Od grudnia 2024 roku w Polsce wprowadzony zostanie urlop menstruacyjny, który da pracownicom dodatkowy dzień wolny z powodu trudności związanych z menstruacją. Jest to nowatorskie rozwiązanie, które ma na celu wsparcie kobiet w trudnych dniach ich cyklu miesiączkowego, kiedy zmagały się będą z objawami takimi jak bóle brzucha, nudności, zmęczenie, czy inne dolegliwości zdrowotne. Choć temat dni wolnych z powodu menstruacji zyskuje coraz większe zainteresowanie, w Polsce nie było do tej pory formalnych przepisów prawnych regulujących ten obszar. Zmiany wprowadzane przez Ochotnicze Hufce Pracy (OHP) stanowią pionierskie rozwiązanie, które może stać się inspiracją dla innych instytucji oraz przyczynić się do zmiany mentalności w kwestii zdrowia kobiet w pracy.
OHP wprowadza dni wolne dla pracownic z powodu menstruacji
Ochotnicze Hufce Pracy, instytucja państwowa, która na co dzień wspiera młodzież w rozwoju zawodowym, postanowiła wprowadzić urlop menstruacyjny. Od 1 grudnia 2024 roku każda kobieta zatrudniona w tej organizacji będzie miała prawo do jednego dnia wolnego w każdym miesiącu, który może zostać wykorzystany w związku z dolegliwościami menstruacyjnymi. Decyzja ta zapadła po wieloletnich dyskusjach na temat zdrowia kobiet w pracy oraz świadomości społecznej dotyczącej menstruacji jako naturalnego procesu, który niejednokrotnie wiąże się z dużym dyskomfortem fizycznym. Komendant Główny OHP, Jerzy Budzyn, w rozmowie z Polskim Radiem RDC podkreślił, że jest to krok ku poprawie warunków pracy kobiet i wyraz szacunku dla ich zdrowia i samopoczucia.
Międzynarodowe przykłady urlopu menstruacyjnego
Pomysł urlopu menstruacyjnego nie jest nowością na świecie. Już w latach 40. XX wieku, Japonia wprowadziła podobne przepisy, które pozwalały kobietom na zwolnienie z pracy w dniach, kiedy ich dolegliwości menstruacyjne były szczególnie intensywne. System ten zyskał popularność w niektórych krajach, jednak nie wszędzie jest jeszcze powszechnie akceptowany. W Japonii z tego prawa korzysta tylko około 14% kobiet, mimo że aż 80% z nich odczuwa silne dolegliwości związane z menstruacją. Obawy przed stygmatyzacją i obawa przed negatywnymi konsekwencjami zawodowymi powodują, że wiele kobiet rezygnuje z urlopu menstruacyjnego, nawet jeśli dolegliwości są naprawdę dokuczliwe.
W Polsce sytuacja jest podobna – obecnie pracownice zmuszone są korzystać z innych form zwolnień, takich jak zwolnienia lekarskie lub urlopy na żądanie, co nie jest idealnym rozwiązaniem. Wprowadzenie urlopu menstruacyjnego ma zatem na celu usprawnienie systemu, umożliwiając kobietom wyjście naprzeciw ich potrzebom zdrowotnym, jednocześnie eliminując obawy przed stygmatyzacją.
Korzyści i wyzwania związane z urlopem menstruacyjnym
Wprowadzenie dni wolnych z powodu menstruacji może mieć wiele korzyści, zarówno dla pracownic, jak i pracodawców. Przede wszystkim, umożliwiając kobietom odpowiedni wypoczynek w dniach ich cyklu, pracodawcy mogą poprawić wydajność oraz samopoczucie swoich pracowników. Mniej stresu i dolegliwości oznacza lepsze zaangażowanie w pracy, co przekłada się na wyższą jakość pracy oraz mniejsze absencje chorobowe w innych dniach.
Z drugiej strony, wprowadzenie urlopu menstruacyjnego może wiązać się z wyzwaniami, szczególnie w kontekście organizacji pracy. W przypadku mniejszych firm lub instytucji, w których każda osoba odgrywa kluczową rolę, absencja nawet przez jeden dzień może wpłynąć na płynność operacyjną. Dodatkowo, konieczność wdrożenia odpowiednich procedur monitorowania takich urlopów, aby zapobiec nadużyciom, może stanowić obciążenie administracyjne dla pracodawców.
Potrzebna jest większa edukacja
Pomimo wprowadzenia urlopu menstruacyjnego w OHP, w Polsce wciąż brakuje ogólnokrajowych regulacji dotyczących menstruacji w pracy. Jak zauważyła Martyna Kucharska-Staszel, adwokat specjalizująca się w prawie pracy, wprowadzenie takich przepisów zwiększyłoby świadomość społeczną na temat menstruacji, jako naturalnego procesu, a także zapewniło kobietom formalną podstawę prawną do skorzystania z urlopu. Większa otwartość na tematy związane z zdrowiem kobiet, a także obniżenie stygmatyzacji związanej z menstruacją, jest konieczne, aby w pełni zrealizować potencjał takiego rozwiązania.
Przyszłość urlopu menstruacyjnego w Polsce
Choć propozycja wprowadzenia urlopu menstruacyjnego w Polsce na poziomie ogólnokrajowym nie została jeszcze uchwalona, zmiany w OHP stanowią pierwszy krok ku takim regulacjom. Istnieje duża szansa, że inne instytucje i firmy będą przyglądały się tym rozwiązaniom i mogą wprowadzać je na własną rękę. Warto zaznaczyć, że równość płci w miejscu pracy jest jednym z kluczowych celów współczesnych polityk państwowych i korporacyjnych, a urlop menstruacyjny jest częścią tej szerokiej dyskusji o prawach kobiet.
