Ile wynosi zachowek po rodzicach? Wszystko, co musisz wiedzieć

Nieuwzględnienie bliskiej rodziny w testamencie nie musi oznaczać dla niej utraty prawa do spadku. W polskim systemie prawnym zachowek to mechanizm ochrony interesów najbliższych krewnych spadkodawcy. Jego wysokość i zasady przyznawania są precyzyjnie określone w Kodeksie cywilnym. W poniższym artykule przedstawiamy szczegóły dotyczące zachowku, aby wyjaśnić, kiedy się należy i jaka jest jego wartość.

POLECAMY: Służebność mieszkania ustanowiona przy darowiźnie a wysokość zachowku

Co to jest zachowek?

Zachowek to prawo przysługujące najbliższym członkom rodziny, którzy zostali pominięci w testamencie spadkodawcy. Jest to forma rekompensaty finansowej dla osób, które na mocy dziedziczenia ustawowego otrzymałyby część spadku, ale zostały z niego wykluczone lub ich udział został ograniczony.

Roszczenie o zachowek ma zastosowanie, gdy spadkodawca w testamencie przekazał cały swój majątek innej osobie, pomijając swoich bliskich. Wartość zachowku oblicza się na podstawie czystej wartości spadku, czyli po odjęciu długów i innych obciążeń.

Kiedy zachowek nie przysługuje?

Prawo do zachowku nie przysługuje w kilku sytuacjach określonych w przepisach Kodeksu cywilnego. Do najważniejszych należą:

1. Odrzucenie spadku – Osoba, która dobrowolnie odrzuca spadek, zrzeka się również prawa do zachowku.
2. Wydziedziczenie – Jeśli spadkodawca w testamencie wyraźnie wydziedziczył określoną osobę, ta traci prawo do jakiejkolwiek części spadku, w tym zachowku.
3. Uznanie za niegodnego dziedziczenia – W przypadkach poważnych naruszeń moralnych lub prawnych wobec spadkodawcy, sąd może orzec o niegodności dziedziczenia.

Ile wynosi zachowek po ojcu i po matce?

Wysokość zachowku zależy od sytuacji rodzinnej i wieku osoby uprawnionej:

1. Dla dorosłych dzieci: Zachowek wynosi połowę udziału spadkowego, który przysługiwałby na mocy dziedziczenia ustawowego.
2. Dla małoletnich dzieci: Zachowek wynosi dwie trzecie udziału spadkowego. Jest to forma dodatkowej ochrony najmłodszych członków rodziny.

Przykład: Jeśli spadek po ojcu wynosi 600 000 zł, a zstępnym zgodnie z dziedziczeniem ustawowym przysługiwałby udział w wysokości 1/3, to zachowek wynosi:

• 300 000 zł dla dorosłego dziecka (połowa udziału ustawowego),
• 400 000 zł dla małoletniego dziecka (2/3 udziału ustawowego).

Jak oblicza się wartość zachowku?

Wartość zachowku oblicza się na podstawie czystej wartości spadku. Uwzględnia się w niej:

• aktywa (np. nieruchomości, oszczędności, udziały w firmach),
• pomniejszone o długi i inne zobowiązania zmarłego.

Do wartości spadku dolicza się również darowizny dokonane przez spadkodawcę za życia, jeśli miały na celu zmniejszenie praw spadkobierców.

Co robić, gdy nie otrzymasz zachowku?

Jeśli osoba uprawniona do zachowku nie otrzymała go dobrowolnie, może dochodzić swoich praw w sądzie. Należy wnieść pozew przeciwko spadkobiercom i przedstawić dowody na swoje uprawnienia.

Podstawa prawna: Art. 991 i nast. Kodeksu cywilnego.

Zachowek jest istotnym instrumentem prawnym, który chroni interesy najbliższych członków rodziny. Jeśli znajdujesz się w trudnej sytuacji związanej z dziedziczeniem, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach spadkowych.