W poniedziałek 27 stycznia 2025 r. odbyły się uroczyste obchody 80. rocznicy wyzwolenia nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Jednakże, mimo wieloletnich wysiłków polskich władz i instytucji edukacyjnych na rzecz przeciwdziałania fałszywym narracjom, w dodatku rzymskiego dziennika „Corriere della Sera” ponownie pojawiło się określenie „polski obóz”. Tego rodzaju sformułowania budzą ogromne kontrowersje i wymagają precyzyjnej analizy w kontekście odpowiedzialności historycznej oraz ochrony wizerunku Polski na świecie. Przypominamy że w ubiegłym roku niemiecki obozy zakłady w Auschwitz został tak nazwany przez hitlerówkę von der Leyen.
POLECAMY: Hitlerówka von der Leyen o „polskich obozach”. Jest reakcja MSZ i nowy wpis
„Polski obóz” we włoskiej prasie
W dodatku „Corriere Roma” do „Corriere della Sera” pojawił się artykuł poświęcony obchodom rocznicowym. W tekście, opisującym wydarzenia z 27 stycznia 1945 r., Armia Czerwona została przedstawiona jako wyzwoliciel 7 tysięcy więźniów z „polskiego obozu” Auschwitz-Birkenau. Użycie tego określenia wywołało natychmiastową reakcję polskich instytucji.
Historyczny kontekst nazistowskich obozów
Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau został założony i zarządzany przez nazistowskie Niemcy na terytorium Polski, które w czasie II wojny światowej było okupowane przez III Rzeszę. Polska nie istniała wówczas jako niezależne państwo, a jej terytorium było brutalnie anektowane przez Niemcy i Związek Radziecki.
Używanie określeń takich jak „polski obóz” jest historycznie błędne i może sugerować współodpowiedzialność Polaków za zbrodnie popełniane przez Niemców. W rzeczywistości Polska była pierwszą ofiarą agresji nazistowskiej i przez cały okres okupacji ponosiła ogromne straty ludnościowe, a Polacy czynnie przeciwstawiali się niemieckiemu reżimowi.
Reakcje na słowa Ursuli von der Leyen
Podobna sytuacja miała miejsce w ubiegłym roku, gdy na oficjalnym profilu Ursuli von der Leyen, przewodniczącej Komisji Europejskiej, pojawił się kontrowersyjny podpis do klipu upamiętniającego Ofiary Holokaustu. W materiale wskazano, że Auschwitz znajdował się w Polsce, bez podania kontekstu niemieckiej okupacji. Tego rodzaju uproszczenia w przekazie informacyjnym są szczególnie szkodliwe, gdyż mogą wprowadzać w błąd odbiorców nieznających historii Europy.
Po interwencji polskiego rządu oraz instytucji historycznych, materiał został poprawiony, a w treści dodano wyjaśnienia dotyczące niemieckiej odpowiedzialności za obóz Auschwitz-Birkenau. Warto podkreślić, że edukacja w tym zakresie pozostaje kluczowa dla zapobiegania powielaniu takich błędów.
Dlaczego precyzja w przekazie jest ważna?
Zarzuty o używanie sformułowań takich jak „polski obóz” często wynikają z braku wiedzy lub uproszczeń w przekazie medialnym. Słowa mają ogromne znaczenie, szczególnie w kontekście odpowiedzialności za zbrodnie przeciw ludzkości. Polska od lat stara się prostować tego rodzaju błędy, angażując zarówno dyplomację, jak i organizacje pozarządowe.
Współczesne media mają obowiązek dbałości o precyzyjne słownictwo, aby uniknąć fałszywych interpretacji historii. Jak wskazuje polski historyk prof. Andrzej Żbikowski: „Nazwanie Auschwitz „polskim obozem” to nie tylko błąd merytoryczny, ale też forma pomniejszania niemieckiej odpowiedzialności za Holokaust”.
Wnioski i konieczne działania
Powtarzanie błędnych sformułowań, takich jak „polski obóz”, pokazuje, że walka o prawdę historyczną wymaga ciągłych działań. Ważne jest nie tylko prostowanie już powstałych błędów, ale także proaktywne działania edukacyjne i medialne, które zapobiegną ich występowaniu w przyszłości. Polska dyplomacja oraz organizacje takie jak Instytut Pamięci Narodowej powinny dalej intensywnie wspierać międzynarodowe kampanie informacyjne o rzeczywistym kontekście funkcjonowania nazistowskich obozów śmierci.
Pamięć o Holokauście oraz ofiarach Auschwitz-Birkenau musi być pielęgnowana z pełną odpowiedzialnością za fakty historyczne. Tylko w ten sposób możemy skutecznie przeciwdziałać dezinformacji i zachować prawdę dla przyszłych pokoleń.
