17 grudnia 2024 roku Andrzej Duda podpisał ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej, co zostało potwierdzone przez Kancelarię Prezydenta RP. Nowe przepisy wprowadzają system ochrony ludności, który w razie wojny przekształci się w obronę cywilną. Rząd przeznaczy na realizację tych rozwiązań co roku nie mniej niż 0,3% PKB, co stanowi istotny krok w kierunku zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom.
Główne założenia ustawy
Nowa ustawa ma na celu stworzenie bezpiecznego i odpornego środowiska cywilnego w obliczu zagrożeń militarnych i pozamilitarnych. Autorzy regulacji podkreślają, że ustawa nie ogranicza swobód obywatelskich, koncentrując się wyłącznie na poprawie systemu ochrony ludności.
Zakres regulacji
Ustawa określa:
- Zadania ochrony ludności w czasie pokoju i wojny.
- Organy i podmioty odpowiedzialne za realizację tych zadań.
- Zasady planowania ochrony ludności i obrony cywilnej.
- System wykrywania zagrożeń oraz ostrzegania, powiadamiania i alarmowania.
- Użytkowanie obiektów zbiorowej ochrony i organizację obrony cywilnej, w tym powoływanie personelu.
Konstrukcja systemu ochrony ludności
Nowy system został oparty na istniejących strukturach, takich jak:
- Krajowy system ratowniczo-gaśniczy (z udziałem Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych).
- System zarządzania kryzysowego.
- System Powiadamiania Ratunkowego.
- Państwowe Ratownictwo Medyczne i podmioty lecznicze.
- Organizacje pozarządowe.
Na poziomie centralnym za funkcjonowanie systemu ochrony ludności odpowiadać będzie Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, wspierany przez Rządowy Zespół Ochrony Ludności.
Edukacja i świadomość społeczna
Kluczowym elementem ustawy jest kształtowanie świadomości społeczeństwa. Edukacja obejmie wiedzę o:
- Potencjalnych i aktualnych zagrożeniach wpływających na bezpieczeństwo.
- Zasadach postępowania w sytuacjach kryzysowych.
Przewidziano także szkolenia dla urzędów, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów zaangażowanych w ochronę ludności i obronę cywilną.
Stan wojenny i wojna
W razie wprowadzenia stanu wojennego system ochrony ludności przekształci się w obronę cywilną, która skupi się na ochronie ludności przed skutkami działań zbrojnych.
Obowiązek sprawozdawczości
Rada Ministrów będzie składać Sejmowi i Senatowi sprawozdania z wykonania ustawy co dwa lata, przy czym pierwsze sprawozdanie zostanie przedstawione do końca kwietnia 2026 roku.
Wejście w życie
Nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2025 roku. Podpisanie ustawy przez prezydenta jest ważnym krokiem na drodze do wzmocnienia bezpieczeństwa narodowego w obliczu współczesnych wyzwań.
Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej to wspólne wielkie przedsięwzięcie @MSWiA_GOV_PL i @MON_GOV_PL. We wtorek wspólnie z wicepremierem @KosiniakKamysz przedstawiliśmy plany wdrażania ustawy w ciągu najbliższych miesięcy. Liczymy, że ustawę- przyjętą jednomyślnie w… pic.twitter.com/ePx7kXaLjt
— Tomasz Siemoniak (@TomaszSiemoniak) December 17, 2024
