W ostatnich miesiącach temat ograniczeń dla starszych pojazdów w Polsce budzi wiele emocji. Planowane zmiany w przepisach mogą wpłynąć na codzienne życie milionów kierowców. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące nadchodzących regulacji oraz ich potencjalnego wpływu na posiadaczy starszych samochodów.
Strefy Czystego Transportu (SCT) w polskich miastach
Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce wprowadzane są Strefy Czystego Transportu w miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców, gdzie odnotowano przekroczenia norm dwutlenku azotu (NO₂). Celem tych stref jest ograniczenie emisji spalin poprzez zakaz wjazdu dla pojazdów niespełniających określonych norm emisji. Przykładowo, w Warszawie strefa obejmuje Śródmieście oraz przyległe dzielnice, takie jak Wola, Ochota, Saska Kępa, Grochów i Praga. Od lipca 2024 roku zakaz wjazdu dotyczy pojazdów benzynowych niespełniających normy Euro 2 (starszych niż 27 lat) oraz diesli niespełniających normy Euro 4 (starszych niż 18 lat). Co dwa lata wymagania będą zaostrzane, co oznacza, że coraz nowsze pojazdy mogą być objęte ograniczeniami.
Kraków jako pionier wprowadzania SCT
Kraków również planuje wprowadzenie SCT. Zgodnie z opublikowanym projektem uchwały, ograniczenia dla starszych samochodów mają obowiązywać od 1 lipca 2025 roku. Mieszkańcy Krakowa będą jednak objęci tymi restrykcjami dopiero od 2030 roku. Dla kierowców spoza miasta przewidziano możliwość wjazdu starszymi pojazdami po uiszczeniu opłaty w wysokości 20 złotych dziennie.
Propozycje Unii Europejskiej dotyczące starszych pojazdów
W przestrzeni publicznej pojawiły się informacje o planach Unii Europejskiej dotyczących zakazu naprawy samochodów starszych niż 15 lat, co miałoby skutkować koniecznością ich złomowania. Jednakże, jak wskazują analizy, takie doniesienia mogą być przesadzone lub nieprecyzyjne. Obecnie brak konkretnych przepisów unijnych wprowadzających taki zakaz. Niemniej jednak, dyskusje na temat zaostrzenia norm emisji i wycofywania z eksploatacji najbardziej zanieczyszczających pojazdów są prowadzone na forum europejskim.
Wpływ na polskich kierowców
Wprowadzenie SCT oraz ewentualne przyszłe regulacje dotyczące starszych pojazdów mogą znacząco wpłynąć na polskich kierowców. W Polsce średni wiek samochodu to około 13 lat, co oznacza, że wiele pojazdów może nie spełniać nowych norm emisji. Dla wielu osób posiadanie nowszego samochodu może być finansowo nieosiągalne, co rodzi obawy o wykluczenie transportowe. Ponadto, w 2025 roku przewiduje się import około miliona używanych samochodów, często kilkunastoletnich, co dodatkowo komplikuje sytuację.
Możliwe rozwiązania i wsparcie dla właścicieli starszych aut
Aby złagodzić skutki wprowadzanych regulacji, rozważane są różne formy wsparcia dla właścicieli starszych pojazdów. Mogą to być programy dopłat do zakupu nowszych, bardziej ekologicznych samochodów, ulgi podatkowe czy preferencyjne kredyty. Ważne jest również inwestowanie w rozwój transportu publicznego oraz infrastruktury rowerowej, aby zapewnić alternatywne środki transportu dla osób, które zdecydują się zrezygnować z posiadania własnego samochodu.
Planowane w Polsce i na poziomie Unii Europejskiej regulacje dotyczące ograniczeń dla starszych pojazdów mają na celu poprawę jakości powietrza i ochronę środowiska. Jednak ich wdrożenie może stanowić wyzwanie dla milionów polskich kierowców posiadających starsze samochody. Kluczowe będzie wprowadzenie odpowiednich mechanizmów wsparcia oraz dostosowanie infrastruktury transportowej, aby zmiany te były jak najmniej uciążliwe dla społeczeństwa.
