Od stycznia 2025 roku w Polsce czeka nas ważna zmiana w zakresie gospodarki odpadami. Wprowadzenie nowych przepisów wprowadza obowiązkową segregację tekstyliów, takich jak ubrania, obuwie czy tkaniny domowe, które dotąd były składowane na wysypiskach. Zmiany te mają na celu zwiększenie odzysku surowców oraz ograniczenie odpadów, które trafiają na składowiska. Nowe przepisy będą obowiązywały na terenie całego kraju, a ich wdrożenie wiąże się także z wprowadzeniem kar za nieprawidłową segregację.
Co się zmienia w segregacji odpadów?
W 2025 roku, obok standardowych odpadów papierowych, szklanych, plastikowych i organicznych, do obowiązkowych kategorii segregacji dołączą tekstylia. Chodzi o wszelkie materiały, które mają długi czas rozkładu, a ich niewłaściwa utylizacja może prowadzić do poważnych problemów ekologicznych. Ubrania, ręczniki, pościel, zasłony oraz obuwie będą musiały trafiać do odpowiednich pojemników, a ich składowanie w pojemnikach na odpady zmieszane nie będzie już dozwolone.
Obecnie, w niektórych miastach i gminach, zbiórki tekstyliów odbywają się na zasadzie dobrowolności, a mieszkańcy mogą oddać je do Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Jednak od przyszłego roku, segregacja tych odpadów stanie się obowiązkowa w całej Polsce.
Jakie są powody zmian?
Zmiana w prawie wynika z konieczności ograniczenia odpadów trafiających na wysypiska. Tekstylia, które mogą rozkładać się przez setki lat, przyczyniają się do powstawania ogromnej ilości odpadów stałych, które obciążają środowisko. W Polsce wciąż zbyt mało uwagi przykłada się do odzysku materiałów tekstylnych. W 2021 roku w Polsce na wysypiskach składowano około 180 tysięcy ton odzieży. Dlatego wprowadzenie nowych przepisów ma na celu zwiększenie efektywności recyklingu i zmniejszenie presji na środowisko.
Jak będzie wyglądała segregacja tekstyliów?
Odpady tekstylne będą musiały być oddawane w sposób zorganizowany. W przeciwieństwie do innych materiałów, takich jak plastik czy papier, nie wprowadzi się osobnych pojemników do segregacji tekstyliów w każdej okolicy. Zamiast tego, mieszkańcy będą musieli dostarczać je do PSZOK-ów, które staną się obowiązkowym miejscem odbioru tekstyliów. W niektórych miejscowościach wprowadzony zostanie system zbiórki tekstyliów przy posesjach. Dzięki temu segregacja odpadów tekstylnych stanie się bardziej dostępna i wygodna dla mieszkańców.
Jakie będą konsekwencje za brak segregacji tekstyliów?
Podobnie jak w przypadku innych rodzajów odpadów, brak segregacji tekstyliów może wiązać się z karami finansowymi. W różnych gminach wprowadzono już mechanizmy kontroli i nakładania kar za niewłaściwą segregację odpadów. W przykładowych gminach, takich jak Ustrzyki Dolne, mieszkańcy za brak segregacji odpadów muszą zapłacić trzykrotną stawkę za wywóz śmieci. Koszt wywozu śmieci wynosi tam 37 zł miesięcznie za osobę, ale w przypadku nieprzestrzegania zasad segregacji, opłata ta wzrasta do 111 zł miesięcznie.
Odpowiedzialność za kontrolę poprawności segregacji leży po stronie firm odbierających odpady. Ich zadaniem będzie sprawdzanie, czy odpady są odpowiednio segregowane, a także dokumentowanie wszelkich nieprawidłowości, które mogą skutkować nałożeniem kar.
Jakie korzyści niesie segregacja tekstyliów?
Recykling tekstyliów ma wiele korzyści, zarówno ekologicznych, jak i ekonomicznych. W Polsce każdego roku generuje się około 300 tysięcy ton odpadów tekstylnych. Tylko niewielka część z nich jest poddawana recyklingowi, co powoduje, że ogromna ilość materiałów tekstylnych trafia na wysypiska. Dzięki obowiązkowej segregacji, materiałów tych będzie można ponownie używać w produkcji, zmniejszając w ten sposób presję na zasoby naturalne oraz zmniejszając zanieczyszczenie środowiska.
Nowe przepisy to także krok w stronę gospodarki o obiegu zamkniętym, gdzie odpady są traktowane jako cenne surowce do dalszego wykorzystania. Segregacja tekstyliów nie tylko wspiera ekologię, ale także oszczędza zasoby i zmniejsza koszty związane z produkcją nowych materiałów.
Jak przygotować się do zmian?
Aby dostosować się do nowych przepisów, mieszkańcy powinni zapoznać się z nowymi wymaganiami segregacyjnymi i pamiętać, że odpady tekstylne nie mogą trafiać do pojemników na odpady zmieszane. Ważne jest także, aby zapoznać się z lokalnymi punktami PSZOK i dowiedzieć się, w jakiej formie będą prowadzone zbiórki. Zbiórki te mogą odbywać się w różnych formach, w zależności od gminy, dlatego warto śledzić ogłoszenia lokalnych władz.
