Postępowanie egzekucyjne jest skomplikowanym procesem, w którym uczestniczą różne strony mające określone prawa i obowiązki. Stronami w tym postępowaniu są wierzyciel oraz dłużnik, a komornik pełni rolę organu władzy publicznej, działając w charakterze publicznoprawnym. Kluczowe jest zrozumienie praw dłużnika, które powinny być respektowane przez wierzyciela oraz komornika.
POLECAMY: Jak bronić się przed egzekucją komorniczą?
Czy dłużnik ma jakieś prawa?
Chociaż postępowanie egzekucyjne często kojarzy się z obowiązkami dłużnika, to jednak posiada on również szereg praw, które są istotne dla prawidłowego przebiegu postępowania. Prawa te są regulowane przez odpowiednie przepisy i muszą być przestrzegane przez wszystkie strony zaangażowane w proces.
1. Prawo do informacji
Podstawowym prawem dłużnika jest prawo do uzyskania od komornika informacji o wszczęciu przeciwko niemu postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z art. 805 §2 KPC: „Na żądanie dłużnika komornik powinien okazać mu tytuł wykonawczy w oryginale”. Komornik jest zobowiązany do dostarczenia zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, które zawiera m.in. treść tytułu wykonawczego, sposoby egzekucji, odpis tytułu wykonawczego oraz informacje o terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności.
2. Prawo do uzyskania informacji o stanie sprawy i podejmowanych czynnościach
Art. 763 §1 KPC stanowi, że „Komornik zawiadamia stronę o każdej dokonanej czynności, o której terminie nie była zawiadomiona i przy której nie była obecna, i na jej żądanie udziela wyjaśnień o stanie sprawy.” Dłużnik ma prawo być informowany na bieżąco o wszelkich działaniach podejmowanych przez komornika oraz o aktualnej wysokości należności będących przedmiotem egzekucji.
3. Prawo do uzyskania profesjonalnej pomocy prawnej
Dłużnik ma prawo do reprezentowania go przez profesjonalnego pełnomocnika, co jest szczególnie ważne w skomplikowanych sprawach egzekucyjnych.
4. Prawo do złożenia wniosku o spłatę ratalną
Dłużnik może złożyć wniosek o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty, co daje mu możliwość spłaty długu w sposób bardziej dostosowany do jego sytuacji finansowej. Wniosek taki składany jest do komornika, który przekazuje go wierzycielowi.
5. Prawo do złożenia zażalenia
Art. 795 §1 KPC przewiduje, że „Na postanowienie sądu co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie”. Dłużnik ma tydzień od dnia doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji na wniesienie zażalenia.
6. Prawo do złożenia powództwa opozycyjnego
Powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego (opozycyjne) służy obronie dłużnika przed egzekucją. Art. 840 §1 KPC określa sytuacje, w których dłużnik może żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, np. gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym.
7. Skarga na czynności komornika
Dłużnik ma prawo złożyć skargę na czynności komornika do sądu rejonowego. Art. 767 §1 KPC stanowi: „Na czynności komornika przysługuje skarga do sądu rejonowego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.”
Jakie prawa ma komornik?
Komornik prowadzi postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego i wniosku wierzyciela. Ma on szereg praw, które są niezbędne do skutecznego przeprowadzenia egzekucji.
1. Prawo do wyegzekwowania należności
Komornik ma prawo prowadzić egzekucję z różnych źródeł majątku dłużnika, takich jak nieruchomości, ruchomości, rachunki bankowe, wynagrodzenie za pracę, świadczenia emerytalno-rentowe oraz inne prawa majątkowe.
2. Prawo żądania od dłużnika złożenia wykazu majątku
Komornik może wezwać dłużnika do złożenia wykazu majątku, co jest obwarowane odpowiedzialnością karną za podanie fałszywych informacji. W przypadku uchylania się od tego obowiązku, komornik ma prawo nałożyć na dłużnika grzywnę.
3. Prawo do otwarcia mieszkania i przeszukania odzieży dłużnika
Art. 814 §1 KPC przewiduje, że „Jeżeli cel egzekucji tego wymaga, komornik zarządzi otworzenie mieszkania oraz innych pomieszczeń i schowków dłużnika, jak również przeszuka jego rzeczy, mieszkanie i schowki.”
4. Prawo żądania informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji
Komornik może dokonywać zapytań dotyczących dłużnika do różnych instytucji, takich jak CEPIK czy ZUS, w celu uzyskania niezbędnych informacji do prowadzenia egzekucji.
5. Prawo do nagrywania czynności
Komornik ma prawo nagrywać niektóre czynności, szczególnie te prowadzone poza kancelarią, jak np. opis i oszacowanie nieruchomości.
6. Prawo legitymowania osób
Komornik może legitymować osoby w celu potwierdzenia ich tożsamości podczas prowadzenia czynności przewidzianych przez ustawę.
Podsumowanie
Zarówno dłużnik, jak i komornik mają określone prawa i obowiązki w postępowaniu egzekucyjnym. Znajomość tych praw jest kluczowa dla wszystkich stron zaangażowanych w proces, aby zapewnić jego prawidłowy przebieg i respektowanie przepisów prawnych. Dłużnicy powinni być świadomi swoich praw, aby móc skutecznie bronić swoich interesów, natomiast komornicy muszą działać w granicach prawa, realizując swoje obowiązki.
Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!
Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.
