Zgodnie z art. 941 Kodeksu cywilnego, rozporządzać majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament. Przepis ten stanowi fundament dla wszelkich działań dotyczących dziedziczenia, podkreślając, że brak testamentu skutkuje dziedziczeniem ustawowym, co nie zawsze odpowiada intencjom spadkodawcy.
POLECAMY: Czy testament napisany odręcznie jest ważny?
Najczęstsze błędy przy sporządzaniu testamentów
1. Brak zachowania formy testamentu
Testament może być sporządzony w różnych formach, jednak najbezpieczniejszymi są testamenty:
- własnorzęczny (holograficzny) – musi być napisany odręcznie przez spadkodawcę, opatrzony datą i podpisem;
- notarialny – sporządzony w obecności notariusza;
- urzędowy – sporządzony ustnie wobec wójta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego, w obecności dwóch świadków.
Niestety, osoby korzystające z testamentów własnorzęcznych często popełniają błędy formalne, takie jak brak podpisu lub daty, co może prowadzić do nieważności dokumentu.
2. Pominięcie zachowku
Prawo chroni najbliższych członków rodziny poprzez instytucję zachowku. Nawet jeśli spadkodawca w testamencie pominie dzieci, małżonka lub rodziców, mają oni prawo do części majątku. Spadkobiercy obciążeni testamentem muszą wypłacić zachowek, co często prowadzi do sporów.
3. Niejasne lub sprzeczne zapisy
Testament powinien być jednoznaczny. Niejasne określenia, takie jak „przekazuję mojej rodzinie”, mogą prowadzić do sporów o interpretację zapisów. Sprzeczne postanowienia mogą być podstawą do podważenia testamentu.
4. Niespójność z rzeczywistością
Sporządzając testament, spadkodawca powinien jasno określić posiadany majątek. Jeśli wskazuje nieruchomość, którą sprzedał przed śmiercią, zapis ten może stać się niewykonalny.
Jak unikać błędów?
1. Konsultacja z prawnikiem lub notariuszem
Choć sporządzenie testamentu nie wymaga udziału profesjonalisty, współpraca z adwokatem lub notariuszem pozwala uniknąć błędów formalnych i prawnych. Testament notarialny jest szczególnie trudny do podważenia.
2. Regularne aktualizowanie testamentu
Kwestię uprawnienia do zmiany bądź odwołania testamentu reguluje Kodeks cywilny. W art. 944 § 1 wskazano, że może tego dokonać każdy, kto sporządził testament, o ile ma pełną zdolność do czynności prawnych. Zmienić albo odwołać testament można bez ograniczeń. Ważne jest, aby dokonać tego skutecznie, zgodnie z wolą spadkodawcy i obowiązującymi przepisami.
3. Precyzyjne zapisy
Warto szczegółowo opisywać, kto i co otrzymuje. Na przykład zamiast ogólnych zwrotów typu „Ja Marek Kowalski przekazuje mieszkanie swojemu synowi”, lepiej wskazać: „Ja Marek Kowalski powołuję mieszkanie mojemu synowi Janowi Kowalskiemu”.
Wola spadkodawcy zgodna z prawem
Testament to dokument, który powinien wyrażać wolę spadkodawcy w sposób jasny, precyzyjny i zgodny z prawem. Popełnienie nawet drobnego błędu może kosztować Twoich bliskich czas, pieniądze, a nierzadko również spokój. Dlatego warto poświęcić czas na staranne przygotowanie tego dokumentu i skorzystać z fachowej pomocy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.
