Nie każdy wie, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ma obowiązek wypłacić spadkobiercom pieniądze, które pozostały na koncie osoby zmarłej. Może to dotyczyć nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, a wielu uprawnionych nigdy nie ubiega się o zwrot tych środków. Kto może odzyskać te pieniądze i jak to zrobić?
Pieniądze po zmarłych w ZUS – kto może je odziedziczyć?
Każda osoba odprowadzająca składki do ZUS posiada indywidualne konto, na którym gromadzone są środki z tytułu składek emerytalnych. Jeśli osoba ubezpieczona nie doczeka przejścia na emeryturę, środki te nie przepadają, lecz mogą zostać wypłacone jej spadkobiercom lub osobom wskazanym jako uprawnione.
Zgodnie z przepisami, pieniądze po zmarłym ubezpieczonym mogą trafić do:
- Małżonka – w pierwszej kolejności, jeśli istniała wspólność majątkowa
- Dzieci i wnuków – jeśli nie ma małżonka lub wskazano ich w dokumentach
- Rodzeństwa lub dalszej rodziny – w przypadku braku innych uprawnionych osób
- Osób wskazanych w ZUS – jeśli zmarły przed śmiercią wyznaczył konkretne osoby do otrzymania środków
Warto pamiętać, że jeśli zmarły nie wskazał żadnych uprawnionych osób, to dziedziczenie odbywa się na zasadach ogólnych – zgodnie z kodeksem cywilnym.
Ile pieniędzy można odzyskać po zmarłym?
Kwota, którą można odzyskać z ZUS, zależy od wielu czynników, w tym od:
- Wysokości składek zgromadzonych na koncie zmarłego
- Okresu opłacania składek
- Czy osoba miała środki zgromadzone w Otwartych Funduszach Emerytalnych (OFE)
W przypadku osób, które regularnie pracowały i odkładały na emeryturę, zwroty mogą sięgać nawet 30 000 zł, a w niektórych przypadkach więcej. Jeśli osoba zmarła przed osiągnięciem wieku emerytalnego, a część składek była przekazywana do OFE, to spadkobiercy mogą także odzyskać środki zgromadzone w funduszu.
Jak odzyskać pieniądze po zmarłym z ZUS?
Aby odzyskać pieniądze z ZUS po zmarłym, należy przejść przez kilka prostych kroków:
- Sprawdzenie, czy zmarły miał zgromadzone środki
- Można to zrobić poprzez kontakt z ZUS lub w systemie PUE ZUS, jeśli spadkobierca ma do niego dostęp.
- Złożenie wniosku o wypłatę środków
- Wniosek składa się na formularzu ZUS ZP-2.
- Dołączenie dokumentów potwierdzających prawo do spadku
- W zależności od sytuacji, może to być:
- Akt zgonu
- Postanowienie o nabyciu spadku
- Oświadczenie o wspólności majątkowej (dla małżonka)
- W zależności od sytuacji, może to być:
- Oczekiwanie na decyzję ZUS
- Standardowo ZUS rozpatruje wnioski w ciągu kilku tygodni, a pieniądze wypłacane są na konto uprawnionego.
Co w przypadku środków zgromadzonych w OFE?
Jeśli zmarły posiadał konto w OFE, to spadkobiercy mogą także ubiegać się o zwrot zgromadzonych tam środków. Procedura wygląda podobnie jak w ZUS, ale należy złożyć osobny wniosek bezpośrednio do OFE.
Ważne: Jeśli osoba zmarła nie wskazała osób uprawnionych w OFE, pieniądze wchodzą w skład masy spadkowej i są dzielone według zasad dziedziczenia ustawowego.
Czy ZUS informuje o należnych zwrotach?
ZUS nie kontaktuje się automatycznie ze spadkobiercami w sprawie należnych im pieniędzy. To oznacza, że wiele osób nigdy nie dowiaduje się o możliwości odzyskania środków, które pozostają na kontach zmarłych.
Z tego powodu warto samodzielnie sprawdzić, czy bliski nie posiadał zgromadzonych środków w ZUS i OFE, a następnie złożyć odpowiedni wniosek.
Jeśli zmarły regularnie opłacał składki emerytalne, jego spadkobiercy mogą liczyć na zwrot środków, które mogą wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Nie warto zostawiać tych pieniędzy w ZUS – lepiej je odzyskać i wykorzystać zgodnie z własnymi potrzebami.