Raport opublikowany przez Hudson Institute, zatytułowany „Kiedy demokraci rządzą niedemokratycznie. Przypadek Polski”, wywołał szerokie echo wśród ekspertów zajmujących się polityką międzynarodową. Dokument, przygotowany przez byłego dyplomatę Matthew Boyse’a oraz Petera Dorana z Fundacji na rzecz Obrony Demokracji (FDD), zawiera poważne zarzuty wobec działań rządu Donalda Tuska. Autorzy wskazują na niepokojące praktyki, które ich zdaniem zagrażają demokratycznym fundamentom Polski.
Manipulacja narracją przed wyborami 2023 roku
Raport zwraca uwagę na manipulacyjną narrację, jaką prowadziła ówczesna opozycja przed wyborami w 2023 roku. Koalicja Obywatelska (KO) oraz inne partie opozycyjne oskarżały Zjednoczoną Prawicę (PiS) o łamanie prawa i odchodzenie od demokracji w kierunku rządów autorytarnych. Jednak, jak podkreślają autorzy, „obawy o upadek polskiej demokracji w latach 2015–2023 były przesadzone”.
„Wynik wyborów w 2023 r. byłby zupełnie inny, gdyby państwo stało się «autokracją», było «autorytarne» lub zostało «zawłaszczone», jak twierdzili krytycy. Polska nie była wówczas autokracją, a gen demokracji był żywy i miał się dobrze w tętniącej życiem polskiej polityce przez cały okres po 1989 roku” – czytamy w raporcie.
Rząd Tuska a „przywracanie demokracji”
Autorzy dokumentu zwracają uwagę, że od czasu objęcia władzy przez Koalicję Obywatelską, rząd Donalda Tuska podejmuje „wątpliwe, jeśli nie nielegalne kroki pod pozorem «przywracania demokracji»”. Wiele z tych działań przypomina te, o które wcześniej oskarżano rząd PiS.
„Jednak od czasu objęcia władzy rząd KO podejmuje wątpliwe, jeśli nie nielegalne, kroki pod pozorem «przywracania demokracji», z których wiele jest bardzo podobnych do tych, o które oskarżał rząd PiS” – podkreślają eksperci.
.@JJCarafano discusses the importance of @Matt_Boyse and @PeterBDoran's new report, "When Democrats Govern Undemocratically: The Case of Poland."
— Hudson Institute (@HudsonInstitute) February 18, 2025
Read the full report: https://t.co/vKoLGkPuEx pic.twitter.com/AOFdSnDX25
Zarzuty wobec PiS a działania rządu Tuska
Raport nie pozostawia jednak suchej nitki na rządach PiS. Autorzy przyznają, że część zarzutów kierowanych pod adresem Zjednoczonej Prawicy była zasadna. Mowa m.in. o kolesiostwie, które dotyczyło także wcześniejszych rządów, w tym Platformy Obywatelskiej z lat 2007–2015.
„Rządy PiS wdrożyły oprogramowanie szpiegujące Pegasus, ale rząd Tuska do tej pory nie był w stanie udowodnić, że zrobił to bez należytego procesu, a inwigilacja miała miejsce w innych państwach członkowskich UE” – czytamy.
Dodatkowo, autorzy zwracają uwagę, że „rządy PiS starały się przywrócić media będące własnością zagraniczną pod polską kontrolę”, co jest praktyką stosowaną także w innych demokracjach, takich jak Francja czy Kanada.
„Przekroczenie granicy” przez rząd Tuska
Jednym z najpoważniejszych zarzutów wobec rządu Tuska jest „kampania walki z prawem i kryminalizacji różnic politycznych”. Autorzy raportu wskazują, że narracja o „szczególnym momencie” w Polsce, która miała uzasadniać wątpliwe prawnie metody, doprowadziła do „poważnych i niedemokratycznych nadużyć władzy”.
„Dalsze próby zniszczenia PiS przez rząd kierowany przez KO zostaną zauważone, co może spowodować utratę wpływów w Waszyngtonie ze szkodą dla interesów narodowych i prestiżu Polski, a także stosunków dwustronnych” – alarmują eksperci.
Podsumowanie: Polska na rozdrożu
Raport Hudson Institute stanowi ważny głos w debacie na temat stanu polskiej demokracji. Autorzy dokumentu nie tylko krytykują działania rządu Tuska, ale także wskazują na niebezpieczeństwa związane z „przekraczaniem granic demokracji” w imię walki politycznej.
Czy Polska zmierza w kierunku autorytaryzmu? Zdaniem amerykańskich ekspertów, „gen demokracji” wciąż jest żywy, ale wymaga ochrony przed nadużyciami władzy.
Hasztagi i tagi:
