W ostatnich dniach wzrosło napięcie w relacjach polsko-ukraińskich, za sprawą żądań strony ukraińskiej dotyczących odbudowy pomnika OUN-UPA na wzgórzu Monastyrz w województwie podkarpackim. Konfederacja, stanowczo sprzeciwiając się tym postulatom, zorganizowała konferencję prasową, podczas której podkreślono konieczność obrony polskiej polityki historycznej.
„Nie można zrównywać ludobójców z niewinnymi ofiarami”
Poseł Krzysztof Szymański podczas konferencji wyraził oburzenie wobec oczekiwań strony ukraińskiej. „Minister Spraw Zagranicznych Ukrainy wystąpił z niezwykle obrzydliwym oczekiwaniem wobec Polski, dotyczącym wprowadzenia symetrii w nasze stosunki. Zgoda na przeprowadzenie ekshumacji zostanie udzielona, ale pod warunkiem, że strona polska symetrycznie ten pomnik w Monastyrzu odnowi” – zaznaczył Szymański.
POLECAMY: Nie dla ekshumacji Polaków na Wołyniu jest warunkiem jest odnowienie pomników OUN-UPA w Polsce
Poseł jednoznacznie wskazał, że żądania odbudowy pomnika są nie do przyjęcia. „Nie można zównywać ze sobą ludobójców i niewinnych ofiar. Odmawia się prawa do godnego pochówku, a jednocześnie żada odnowienia pomnika upamiętniającego bandy OUN-UPA” – dodał.
Historia wzgórza Monastyrz: fakty i kontrowersje
Podczas konferencji głos zabrał również prof. Andrzej Zapałowski, historyk i ekspert w dziedzinie stosunków polsko-ukraińskich. Przedstawił szczegółową historię osób pochowanych na wzgórzu Monastyrz. „Ten pomnik w Monastyrzu ma być pomnikiem sprawców ludobójstwa. Członkowie UPA, a wcześniej policjanci w służbie niemieckiej, uczestniczyli w mordowaniu Żydów, Polaków oraz deportacjach do obozów koncentracyjnych” – podkreślił profesor.
Zapałowski przypomniał o zbrodniach popełnionych przez członków OUN-UPA, w tym masakrze w Zatylu pod Bełżem, gdzie zamordowano niemal sto kobiet i dzieci. „Jedyną motywacją do budowy tego pomnika jest fakt, że ci bandyci zginęli z rąk NKWD” – dodał.
POLSKA ULEGA UKRAIŃSKIM NACISKOM. BĘDZIEMY ODNAWIAĆ POMNIKI ZBRODNIARZY!? https://t.co/osH2WeUT54
— Konfederacja (@KONFEDERACJA_) January 23, 2025
Skala ukraińskiego ludobójstwa
Prof. Zapałowski zwrócił uwagę na niedoszacowanie skali ukraińskiego ludobójstwa w powszechnej opinii. „Nacjonaliści ukraińscy zamordowali ponad 600 tysięcy obywateli Polski. Ciągle mówimy o 150 tysiącach zabitych Polaków, podczas gdy ofiar było znacznie więcej. Zamordowano ponad 400 tysięcy Żydów oraz ponad 50 tysięcy Ukraińców i Rusinów” – wyliczał historyk.
Stanowisko Konfederacji
Konfederacja zaapelowała do polskiego rządu o zdecydowane odrzucenie ukraińskich żądań dotyczących odbudowy pomnika. Podkreślono, że takie działania są sprzeczne z polską polityką historyczną i godnością ofiar. „Nie możemy zgadzać się na upamiętnianie osób odpowiedzialnych za ludobójstwo, szczególnie w sytuacji, gdy strona ukraińska odmawia godnego pochówku polskim ofiarom” – zakończył poseł Szymański.
Konflikt wokół pomnika OUN-UPA na wzgórzu Monastyrz wskazuje na głębokie rozbieżności w podejściu do trudnej historii polsko-ukraińskiej. W obliczu tych wyzwań kluczowe jest prowadzenie konsekwentnej polityki historycznej, która będzie broniła prawdy i godności ofiar tragicznych wydarzeń XX wieku.