Polska zanotowała najgorszy wynik od 12 lat w rankingu percepcji korupcji opracowanym przez Transparency International. W 2024 roku nasz kraj zdobył zaledwie 53 punkty na 100 możliwych, co oznacza spadek o jeden punkt w porównaniu z poprzednim rokiem i 53. miejsce na 180 analizowanych państw. To wyraźny sygnał, że problem korupcji w Polsce narasta, a sytuacja wymaga pilnych działań naprawczych.
Indeks Percepcji Korupcji: Co to jest i dlaczego jest ważny?
Indeks Percepcji Korupcji (CPI) to narzędzie, które mierzy skalę korupcji w sektorze publicznym na podstawie ocen ekspertów i przedsiębiorców. Zero punktów oznacza najwyższy poziom korupcji, a 100 – jej brak. W 2024 roku Polska uzyskała 53 punkty, co jest najgorszym wynikiem od 2012 roku. Dla porównania, w 2015 roku nasz kraj zajmował 29. miejsce z wynikiem 63 punktów. Od tamtej pory pozycja Polski systematycznie spada.
Kto prowadzi, a kto pozostaje w tyle?
W czołówce rankingu znalazły się kraje o najniższym poziomie korupcji: Dania (90 punktów), Finlandia (88), Singapur (84), Nowa Zelandia (83) i Luksemburg (83). Z kolei największe problemy z korupcją mają Sudan Południowy (8 punktów), Somalia (9), Wenezuela (10), Syria (12) i Jemen (13).
Wskaźnik CPI dla grupy krajów określanych jako „Unia Europejska i Europa Zachodnia” również spadł, osiągając w 2024 roku 64 punkty. To drugi rok z rzędu, gdy region odnotowuje pogorszenie. Duże spadki zanotowały Niemcy (75 punktów), Francja (67), a także kraje skandynawskie – Norwegia (81) i Szwecja (80). Tylko sześć państw poprawiło swoje wyniki, podczas gdy 19 odnotowało spadek.
Korupcja a zmiany klimatyczne: Nowe wyzwania
Raport Transparency International zwraca szczególną uwagę na związek między korupcją a przeciwdziałaniem zmianom klimatu. Autorzy podkreślają, że defraudacja i niewłaściwe wykorzystywanie środków przeznaczonych na walkę z kryzysem klimatycznym stanowią poważne zagrożenie. Korupcja osłabia nadzór regulacyjny i podważa egzekwowanie przepisów dotyczących ochrony środowiska.
Według raportu, przestępcza działalność na szkodę środowiska naturalnego generuje roczne zyski na poziomie od 82 do 238 milionów dolarów. Transparency International apeluje o integrację środków antykorupcyjnych z działaniami klimatycznymi, aby zabezpieczyć finansowanie i przywrócić zaufanie do inicjatyw proekologicznych.
Likwidacja CBA: Nowy rozdział w walce z korupcją?
W grudniu 2023 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o likwidacji Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA). Decyzja ta wynika z umowy koalicyjnej podpisanej przez Koalicję Obywatelską, Trzecią Drogę i Nową Lewicę. CBA, powstałe w 2006 roku, miało za zadanie zwalczać korupcję w życiu publicznym i gospodarczym. Jednak obecna koalicja zarzuca mu naruszenia praworządności, swobód obywatelskich oraz brak neutralności politycznej.
W miejsce CBA powstanie nowa struktura – Centralne Biuro Zwalczania Korupcji. Część zadań zostanie również przekazana do Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Krajowej Administracji Skarbowej. Czy te zmiany przyniosą poprawę? Czas pokaże.
Podsumowanie: Czy Polska odwróci niekorzystny trend?
Spadek w rankingu percepcji korupcji to wyraźny sygnał, że Polska musi podjąć zdecydowane działania, aby poprawić swoją sytuację. Likwidacja CBA i powołanie nowych struktur to krok w dobrą stronę, ale kluczowe będzie, czy nowe instytucje będą działać skutecznie i transparentnie. Walka z korupcją to nie tylko kwestia wizerunku, ale także realnego wpływu na jakość życia obywateli i przyszłość naszej planety.
