Od 23 grudnia 2024 roku w Polsce wchodzi w życie obowiązek instalacji czujników czadu (tlenku węgla) w budynkach mieszkalnych. Celem tego przepisu jest zwiększenie bezpieczeństwa domowników, ponieważ tlenek węgla, nazywany potocznie czadem, stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Czujniki czadu, które wykrywają niebezpieczne stężenie CO w powietrzu, stają się niezastąpionym elementem wyposażenia każdego domu. W artykule podpowiadamy, jaki czujnik czadu wybrać, na co zwrócić uwagę przy zakupie oraz ile kosztują najlepsze modele.
Dlaczego czujnik czadu jest niezbędny?
Tlenek węgla jest gazem bezbarwnym, bezwonnym i bardzo niebezpiecznym. Powstaje podczas niepełnego spalania paliw takich jak gaz, drewno, węgiel, czy paliwa stałe. Gdy czad gromadzi się w zamkniętych pomieszczeniach, może prowadzić do poważnych zatruciu, a w skrajnych przypadkach, nawet do śmierci. W Polsce w 2024 roku strażacy interweniowali ponad 3 tys. razy w związku z emisją tlenku węgla. Regularna kontrola poziomu CO w powietrzu staje się zatem kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom.
Jak wybrać czujnik czadu?
Wybór odpowiedniego czujnika czadu powinien opierać się na kilku istotnych czynnikach, takich jak rodzaj sensora, zasilanie, certyfikaty, funkcje alarmowe oraz cena. Przed dokonaniem zakupu warto zapoznać się z najważniejszymi parametrami.
1. Rodzaje czujników czadu
Na rynku dostępne są trzy główne typy czujników czadu:
- Czujniki elektrochemiczne – są najczęściej wybierane do użytku domowego. Wykorzystują reakcję chemiczną pomiędzy tlenkiem węgla a elektrodami w detektorze, co zapewnia wysoką precyzję pomiaru. Czujniki te charakteryzują się niskim zużyciem energii, co przekłada się na długą żywotność baterii (zwykle od 5 do 10 lat).
- Czujniki półprzewodnikowe – działają na zasadzie zmian przewodności elektrycznej półprzewodnika w obecności tlenku węgla. Choć są tańsze, ich precyzja jest mniejsza niż w przypadku czujników elektrochemicznych.
- Czujniki na podczerwień – stosowane głównie w instalacjach przemysłowych, zapewniają najwyższą dokładność, ale ich cena jest znacznie wyższa. Dlatego tego typu czujniki rzadko wybiera się do użytku domowego.
2. Certyfikaty i zgodność z normami
Przy wyborze czujnika czadu warto zwrócić uwagę na certyfikaty zgodności z normą EN 50291, która jest europejskim standardem dla domowych detektorów tlenku węgla. Dzięki temu mamy pewność, że produkt spełnia odpowiednie wymagania jakościowe i bezpieczeństwa.
3. Zasilanie czujnika
Czujniki czadu dostępne są w wersjach:
- Bateriowe – łatwe w montażu i użytkowaniu. Wymagają jednak regularnej wymiany baterii, co wiąże się z dodatkowymi kosztami eksploatacyjnymi.
- Sieciowe – wymagają podłączenia do instalacji elektrycznej 230 V. Są bardziej niezawodne, ponieważ nie zależą od trwałości baterii. Wadą jest konieczność instalacji w pobliżu gniazdka elektrycznego.
- Modele hybrydowe – łączą zasilanie sieciowe oraz bateryjne, co zapewnia dodatkowe bezpieczeństwo w razie awarii prądu.
4. Wyświetlacz i funkcje alarmowe
Warto wybierać czujniki czadu, które wyposażone są w wyświetlacz LCD, na którym można na bieżąco monitorować poziom tlenku węgla w powietrzu. Dodatkowo urządzenie powinno emitować głośny sygnał alarmowy w przypadku wykrycia niebezpiecznego stężenia CO. W niektórych modelach dostępny jest także alarm optyczny, który zapewnia lepszą widoczność sytuacji zagrożenia.
5. Gwarancja i trwałość sensora
Sprawdź, jak długo czujnik pozostaje skuteczny – większość modeli ma sensor, który działa przez 5–10 lat. Po tym czasie czujnik powinien zostać wymieniony, ponieważ jego skuteczność może spaść. Ważnym aspektem jest również gwarancja oferowana przez producenta, która powinna obejmować co najmniej 2-3 lata.
Ile kosztuje czujnik czadu?
Ceny czujników czadu zależą od rodzaju technologii, funkcji oraz marki. Na rynku dostępne są modele w różnych przedziałach cenowych:
- Czujniki elektrochemiczne – ceny wahają się od 80 do 300 zł, w zależności od funkcji i producenta.
- Czujniki półprzewodnikowe – najtańsze modele można znaleźć w cenie od 50 zł do 150 zł.
- Czujniki na podczerwień – to koszt wyższy, zaczynający się od 400 zł, a nawet więcej.
Warto dodać, że nowe przepisy prawne wprowadzają obowiązek montażu czujników czadu w nowych budynkach od 23 grudnia 2024 roku, a dla budynków starszych wymaganie to wejdzie w życie do końca 2030 roku.
Czujnik czadu to niewielkie, ale niezwykle ważne urządzenie, które może uratować życie domowników. Wybierając odpowiedni model, warto zwrócić uwagę na rodzaj sensora, certyfikaty, funkcje alarmowe oraz sposób zasilania. Warto również pamiętać o tym, że nowelizacja przepisów wprowadza obowiązek montażu czujników czadu w budynkach mieszkalnych, co ma na celu minimalizację ryzyka zatrucia tlenkiem węgla.