Od 2025 roku w Polsce ma zostać wprowadzona długo oczekiwana renta wdowia, która umożliwi osobom po śmierci małżonka pobieranie dodatkowego wsparcia finansowego. Nowe przepisy, uchwalone w październiku 2024 roku, mają poprawić sytuację życiową wdów i wdowców, którzy często mierzą się z trudnościami finansowymi po utracie bliskiej osoby. Renta wdowia pozwoli na jednoczesne korzystanie z własnej emerytury oraz części świadczenia po zmarłym partnerze.
Na czym polega renta wdowia?
Zasada nowego systemu polega na tym, że wdowa lub wdowiec będą mogli zachować swoje dotychczasowe świadczenie emerytalne oraz dodatkowo otrzymywać 50% świadczenia zmarłego współmałżonka. Obecnie osoby w takiej sytuacji muszą dokonywać wyboru między jednym a drugim świadczeniem, co często prowadzi do znacznego pogorszenia ich sytuacji finansowej. Wprowadzenie renty wdowiej to istotna zmiana, która dotknie ponad milion Polaków, a jej realizacja będzie wiązała się z dodatkowym obciążeniem dla budżetu państwa w wysokości około 10 miliardów złotych rocznie.
Pierwsze wyliczenia – ile wyniosą świadczenia?
Według najnowszych danych udostępnionych przez ZUS, średnia emerytura w Polsce w 2024 roku wynosiła około 3 300 zł brutto, a w przypadku wdów i wdowców renta rodzinna kształtowała się na poziomie około 2 000 zł brutto. Wprowadzenie renty wdowiej oznacza, że osoby te będą mogły zachować swoje świadczenie oraz dodatkowo otrzymać 50% świadczenia po zmarłym małżonku.
Przykładowo:
- Jeśli wdowa otrzymuje własną emeryturę w wysokości 2 800 zł brutto, a renta rodzinna po zmarłym małżonku wynosiła 2 200 zł brutto, to od 2025 roku będzie mogła liczyć na łączne świadczenie w wysokości 3 900 zł brutto (2 800 zł + 50% z 2 200 zł, czyli 1 100 zł).
- W przypadku osób z wyższymi emeryturami, np. 4 000 zł brutto, dodatek wyniesie 50% świadczenia po zmarłym, np. 2 500 zł brutto. Łączne dochody wyniosą w takim przypadku 5 250 zł brutto.
Ostateczna kwota zależy od wysokości świadczeń, jakie pobierali zmarli małżonkowie, oraz od ewentualnych dodatkowych źródeł dochodów wdowy lub wdowca.
Kto skorzysta z renty wdowiej?
Z nowego rozwiązania skorzystają przede wszystkim osoby starsze, które pozostają na emeryturze i straciły współmałżonka. Warto podkreślić, że renta wdowia będzie przysługiwała wyłącznie osobom pozostającym w związku małżeńskim w momencie śmierci partnera – konkubenci i partnerzy w związkach nieformalnych nie będą objęci tymi przepisami.
Nowe prawo jest odpowiedzią na wieloletnie apele organizacji senioralnych oraz parlamentarzystów, którzy wskazywali na trudną sytuację materialną wdów i wdowców. Szacuje się, że ponad 60% polskich seniorów żyjących samotnie zmaga się z problemem braku wystarczających środków na pokrycie bieżących wydatków.
Budżet państwa a renta wdowia
Wprowadzenie renty wdowiej to kosztowna reforma, która znacząco wpłynie na budżet państwa. Ministerstwo Finansów szacuje, że roczne wydatki na ten cel wyniosą około 10 miliardów złotych, co stanowi około 0,3% polskiego PKB. Mimo to rząd uzasadnia tę decyzję koniecznością poprawy jakości życia seniorów oraz zwiększenia ich poczucia bezpieczeństwa finansowego.
Co dalej z rentą wdowią?
Pierwsze wypłaty renty wdowiej mają ruszyć w styczniu 2025 roku, jednak procedura ich przyznawania wymaga jeszcze szczegółowych ustaleń. ZUS poinformował, że wnioski o świadczenie będzie można składać od grudnia 2024 roku, a cały proces zostanie uproszczony dzięki cyfryzacji.
Eksperci zaznaczają, że wprowadzenie renty wdowiej to krok w dobrym kierunku, ale wskazują również na inne problemy systemu emerytalnego w Polsce. Jednym z nich jest niski poziom świadczeń dla osób z najniższymi emeryturami, które nawet po wprowadzeniu nowych przepisów będą miały trudności z pokryciem podstawowych kosztów życia.
Wprowadzenie renty wdowiej w 2025 roku to przełomowa zmiana, która może znacząco poprawić sytuację finansową wielu seniorów w Polsce, ale jednocześnie będzie stanowić wyzwanie dla budżetu państwa.
