Oświadczenie Żydowskiego Stowarzyszenia B’nai B’rith w Polsce wywołało burzę w kontekście obchodów 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Organizacja jednoznacznie stwierdziła, że Polska nie ma prawa odmówić reprezentantowi Izraela udziału w tej uroczystości, zaznaczając, że Izrael jest reprezentantem Żydów na całym świecie i spadkobiercą ofiar Holokaustu.
Stanowisko B’nai B’rith
„Żydowskie Stowarzyszenie B’nai B’rith w Polsce oświadcza, że państwo Izrael jest reprezentantem Żydów na całym świecie i spadkobiercą zamordowanych w Holokauście. Dlatego też obecność reprezentanta państwa Izrael na obchodach 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz nie podlega dyskusji. To Izrael powinien wyznaczyć swojego reprezentanta, zaś państwo polskie musi mu zapewnić bezpieczeństwo” – czytamy w oświadczeniu podpisanym przez przewodniczącego stowarzyszenia, prof. Andrzeja Friedmana, opublikowanym przez „Gazetę Wyborczą”.
POLECAMY: MSZ oburzone publikacją „The Washington Times” w sprawie możliwego aresztowania Netanjahu w Polsce
Kontrowersje wokół wizyty premiera Netanjahu
Premier Izraela Benjamin Netanjahu zapowiedział, że nie weźmie udziału w uroczystościach z powodu obaw przed potencjalnym aresztowaniem. Według B’nai B’rith Polska zagroziła zatrzymaniem Netanjahu, powołując się na nakaz wydany przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK). Organizacja ostro skrytykowała ten krok, nazywając go „bezzasadnym” i wskazując na długą historię antysemityzmu w Polsce.
POLECAMY: Hitlerówka von der Leyen o „polskich obozach”. Jest reakcja MSZ i nowy wpis
Poland, citing its “obligation” to the ICC, will reportedly arrest Israeli PM Benjamin Netanyahu if he attends next month's Auschwitz liberation events.
— B'nai B'rith Intl. (@BnaiBrith) December 21, 2024
This is the same Poland with a long, unaddressed history of anti-Semitism, now threatening to detain the leader of the Jewish… pic.twitter.com/Q37xWHBDBe
Reakcja polskiego rządu
Wiceszef polskiej dyplomacji Andrzej Szejna wyjaśnił, że Polska jest zobowiązana do respektowania orzeczeń Międzynarodowego Trybunału Karnego jako państwo-strona Statutu Rzymskiego. „Polska działa w imieniu Trybunału, a nie we własnym” – podkreślił Szejna w rozmowie z Interią. Dodał również, że immunitet i nietykalność przywódców państw nie mają zastosowania w tym przypadku.
Wiceminister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski, odpowiedzialny za koordynację uroczystości, stwierdził: „Jesteśmy zobowiązani do respektowania orzeczeń Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) w Hadze”. Wyjaśnił także, że władze Izraela nie wystąpiły z oficjalnym wnioskiem o udział premiera Netanjahu w obchodach.
Historyczny kontekst i znaczenie uroczystości
Obchody rocznicy wyzwolenia Auschwitz to wydarzenie o globalnym znaczeniu, przypominające o tragedii Holokaustu i potędze współpracy międzynarodowej w walce z nienawiścią i przemocą. W poprzednich latach uczestniczyli w nich przywódcy z całego świata, w tym prezydent Izraela Reuven Rivlin w 2020 roku podczas 75. rocznicy.
Tym razem, według „Rzeczpospolitej”, prezydent Izraela Icchak Herzog również raczej nie przyjedzie do Polski. Decyzja ta wpisuje się w napięcia dyplomatyczne między oboma krajami.
Polska a Międzynarodowy Trybunał Karny
Polska traktuje współpracę z MTK jako kluczowy element międzynarodowej sprawiedliwości karnej. Wiceminister Szejna zaznaczył, że Polska popiera działania Trybunału, zwłaszcza w kontekście badania zbrodni wojennych na Ukrainie. Podkreślał również, że premier Izraela jest świadomy konsekwencji potencjalnej wizyty w krajach uznających wyroki MTK.
