System egzaminowania na prawo jazdy w Polsce od lat budzi emocje zarówno wśród kursantów, jak i instruktorów. Wprowadzone zmiany oraz rosnące koszty kursów i egzaminów sprawiają, że temat ten powraca jak bumerang. W ostatnim czasie coraz głośniej mówi się o potencjalnej rewolucji, która mogłaby na zawsze zmienić sposób zdobywania uprawnień do prowadzenia pojazdów.
Czy plac manewrowy odejdzie do lamusa?
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych elementów egzaminu praktycznego jest plac manewrowy. To właśnie tutaj kursanci muszą wykonać takie zadania, jak jazda po łuku czy ruszanie na wzniesieniu, co dla wielu staje się barierą nie do przejścia. Statystyki pokazują, że nawet 30-35% zdających nie przechodzi tego etapu za pierwszym razem. Choć zwolennicy placu manewrowego argumentują, że to podstawa bezpiecznej nauki obsługi pojazdu, przeciwnicy wskazują, że takie podejście jest już przestarzałe i niepraktyczne.
W krajach Unii Europejskiej, takich jak Niemcy, Francja czy Holandia, egzamin na placu manewrowym został wyeliminowany na rzecz większej liczby godzin jazdy w realnym ruchu drogowym. To właśnie te rozwiązania są obecnie analizowane przez Ministerstwo Infrastruktury, które zleciło szczegółowe badania na temat systemów egzaminacyjnych w innych państwach. Eksperci podkreślają, że rezygnacja z placu manewrowego może nie tylko uprościć proces egzaminacyjny, ale również lepiej przygotować młodych kierowców do rzeczywistych warunków na drodze.
Koszty egzaminów rosną
Tymczasem problemem dla wielu osób starających się o prawo jazdy pozostają koszty związane z kursami i egzaminami. W ostatnich latach ceny znacząco wzrosły. W 2024 roku średni koszt kursu na prawo jazdy w Polsce wynosi od 2500 zł do 4000 zł, w zależności od miasta i jakości usług oferowanych przez ośrodki szkolenia kierowców.
Do tego dochodzą opłaty za egzaminy. Obecnie egzamin teoretyczny kosztuje 55 zł, a praktyczny 222 zł. W niektórych województwach, jak np. na Śląsku, stawki są jeszcze wyższe. Co więcej, nowelizacja przepisów wprowadziła możliwość ustalania cen egzaminów przez lokalne samorządy, co może prowadzić do znaczących różnic w opłatach między regionami.
Dlaczego zmiany są konieczne?
System egzaminacyjny w Polsce od dawna budzi kontrowersje, nie tylko z powodu wysokich kosztów, ale także niskiej zdawalności. Średnia zdawalność egzaminu praktycznego na prawo jazdy kategorii B w 2023 roku wynosiła zaledwie 37%, co jest jednym z najniższych wyników w Europie. Eksperci wskazują, że problemem może być zbyt duży nacisk na techniczne aspekty jazdy, takie jak wykonywanie manewrów na placu, a zbyt mała uwaga poświęcona nauce zachowania w ruchu drogowym.
Wprowadzenie zmian, takich jak zwiększenie liczby godzin jazdy w ruchu miejskim czy eliminacja placu manewrowego, mogłoby nie tylko podnieść zdawalność, ale również lepiej przygotować kierowców do poruszania się po drogach. Dodatkowo takie rozwiązanie mogłoby obniżyć koszty egzaminów poprzez uproszczenie procesu.
Co czeka kursantów w najbliższej przyszłości?
Na chwilę obecną nie zapadły jeszcze ostateczne decyzje dotyczące zmian w systemie egzaminacyjnym. Jednak analiza rozwiązań stosowanych w innych krajach Unii Europejskiej, zlecona przez Ministerstwo Infrastruktury, daje nadzieję na modernizację przepisów. Jeśli plac manewrowy zostanie wyeliminowany, możliwe, że kursanci będą mogli bardziej skoncentrować się na nauce praktycznej jazdy, co z kolei wpłynie na poprawę ich umiejętności i bezpieczeństwa na drogach.
Niezależnie od przyszłych zmian, jedno jest pewne – koszty związane z uzyskaniem prawa jazdy będą nadal rosnąć. Inflacja oraz rosnące koszty utrzymania ośrodków egzaminacyjnych sprawiają, że wielu młodych ludzi musi liczyć się z wydatkami przekraczającymi nawet 5000 zł na całkowity proces zdobycia uprawnień. W takich warunkach dostępność prawa jazdy staje się wyzwaniem, szczególnie dla osób z mniej zamożnych rodzin.
Zmiany w systemie egzaminacyjnym są nieuniknione, a kierunek tych zmian zadecyduje o tym, czy proces uzyskania prawa jazdy stanie się bardziej dostępny i efektywny, czy też pozostanie wyzwaniem dla kolejnych pokoleń kursantów.
