Ministerstwo Zdrowia (MZ) pracuje nad projektem ustawy, która ma całkowicie zakazać używania jednorazowych papierosów elektronicznych w Polsce. Nowe przepisy mają objąć zarówno osoby niepełnoletnie, jak i dorosłych. Jak wynika z informacji opublikowanych na stronie Rady Ministrów, głównym celem regulacji jest „dalsze ograniczenie używania papierosów elektronicznych jednorazowego użytku nie tylko przez osoby poniżej 18. roku życia, ale także przez dorosłych”. Szczególny wpływ nowe prawo ma mieć na tzw. młodych dorosłych.
Dlaczego jednorazówki mają zniknąć? Argumenty Ministerstwa Zdrowia
Ministerstwo Zdrowia podkreśla, że e-papierosy, zarówno te z nikotyną, jak i te zawierające inne substancje, stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Zawierają one substancje silnie uzależniające, a także inne związki, których długoterminowy wpływ na organizm człowieka nie został jeszcze dokładnie zbadany.
„Działania popularyzujące te produkty, pozbawienie ich uciążliwości typowych dla tradycyjnych papierosów, takich jak np. uciążliwy zapach, powodują, że są one uznawane za atrakcyjne i postrzegane jako niestanowiące zagrożenia dla zdrowia. Produkty te zwiększają dostępność do używania substancji szkodliwych z uwagi na fakt, że są one gotowe do użycia niezwłocznie po zakupie i nie wymagają wcześniejszego przygotowania” – czytamy w komunikacie MZ.
Ministerstwo zwraca również uwagę na szczególne ryzyko związane z młodym pokoleniem i osobami niepalącymi. Nikotyna, będąca substancją silnie psychoaktywną i uzależniającą, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Badania wykazały, że substancje zawarte w e-papierosach mają działanie cytotoksyczne, pneumotoksyczne oraz immunosupresyjne, co może prowadzić do stanów zapalnych w płucach.
Szkodliwość dla środowiska – kolejny argument za zakazem
Jednorazowe e-papierosy są również problemem dla środowiska. Zbudowane z plastiku i wyposażone w baterie litowo-jonowe, trudno poddają się recyklingowi. Dodatkowo ich konstrukcja utrudnia kontrolę składu płynów, co stanowi kolejne wyzwanie dla regulacji rynku.
Badania składu płynów do e-papierosów – nowe uprawnienia
Projekt ustawy przewiduje również nowe uprawnienia dla Prezesa Biura do spraw Substancji Chemicznych. Będzie on mógł zlecać badania składu płynów do e-papierosów oraz innych wyrobów nikotynowych. Wykaz laboratoriów, które będą przeprowadzać te analizy, ma być opracowany z uwzględnieniem ich niezależności od przemysłu tytoniowego.
Aromaty a uzależnienie młodzieży
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) jednoznacznie wskazuje, że stosowanie aromatów w wyrobach nikotynowych promuje ich używanie wśród młodych osób i przyczynia się do uzależnienia od nikotyny. Ministerstwo Zdrowia podkreśla, że ograniczenie smaków w tzw. woreczkach nikotynowych może zmniejszyć ich atrakcyjność wśród nieletnich.
„Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że istnieją badania naukowe wskazujące, że osoby w wieku 13–20 lat najczęściej używały woreczków z nikotyną posiadających aromat miętowy/mentolowy (30,5 proc.), słodyczy (29,2 proc.) oraz owocowy (23,6 proc.), natomiast aromat tytoniowy był popularny jedynie wśród 7,5 proc. ww. osób” – zaznacza MZ.
Nowe wyroby nikotynowe tylko w aptekach?
Projekt ustawy ma również objąć wyroby nikotynowe, które obecnie nie są dostępne na rynku, ale mogą pojawić się w przyszłości. Chodzi m.in. o gumy, tabletki, spraye do nosa i ust oraz napoje zawierające nikotynę. Zdaniem projektodawców, tego typu produkty powinny być wprowadzane do sprzedaży wyłącznie w reżimie farmaceutycznym, po uprzednim pozytywnym przejściu procesu oceny dokumentacji rejestracyjnej.
„Umożliwienie wprowadzania tego rodzaju produktów, w innej formie niż wyrób do stosowania medycznego, w najbliższym czasie spowoduje brak jakiejkolwiek realnej kontroli nad rynkiem tego rodzaju wyrobów” – podkreśla Ministerstwo Zdrowia.
Podsumowanie
Projekt ustawy zakazującej jednorazowych e-papierosów to kolejny krok w walce z uzależnieniem od nikotyny, szczególnie wśród młodych osób. Ministerstwo Zdrowia podkreśla, że nowe przepisy mają na celu nie tylko ochronę zdrowia publicznego, ale także środowiska naturalnego. Wprowadzenie zakazu może znacząco wpłynąć na zmniejszenie dostępności i atrakcyjności wyrobów nikotynowych wśród młodzieży.
