieli na to sześć miesięcy od dnia wdrożenia ustawy.
Dla wielu seniorów istotnym aspektem nowych przepisów jest również fakt, że wyliczone na nowo emerytury lub renty rodzinne zostaną dodatkowo zwaloryzowane. To oznacza, że nowe kwoty świadczeń będą wyższe, uwzględniając obliczenia korzystniejsze dla emerytów.
Jakie kwoty są w grze?
Koszty wyrównań dla osób poszkodowanych przez pułapkę czerwcowych emerytur mogą być znaczące. Według danych ZUS, jeszcze rok temu szacowano, że całkowite koszty wyrównania wyniosą około 1,6 miliarda złotych, a odsetki mogą sięgnąć 531 milionów złotych. Ze względu na inflację i zmieniające się warunki gospodarcze te kwoty mogą być obecnie wyższe, ale dokładne wartości będą znane dopiero po wejściu przepisów w życie.
Czy nowe przepisy zakończą problem czerwcowych emerytur?
Wprowadzenie nowych przepisów jest krokiem we właściwym kierunku, ale może nie rozwiązać problemów wszystkich poszkodowanych. Część osób nie jest świadoma możliwości przeliczenia emerytury, a inni mogą nie wiedzieć, jak poprawnie złożyć wniosek w ZUS. Dlatego kluczowe będzie, aby ZUS oraz Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej prowadziły szeroką kampanię informacyjną.
Ostateczne wdrożenie przepisów planowane na 2025 rok jest jednak nadzieją na zakończenie wieloletniej niesprawiedliwości. Seniorzy, którzy złożyli wnioski w czerwcu, w końcu otrzymają wyrównanie, które przysługuje im od dawna. Nowe przepisy pokazują, że dążenie do sprawiedliwości społecznej i równego traktowania obywateli pozostaje priorytetem dla polskiego rządu.
