Dostęp do leków to jeden z filarów godnego życia, szczególnie dla osób starszych, niepełnosprawnych i przewlekle chorych. W Polsce system wsparcia w tym zakresie opiera się na różnych mechanizmach, w tym na programach osłonowych realizowanych przez samorządy. Czy jednak obecne rozwiązania są wystarczające? Czy kwota 250 zł miesięcznie na leki to realna pomoc, czy jedynie kropla w morzu potrzeb?

Samorządowe Programy Osłonowe: Ratunek, Czy Iluzja?

Gminy i miasta, korzystając z uprawnień wynikających z ustawy o samorządzie gminnym (art. 18 ust. 2 pkt 15) oraz ustawy o pomocy społecznej (art. 17 ust. 2 pkt 4), mogą tworzyć programy osłonowe mające na celu zmniejszenie wydatków mieszkańców na leki. To szlachetne założenie, ale diabeł tkwi w szczegółach. Programy te, choć cenne, są finansowane z budżetów gmin, co oznacza, że ich dostępność i zakres są mocno zróżnicowane w skali kraju. Środki są ograniczone i często wyczerpują się przed końcem roku, pozostawiając część potrzebujących bez wsparcia.

Gmina Wasilków: Przykład Ograniczeń

Gmina Wasilków (województwo podlaskie) oferuje program na lata 2024-2026, który może służyć za modelowy przykład. Pomoc jest skierowana do:

  • Osób niezdolnych do pracy z tytułu wieku (emerytów).
  • Osób przewlekle chorych w wieku produkcyjnym.
  • Osób niepełnosprawnych (bez względu na wiek).

Brzmi dobrze? Niestety, lista wykluczeń jest długa. Pomocy nie otrzymają osoby, które:

  • Otrzymały w poprzednim miesiącu zasiłek celowy lub specjalny zasiłek celowy na leki, lub skorzystały z usług opiekuńczych ze zwolnieniem z odpłatności z tytułu wydatków na leki.
  • Przebywają w domach pomocy społecznej, szpitalach lub innych instytucjach zapewniających całodobową opiekę.
  • Są tymczasowo aresztowane lub odbywają karę pozbawienia wolności (z wyjątkiem osób w systemie dozoru elektronicznego).

Kryteria Dochodowe: Bariera Nie do Przejścia?

Największą przeszkodą są jednak kryteria dochodowe. W Wasilkowie, aby się zakwalifikować, dochód nie może przekroczyć:

  • 2525 zł (250% kryterium dochodowego) dla osoby samotnie gospodarującej.
  • 1646 zł (200% kryterium dochodowego) na osobę w rodzinie.

Te kwoty, choć wydają się spore, są dalekie od realiów życia. W 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4242 zł brutto, a przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw (maj 2024) to około 8147 zł brutto. Oznacza to, że wiele osób, które zmagają się z wysokimi kosztami leków, nie kwalifikuje się do pomocy, bo ich dochody „nieznacznie” przekraczają ustalone progi. To paradoks, który wymaga pilnej zmiany.

Wysokość Wsparcia: Czy To Wystarczy?

Nawet jeśli uda się spełnić wszystkie kryteria, wsparcie finansowe w gminie Wasilków wynosi:

  • 246,90 zł miesięcznie dla jednej osoby uprawnionej.
  • 370,35 zł miesięcznie dla dwóch osób uprawnionych.
  • 493,80 zł miesięcznie dla trzech osób uprawnionych.

W kontekście cen wielu specjalistycznych leków, zwłaszcza tych nierefundowanych, kwoty te są niewystarczające. Dla osób z chorobami przewlekłymi, wymagającymi regularnego przyjmowania drogich leków, to zaledwie ułamek miesięcznych wydatków. Średni koszt leków dla seniora w Polsce, według badań z 2023 roku, potrafi przekroczyć 500 zł miesięcznie, a w niektórych przypadkach sięga nawet kilku tysięcy złotych.

Procedura: Biurokracja na Drodze do Zdrowia

Proces ubiegania się o pomoc jest skomplikowany i wymaga zgromadzenia licznych dokumentów:

  • Wniosek (udostępniony przez MOPS).
  • Dowody wystawienia recept.
  • Dokumenty potwierdzające zakup leków (faktury, rachunki imienne).
  • Dokumenty potwierdzające dochód.
  • Zaświadczenia lekarskie (dla osób przewlekle chorych).
  • Orzeczenia o niepełnosprawności (dla osób niepełnosprawnych).
  • Dowód osobisty (dla emerytów).

Ta biurokratyczna ścieżka może być zniechęcająca, zwłaszcza dla osób starszych i schorowanych. To dodatkowe obciążenie dla osób, które i tak zmagają się z wieloma trudnościami.

Zasiłek Celowy: Ostateczna Deska Ratunku?

Alternatywą jest zasiłek celowy z pomocy społecznej. Jest to jednak świadczenie fakultatywne i uznaniowe, przyznawane na podstawie oceny sytuacji wnioskodawcy przez MOPS lub GOPS. Kryteria dochodowe są jeszcze niższe:

  • 1010 zł miesięcznie dla osoby samotnie gospodarującej (chociaż gmina może podwyższyć tę kwotę).
  • 823 zł miesięcznie na osobę w rodzinie(chociaż gmina może podwyższyć tę kwotę).

Nawet jeśli zasiłek zostanie przyznany, jego wysokość jest zależna od możliwości finansowych ośrodka pomocy społecznej, a więc niepewna. W szczególnie uzasadnionych przypadkach można ubiegać się o specjalny zasiłek celowy lub zasiłek celowy na zasadach zwrotu, ale to wciąż nie rozwiązuje systemowego problemu.

Obecne programy osłonowe i zasiłki celowe to za mało. Potrzebujemy kompleksowego, ogólnokrajowego programu wsparcia, który zapewni realną pomoc osobom potrzebującym, bez zbędnej biurokracji i z uwzględnieniem realnych kosztów leków. Progi dochodowe muszą być znacząco podwyższone, a kwoty wsparcia – adekwatne do rzeczywistych potrzeb. Zdrowie nie może być luksusem! Nadszedł czas na poważną debatę i konkretne działania, które zagwarantują wszystkim Polakom godny dostęp do leków.

Obserwuj nasze artykuły na Google News

Naciśnij przycisk oznaczony gwiazdką (★ obserwuj) i bądź na bieżąco

Share.

Ekspert w dziedzinie ekonomia, finanse oraz OSINT z ponad 20-letnim doświadczeniem. Autor publikacji w czołowych międzynarodowych mediach, zaangażowany w globalne projekty dziennikarskie.

Napisz Komentarz

Exit mobile version