Czy zgromadzenia w czasie epidemii są zakazane?

Szanowani Państwo w związku z przetaczającą się falą protestów na terenie RP, jakie wyrażają niezadowolenie z władzy rządzącej, na których dochodzi do zatrzymań uch uczestników oraz spisywania przez policję z uwagi, iż zarzucają Państwu nie stosowanie się do zakazu zgromadzeń, jaki wprowadził sobie nas rząd w związku z epidemią COVID kierujecie Państwo do nas zapytanie czy wprowadzony zakaz zgromadzeń jest zgodny z prawem?.

W związku z tym postanowiliśmy w jednym miejscu zebrać wiele orzecznictw Sądów Powszechnych z terenu całej Polski, jakie jednoznacznie wskazują, iż wygłaszane komunikaty przez policję podczas zgromadzenia o jego nielegalności z uwagi na ogłoszony stan epidemii i wprowadzone rozporządzeniami RM obostrzenia zakazują tego rodzaju spontanicznych zgromadzeń.

1. Zdaniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie, II W 539/20 wynikający z Rozporządzenia Rady Ministrów zakaz organizowania zgromadzeń naruszał określona w art. 31 ust. 3 Konstytucji zasadę proporcjonalności. Na mocy Rozporządzenia bezwarunkowo zakazane zostały wszystkie zgromadzenia bez uwzględnienia stopnia zagrożenia wirusem SARS-CoV-2 jak i wpływu na taką możliwość innych ustanowionych równocześnie obostrzeń, zakazów i nakazów. Ustanowiony został, zatem zakaz korzystania z jednego z podstawowych praw określonych w Konstytucji bez rozważenia, czy inne stosowane równocześnie środki nie są wystarczające do osiągnięcia zamierzonego celu w zakresie ochrony zdrowia publicznego.

Zdaniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie, w sprawie II W 539/20 Art. 54 kw. ma na celu ochronę porządku i spokoju w miejscach publicznych. Zawiera on odesłanie do przepisów porządkowych wydawanych w celu zapewnienia porządku i spokoju publicznego. W konsekwencji, w razie naruszenia przepisów, które mają inny przedmiot ochrony, nie jest możliwe zastosowanie wymienionego przepisu. Taka sytuacja ma miejsce w odniesieniu do przepisów zawartych w rozporządzeniach epidemicznych, które mają zupełnie inny przedmiot ochrony, tj. zdrowie i życie ludzi. Ewentualne przepisy kwalifikujące zachowania naruszające nakazy i zakazy obowiązujące w czasie epidemii, jako wykroczenia powinny być kształtowane w ramach wykroczeń przeciwko zdrowiu (rozdział XIII kw.). Tymczasem w tym rozdziale Kodeksu wykroczeń są sankcjonowane jedynie zachowania polegające na nieprzestrzeganiu nakazów lub zakazów zawartych w przepisach o zapobieganiu chorobom zakaźnym lub o ich zwalczaniu przez osoby, które są chore na chorobę zakaźną albo podejrzane o tę chorobę, stykają się z taką osobą albo są nosicielami zarazków choroby zakaźnej lub podejrzanymi o nosicielstwo (art. 116 §1 kw.). Podsumowując, art. 54 k.w. nie może być stosowany, jako sankcjonujący naruszenie zakazu organizowania zgromadzeń i uczestniczenia w nich ze względu na odmienny przedmiot ochrony od przepisów zawartych w rozporządzeniach epidemicznych oraz obowiązywanie innych przepisów stanowiących podstawę do karania za postępowanie sprzeczne z nakazami lub zakazami związanymi z zapobieganiem chorobom zakaźnym.

• Kolejnym ciekawym orzecznictwem, jakie zasługuje na przytoczenie w niniejszym poście jest rozstrzygniecie Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia, w sprawie IV W 455/20. Obwinieni zgromadzili się w miejscu publicznym. Z załączonych do akt sprawy fotografii wynika, że stali w odstępach od siebie i mieli na twarzach maseczki. Zatem nie było szkodliwości społecznej tego czynu, skoro obwinieni nie stwarzali zagrożenia i ich działania w tym konkretnym wypadku nie mogły skutkować rozpowszechnianiem się epidemii, czyli w żaden sposób nie kolidowały z celem wprowadzenia tego zakazu.

• Stanowisko na wniosku o ukaranie kierowane przez policję w związku z uczestnictwem osób w zgromadzeniu ?nielegalnym? z uwagi na stan pLandemii wyraził również Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, w sprawie V W 1083/20. Wszystkim obwinionym zarzucono naruszenie przepisów Rozporządzenia poprzez uczestnictwo w zgromadzeniu w sytuacji, w której ustawodawca zabronił organizowania zgromadzeń, a zatem rodzajowo zupełnie odmiennego zachowania. Na gruncie norm prawa karnego funkcjonuje zakaz stosowania analogii i wykładni rozszerzającej na niekorzyść osoby oskarżonej.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, V W 1083/20 stwierdził, iż nie sposób przyjąć, by możliwe było uznanie przepisów Rozporządzenia w sprawie zakazu organizowania zgromadzeń za mające charakter porządkowy, blankietowy ? umożliwiający w przypadku ich naruszenia do sięgnięcia po art. 54 kw. Przyjmuje się, że aby uznać określone przepisy za stanowiące podstawę odpowiedzialności za wykroczenie, konieczne jest spełnienie szeregu warunków, m.in. odesłania do sankcji przewidzianej w przepisie Kodeksu wykroczeń (prawie materialnym).

W dalszym uzasadnieniu swojej decyzji o odmowie ukarania uczestników zgromadzenia z wniosku Policji Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, V W 1083/20 stwierdził, iż tego rodzaju wykładnia normy art. 54 kw. musiałaby prowadzić do uznania, że dana osoba jest karana za korzystanie z przysługującej na mocy przepisów Konstytucji aktów prawa międzynarodowego i ustaw wolności zgromadzeń na mocy rozporządzenia, a zatem aktu o charakterze podstawowym i to w sytuacji, w której sam prawodawca w art. 48a ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi uznał, że wystarczająca reakcją za takie zachowanie będzie wyłącznie sankcja administracyjna. W uzasadnieniu swojej decyzji oddalającej skazanie uczestników za uczestnictwo w zgromadzeniu Sąd po wszechstronnym przeanalizowaniu wszystkich okoliczności, w jakich działali obwinieni, w ich zachowaniu nie stwierdził ujemnej społecznie treści. Podkreślił, iż Obwinieni zachowali wszelkie konieczne i prawem wymagane środki bezpieczeństwa mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego ich samych, jak i innych osób i w ocenie Sądu nie sposób uznać, by możliwe było uznanie, że taki rodzaj ich zachowania mógł naruszać ład lub porządek publiczny i uzasadniać ich ukaranie.

• Kolejnym rozstrzygnięciem potwierdzającym bezprawnych działań Policji jest rozstrzygniecie w sprawie wniosku o ukaranie za uczestnictwo w zgromadzeniu Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia, V W 1847/20. Nakładanie ograniczeń w zakresie podstawowych wolności i praw człowieka i obywatela może odbywać się jedynie na podstawie prawidłowo stanowionego prawa, w szczególności zgodnie z podstawowymi zasadami wyrażonymi w Konstytucji, a zatem tylko w wypadku wprowadzenia jednego z trzech stanów nadzwyczajnych, co dotychczas nie miało miejsca.

• Z kolei Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, w sprawie V W 2077/20 stwierdził, iż żaden przepis Rozporządzenia nie zakazuje ?gromadzenia się?, jak przyjęto to w treści zarzutu. Zarówno w odniesieniu do zgromadzeń, jaki w odniesieniu do imprez, spotkań i zebrań ? zakazuje ich organizowania. Przepis Rozporządzenia nie zawiera znamienia ?gromadzenia się?.

• Decyzja o prowadzeniu przeciwko protestującym postępowania karnego i kierowanie do sądów wniosków o ukaranie demonstrantów, zdaniem Sądu nie mają dostatecznego uzasadnienia i stanowią nieproporcjonalną reakcję państwa wobec okoliczności, w jakich działała obwiniona i skutków tych działań. Takie działanie, nawet, jeśli nie było to celem oskarżyciela publicznego, zniechęcać mogło innych do aktywnego publicznego prezentowania swoich poglądów i udziału w kontrmanifestacjach. Pamiętać należy, że zgodnie z treścią art. 10 ust. 2 EKPC korzystanie z wolności wyrażania opinii może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego. – Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, V W 2366/20.

• Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, w sprawie V W 2757/20 stwierdził, iż Rozporządzenie takie może stanowić m.in. przepisy porządkowe, jednak należy je traktować jedynie, jako normy sankcjonowane (zakazy), których naruszenie może prowadzić do odpowiedzialności wynikającej z kodeksu wykroczeń, o ile w sposób wyraźny i skonkretyzowany dokonano takiego zastrzeżenia w treści tego rozporządzenia. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii powyższych postanowień i odesłań nie posiadało. Nie odsyłało ono, bowiem w swej treści do konkretnego przepisu kodeksu wykroczeń i nie określało wobec sprawcy prawnomaterialnych konsekwencji naruszenia przez niego zawartych w nim przepisów. Zdaniem Sądu w tym miejscu należy przywołać przepisy art. 52 Konstytucji RP, które regulują wolność poruszania się stanowiącą przejaw ogólnej wolności osobistej, przy czym wolność ta może podlegać ograniczeniom określonym w ustawie. Natomiast art. 57 Konstytucji RP gwarantuje każdemu prawo do organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich, przy czym ograniczenie tej wolności może określać ustawa. Z kolei art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, stanowi, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób, przy czym ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Kwestie te mają istotne znaczenie w niniejszej sprawie, albowiem warunkiem formalnym zgodnego z Konstytucją ograniczania praw osobistych jest ograniczanie ich tylko w ustawie. W ten sposób Konstytucja RP wprowadza zasadę wyłączności ustawy przy ograniczaniu konstytucyjnych praw obywateli.

W dalszej części uzasadnienie swojej decyzji o odmowie ukarania uczestników zgromadzenia Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, V W 2757/20. Podkreślił, iż nakładanie ograniczeń w zakresie podstawowych wolności i praw człowieka i obywatela musi odbywać się na podstawie prawidłowo stanowionego prawa, w szczególności zgodnie z podstawowymi zasadami wyrażonymi w Konstytucji, a zatem wprowadzenie nakazów i zakazów dotyczących podstawowych praw i wolności obywatelskich może nastąpić tylko w przypadku wprowadzenia jednego z trzech stanów nadzwyczajnych, co dotychczas nie miało miejsca. Reasumując, brak wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, który to stan nadzwyczajny odpowiada obecnej sytuacji związanej ze stanem epidemii, powoduje, że zakazy wyrażone w treści ww. rozporządzenia Rady Ministrów uznać należy za niekonstytucyjne, a co za tym idzie ? za nielegalne.

• Kolejnym, ważnym dowodem na to, iż stosowane praktyki przez Policję na postawie rozkazów wydanych przez Partię rządząca są niezgodne z prawem jest rozstrzygniecie, jakie w tym zakresie wydała Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, V W 2519/20. Zdaniem tego Sądu zakaz określony w Rozporządzeniu dotyczy wyłącznie organizowania zgromadzeń. Nie zakazuje on uczestniczenia w jakichkolwiek zgromadzeniach, a jedynie zakazuje ich organizowania. Regulacje te są, zatem skierowane do organów władzy publicznej, które ? w tamach uprawnień ustawowych ? mogą nie wydać zezwolenia lub zakazać zgromadzenia oraz do podmiotów chcących zgromadzenie zorganizować. Nie jest on jednak skierowany do szerokiego (nieokreślonego) kręgu osób, obywateli, którzy chcieliby w zgromadzeniu brać udział. Tym samym zachowanie obwinionych nie wyczerpuje znamion wykroczenia opisanego w cytowanych przepisach, albowiem nie jest zabronione przez ustawę pod groźbą kary za wykroczenie.

• W rozstrzygnięciu, jakie zostało wydane przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, V W 2071/20 z sprawie wniosku o ukaranie, jaki wobec uczestnika skierowała Policja do Sądu w związku z jego odmową przyjęcia mandatu Sąd w uzasadnieniu swojej decyzji o odmowie ukarania karą grzywny obwinionego stwierdził, iż niniejszej sprawie brak jest dowodów, że obwiniony był organizatorem przedmiotowego zgromadzenia. Ponadto, nawet gdyby uznać, że zakaz organizowania zgromadzeń jest równoznaczny z zakazem uczestniczenia w nich, to rozporządzenie to nie zawierało żadnej sankcji za naruszenie przytoczonego przepisu. Tymczasem odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary ? art. 1 §1 kw. Za taki akt normatywny nie można uznać przedmiotowego rozporządzenia Rady Ministrów. W przywołanym rozporządzeniu nie przewidziano sankcji natury karnej lub wykroczeniowej za złamanie ustanowionego zakazu, np. poprzez odwołanie się do art. 54 kw. W orzecznictwie jednoznacznie przyjmuje się, że brak takiego odesłania uniemożliwia pociągnięcie danej osoby, która nie stosuje się do przepisów porządkowych, do odpowiedzialności wykroczeniowej.

Przypomnijmy również, iż zgodnie z postanowieniem Prokuratury Rejonowej w Jaworznie, która odmawiał wszczęcia postępowania z art. 165 k.k. w związku z wydarzeniem ?strajk przedsiębiorców?.  Stanowisko, jakie w tym postanowieniu zaprezentowała Prokuratura jedynie podważa zapowiedzianą możliwość karania liderów i uczestników manifestacji, jakie obecnie odbywają się w naszym kraju, jakie zapowiada nasza władza zarzucając liderom, którzy organizują marsze stwarzają bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia wielu osób z uwagi na możliwość szerzenia się chory zakaźnej.

Wnioski pozostawiamy Państwu, lecz według naszej oceny zgromadzenia, jakie się odbywają obecnie na terenie naszego kraju są w pełni zgodne z prawem.

Jeśli posiadacie Państwo jakikolwiek problem prawny związany z COVID zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią pisząc do nas wiadomość na adres @: kontakt@legaartis.pl lub dzwoniąc pod nr tel. 579636527 lub 222668618.

Informujemy, iż porada prawna i materiały pomocnicze zawierające interpretację prawną w zakresie rozporządzeń wysyłamy każdemu klientowi bezpłatnie. Na Państwa zlecenie możemy podjąć się przygotowania indywidualnych pism takich jak: odwołania od decyzji, sprzeciwów od wyroków nakazowych, wniosków o uchylenie mandatu, zawiadomień do organów ścigania, pism do pracodawcy w związku z bezprawnym przymuszaniem do zasłaniania ust i nosa w zakładach pracy.

Nasza Kancelaria świadczy również pełen zakresu usług prawnych z zakresu prawa: cywilnego, rodzinnego, spadkowego, pracy, administracyjnego, podatkowego, gospodarczego, konsumenckiego. Potrzebujesz pomocy umów się na konsultację dzwoniąc pod nr tel.: 579636527.

Jeśli uważacie Państwo, że to, co robimy dla WAS zasługuje na wparcie finansowe naszej działalności możecie nas wspomóc poprzez wpłatę dowolnej kwoty na rachunek bankowy Kancelarii LEGA ARTIS o nr: 04 1020 3903 0000 1402 0122 6752