Właściciele nieruchomości mają obowiązek złożenia deklaracji dotyczącej inwentaryzacji azbestu do końca stycznia 2025 roku. Niezłożenie dokumentu w terminie wiąże się z poważnymi konsekwencjami finansowymi, w tym karą sięgającą 20 tysięcy złotych. Jakie dokładnie obowiązki dotyczą właścicieli budynków zawierających azbest i dlaczego warto pamiętać o tym terminie?
Obowiązek składania deklaracji
Na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki z 13 grudnia 2010 roku, osoby posiadające nieruchomości z materiałami azbestowymi są zobowiązane do przeprowadzania corocznej inwentaryzacji tych materiałów. Właściciele i zarządcy budynków muszą sporządzić szczegółowy spis wszystkich wyrobów zawierających azbest na terenie nieruchomości oraz ocenić ich stan techniczny. Dokument ten należy składać w odpowiednich urzędach:
- Osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, składają deklarację do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
- Przedsiębiorcy i inne podmioty przekazują dokumenty do marszałka województwa.
Deklarację należy składać do 31 stycznia każdego roku, za poprzedni rok kalendarzowy, aż do całkowitego usunięcia azbestu z nieruchomości. Niedopełnienie tego obowiązku wiąże się z karą finansową, która może wynieść od 10 do 20 tysięcy złotych.
Tempo usuwania azbestu w Polsce
Pomimo wprowadzenia zakazu produkcji i stosowania azbestu w Polsce już prawie 25 lat temu, wciąż w kraju znajduje się około 14,5 tysiąca ton wyrobów zawierających azbest. Z danych Najwyższej Izby Kontroli (NIK) wynika, że tempo usuwania tych materiałów jest zdecydowanie zbyt wolne. Od rozpoczęcia realizacji rządowego programu usunięcia azbestu z kraju, udało się usunąć jedynie 17% z 8,5 miliona ton zinwentaryzowanych wyrobów.
Przy obecnym tempie usuwania, wynoszącym około 120 tysięcy ton rocznie, całkowite oczyszczenie Polski z azbestu może zająć nawet 60 lat. W niektórych miejscach, jak Frombork, czas potrzebny na usunięcie azbestu może wynieść 149 lat. Takie tempo rodzi poważne wątpliwości co do realizacji celu usunięcia azbestu z Polski do 2032 roku.
Azbest – poważne zagrożenie zdrowia
Pomimo swoich wyjątkowych właściwości technicznych, azbest stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Jego mikroskopijne włókna, uwalniane do powietrza podczas uszkodzenia materiałów, mogą powodować poważne choroby układu oddechowego, w tym rak płuc, pylicę czy mesoteliomę. W związku z tym, szczególnie ważne jest, aby właściciele nieruchomości regularnie monitorowali stan techniczny materiałów azbestowych i niezwłocznie podejmowali kroki w przypadku ich zniszczenia lub uszkodzenia.
Konsekwencje niezłożenia deklaracji
Niezłożenie wymaganej deklaracji inwentaryzacyjnej do końca stycznia 2025 roku grozi karą finansową w wysokości od 10 do 20 tysięcy złotych. Ponadto, osoby, które nie spełnią tego obowiązku, mogą mieć trudności z uzyskaniem dofinansowania z rządowego programu Czyste Powietrze. Program ten oferuje wsparcie finansowe na usuwanie azbestu z budynków, dlatego warto pamiętać, aby dopełnić formalności, by skorzystać z możliwych ulg i dotacji.
Co zrobić, aby uniknąć kary?
Właściciele nieruchomości powinni dokładnie zapoznać się z obowiązującymi przepisami i pamiętać o terminie składania deklaracji. Deklaracja powinna zawierać pełną inwentaryzację wyrobów azbestowych oraz ocenę ich stanu. Należy również pamiętać o konieczności regularnego monitorowania stanu technicznego tych materiałów i ich bezzwłocznego usunięcia w przypadku uszkodzenia.
Dzięki przestrzeganiu obowiązków związanych z azbestem, można uniknąć kar finansowych i poprawić bezpieczeństwo zdrowotne w swoim otoczeniu. Regularne składanie deklaracji oraz terminowe usuwanie materiałów azbestowych to kluczowe działania, które przyczyniają się do poprawy jakości powietrza oraz ochrony zdrowia.
