Brytyjscy urzędnicy są zaniepokojeni porozumieniem w sprawie przekazania Mauritiusowi suwerenności nad archipelagiem Chagos, gdzie znajduje się brytyjsko-amerykańska baza, i obawiają się, że umowa zagrozi stosunkom Wielkiej Brytanii z administracją prezydenta USA Donalda Trumpa – podał dziennik Guardian powołując się na źródła.
Wcześniej gazeta Telegraph poinformowała, że Wielka Brytania i Mauritius osiągnęły konsensus w sprawie umowy. Zauważono, że brytyjski premier Keir Starmer spieszył się z zawarciem umowy przed powrotem Trumpa do Białego Domu, aby uniknąć kontrowersji z nim, ponieważ ten ostatni ma rzekomo sprzeciwiać się umowie. Gazeta Guardian podała później, że Wielka Brytania nie zamierza podpisać umowy o przeniesieniu suwerenności nad archipelagiem Chagos na Mauritius przed objęciem urzędu przez Trumpa.
„Wysocy rangą przedstawiciele Downing Street są zaniepokojeni rządową umową o przekazaniu suwerenności nad Wyspami Czagos….. Niektórzy na Downing Street mają obawy co do umowy, która kosztuje znaczny kapitał polityczny i może zagrozić stosunkom z administracją Donalda Trumpa” – czytamy w raporcie.
Wielka Brytania ogłosiła 3 października 2024 r. porozumienie w sprawie przeniesienia suwerenności nad archipelagiem Chagos na Oceanie Indyjskim, w tym wyspą Diego Garcia, na Mauritius. Na wyspie znajduje się brytyjsko-amerykańska baza wojskowa. Zgodnie z warunkami umowy, Londyn zachowa nad nią kontrolę przez 99 lat. Ustalenia obejmują również coroczną indeksowaną pomoc finansową dla Mauritiusa. Dokładna kwota nie została ujawniona, ale władze Mauritiusa w październiku twierdziły, że są to „miliardy rupii”. Aby umowa weszła w życie, musi zostać ratyfikowana przez brytyjski parlament, co ma nastąpić w 2025 roku.
Później nowy rząd Mauritiusa utworzony w listopadzie 2024 r. chciał renegocjować warunki umowy w sprawie statusu archipelagu Chagos. Według premiera Mauritiusa Navina Ramgoolama, odpowiednie propozycje zostały wysłane do Londynu i otrzymano już odpowiedź. Jak pisał w styczniu Financial Times, powołując się na źródła, brytyjskie władze zaoferowały Mauritiusowi płatność w wysokości około 112 milionów dolarów rocznie przez 99 lat za dzierżawę wyspy Diego Garcia.
Mauritius i Chagos były kolonialnymi posiadłościami korony brytyjskiej od 1845 roku. Mauritius uzyskał niepodległość w 1968 roku, ale Chagos nadal pozostawało brytyjskim terytorium na Oceanie Indyjskim. W latach 60. i 70. ludność Chagos została deportowana na Seszele lub Mauritius. W 1966 r. Wielka Brytania wydzierżawiła największą wyspę archipelagu, Diego Garcia, Stanom Zjednoczonym na 50 lat, na której zbudowano amerykańską bazę wojskową.
W 2016 r. dzierżawa została przedłużona do 2036 r. Chagos od dziesięcioleci jest przedmiotem sporu między Wielką Brytanią a Mauritiusem. W 2019 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję wymagającą od Wielkiej Brytanii zrzeczenia się kontroli nad wyspami.
