EBC mówi, że gotówka „nie nadaje się” do gospodarki cyfrowej

W gospodarce cyfrowej gotówka nie jest już użytecznym narzędziem, a cyfrowa waluta banku centralnego (CBDC) jest „jedynym rozwiązaniem” do kontynuowania istniejącego systemu monetarnego, zgodnie z nowym dokumentem Europejskiego Banku Centralnego (EBC).

Bank centralny strefy euro opublikował niedawno artykuł zatytułowany „The Economics of Central Bank Digital Currency”. Autorzy ocenili konsekwencje dla systemu finansowego oraz zbadali prywatność danych i płatności cyfrowe.

Badacze doszli do wniosku, że CBDC, podobnie jak cyfrowe euro, byłoby „jedynym rozwiązaniem” ułatwiającym „płynną kontynuację” obecnego systemu monetarnego. Pomimo powszechnych obaw, że CBDC ograniczą podaż kredytu i będą działać jako siła destrukcyjna na rynkach finansowych, dokument odrzucił te obawy jako bezpodstawne.

EBC zauważył, że pieniądz cyfrowy ma kluczowe znaczenie w gospodarce cyfrowej. Ponieważ „gotówka traci atrakcyjność jako skuteczny środek płatniczy”, CBDC jest niezbędnym narzędziem do zainstalowania. Chociaż w badaniu zidentyfikowano wady ustanowienia jednolitego cyfrowego systemu monetarnego, takie jak powolne tempo rozliczeń, rozwój rynku i przyjęcie, w artykule zauważono, że „cyfrowa aktualizacja gotówki” ma kluczowe znaczenie dla rozwoju „dwuwarstwowego systemu publicznego i prywatne pieniądze.”

Ostatecznie gotówka wiąże się z „dużymi kosztami ekonomicznymi bez wyraźnych korzyści”, więc „z założenia nie jest „nadaje się” do ery cyfrowej”.

Pieniądze cyfrowe mogą budzić obawy dotyczące prywatności, ostrzegają autorzy. Jednak naukowcy twierdzą, że istnieje „paradoks prywatności”: konsumenci będą podkreślać wagę prywatności w ankietach, ale oddadzą swoje dane osobowe za darmo lub w zamian za niewielkie nagrody.

„Z punktu widzenia polityki publicznej obserwacje te uzasadniają dalszy sceptycyzm dotyczący zdolności sił rynkowych do osiągnięcia skutecznych poziomów ochrony prywatności” – zauważono w raporcie.

Gazeta odrzuciła również kryptowaluty i stablecoiny, nazywając je „zagrożeniem dla suwerenności monetarnej”. Z zadowoleniem przyjął grupę roboczą ds. aktywów cyfrowych prezydenta Joe Bidena, która opracowała ramy regulacyjne dla sektora kryptowalut, a także niezliczoną liczbę innych regulacji rozważanych na całym świecie.

„Propozycje te wprowadziłyby nowe formy pieniądza cyfrowego do obszaru regulacyjnego i pomogłyby rozwiązać niektóre z głównych problemów związanych z suwerennością monetarną i stabilnością finansową” – czytamy w dokumencie.

Powstanie CBDC

Na całym świecie wiele rządów i banków centralnych bada CBDC jako potencjalnego następcę lub uzupełnienie fizycznego pieniądza.

Na przykład w styczniu Rezerwa Federalna opublikowała dokument dyskusyjny zatytułowany „Pieniądze i płatności: dolar amerykański w epoce cyfrowej transformacji”. Zbadał zalety i wady ewentualnego CBDC w USA.

Przemawiając przed Kongresem podczas półrocznego raportu na temat polityki pieniężnej w czerwcu, przewodniczący Fed, Jerome Powell, zalecił, że cyfrowy dolar to „coś, co musimy zbadać jako kraj”, co „nie powinno być stronnicze”.

„To bardzo ważna potencjalna innowacja finansowa, która wpłynie na wszystkich Amerykanów” – powiedział przed Komisją Usług Finansowych Izby Reprezentantów. „Naszym planem jest praca zarówno po stronie politycznej, jak i technologicznej w nadchodzących latach i przybycie do Kongresu z rekomendacją w pewnym momencie”.

Powell dodał, że gdyby Stany Zjednoczone miały stworzyć cyfrowego dolara, musiałby być wyemitowany przez rząd federalny, a nie przez instytucję prywatną.

„Jedno pytanie dotyczące CBDC brzmi: czy chcemy, aby prywatny stablecoin stał się cyfrowym dolarem? Myślę, że odpowiedź brzmi nie – powiedział Powell. „Jeśli mamy mieć cyfrowego dolara, powinny to być pieniądze gwarantowane przez rząd, a nie prywatne”.

Kongres domaga się szybszego działania na cyfrowym dolarze. Dwupartyjna grupa członków Kongresu, kierowana przez deputowanego French Hill (R-Ark.) i deputowanego Maxine Watersa (D-Calif.), wprowadziła w tym miesiącu przepisy nakazujące Fedowi przyspieszenie prac nad CBDC.

„Ponieważ kraje na całym świecie konkurują o wprowadzenie cyfrowych wersji swoich własnych walut, Ameryka nie może pozostać w tyle” – powiedział Waters w maju przed przesłuchaniem na temat korzyści płynących z CBDC.

W zeszłym miesiącu prezes EBC Christine Lagarde opowiadała się za cyfrowym euro, twierdząc, że cyfryzacja oficjalnej waluty 19 z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej może „osiągnąć” stabilność i publiczny dostęp.

Według Lagarde cyfrowe euro uzupełniałoby gotówkę, a nie ją zastępowało. Wskazała również, że CBDC odniosłoby sukces tylko wtedy, gdyby odpowiadało potrzebom konsumentów i przedsiębiorstw oraz zapewniało, że zabezpieczenia prywatności zostały ustanowione od samego początku.

To, jak napisała Lagarde w poście na blogu , daje pewność, że cyfrowe euro „służy jako kotwica dla całego systemu płatności”.

USA, Europa Zmierz się z cyfrowym juanem?

Ale podczas gdy Stany Zjednoczone i Europa mogą próbować przejąć inicjatywę w tak ważnej kwestii w globalnym systemie monetarnym, analitycy rynkowi zauważają, że zaawansowane gospodarki mogą reagować na Chiny.

Po siedmiu latach intensywnych badań Ludowy Bank Chin (PBoC) wypuścił cyfrowego juana w 2021 r. E-juan to CBDC, które próbuje zastąpić część gotówki znajdującej się obecnie w obiegu, ponieważ mniej chińskich konsumentów używa fizycznych pieniędzy . Szacuje się , że gotówka stanowiła około jednej czwartej transakcji w punktach sprzedaży w 2020 r., w porównaniu z prawie 75 proc. w 2012 r.

Niektórzy twierdzą, że Pekin chce zlikwidować globalny system walutowy, ale urzędnicy mówią inaczej.

Przemawiając na forum w Szanghaju w grudniu 2020 r., były szef LBCh Zhou Xiaochuan zauważył , że głównym celem jest technologia, a nie dominacja walutowa. Jednak Richard Turrin, autor „Cashless: China’s Digital Currency Revolution”, powiedział CNBC w marcu, że cyfrowy juan może rzucić wyzwanie dolarowi w międzynarodowych rozliczeniach handlowych w następnej dekadzie.

„Pamiętaj, że Chiny są największym krajem handlowym i zobaczysz, że cyfrowy juan powoli wypiera dolara podczas kupowania rzeczy z Chin” – powiedział. „Jeśli odejdziemy od pięciu do dziesięciu lat, tak, cyfrowy juan może odegrać znaczącą rolę w zmniejszeniu użycia dolara w handlu międzynarodowym”.

W 2021 r. juan stał się jedną z najpopularniejszych walut w transakcjach transgranicznych, stanowiąc 2,7% globalnych płatności, co stanowi najwyższy poziom od sześciu lat, wynika ze styczniowych statystyk Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunications (SWIFT). Dolar amerykański stanowił ponad 40 proc. transakcji międzynarodowych.

Każda próba zdetronizowania dolara amerykańskiego jako głównej międzynarodowej waluty rezerwowej wymagałaby czasu. Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) Skład walutowy oficjalnych rezerw walutowych (COFER) w pierwszym kwartale 2022 r. dolary stanowiły prawie 60 procent rezerw.

Czy CBDC oferują ryzyko?

Ale chociaż wielu decydentów publicznych jest podnieconych perspektywą CBDC, krytycy twierdzą, że istnieje wiele wad.

Podstawowym zagrożeniem dla CBC jest erozja prywatności. Czy to rząd federalny, czy organy ścigania, każda transakcja finansowa konsumenta może być monitorowana przez stan. W przypadku ogólnokrajowego systemu oceny kredytowej w Chinach eksperci ostrzegają, że nie jest trudno zobaczyć, jak rząd narzuca cyfrowe pieniądze, aby ułatwić instytucję programów monitoringu społecznego.

„Zlikwidowanie gotówki i insta‐​analiza transakcji finansowych umożliwią inwigilację, kontrolę państwa i ostatecznie inżynierię społeczną na skalę, której nigdy wcześniej nie uważano za możliwą”, zauważa Alex Gladstein, dyrektor ds. strategii w Human Rights Foundation. „Kiedy rząd może odebrać przywileje finansowe za umieszczenie niewłaściwego słowa w mediach społecznościowych, powiedzenie niewłaściwej rzeczy w rozmowie telefonicznej z rodzicami lub wysłanie niewłaściwego zdjęcia do krewnych, osoby same się cenzurują i zachowują szczególną ostrożność. W ten sposób kontrola nad pieniędzmi może wywołać efekt mrożący krew w żyłach”.

Kolejnym czynnikiem jest szybsze przyjęcie polityki pieniężnej, zwłaszcza w czasach kryzysu, takich jak pandemia koronawirusa.

„Zmiana upraszcza również realizację polityki pieniężnej – bank centralny może natychmiast zmienić podaż, wydając lub anulując kody na własnych kontach” – napisał Ajay Mookerjee w Harvard Business Review. „Ale płacąc odsetki od udziałów CBDC, bank centralny może bezpośrednio przekazywać politykę pieniężną gospodarstwom domowym, zamiast wpływać na oprocentowanie depozytów komercyjnych poprzez stawki, które oferuje bankom na ich rachunkach rezerwowych w banku centralnym”.

Chociaż zwolennicy twierdzą, że może wspierać system finansowy, Bank Światowy ostrzegł, że faktycznie zagraża „integralności finansowej” dzisiejszej infrastruktury bankowej.

„Wprowadzenie CBDC może zaburzyć istniejącą strukturę pośrednictwa finansowego. Ponadto, w zależności od projektu i kontekstu krajowego, CBDC może stanowić zagrożenie dla stabilności finansowej, integralności finansowej, ochrony danych i prywatności oraz odporności cybernetycznej” – wyjaśnił Bank Światowy w kwietniowym raporcie „South Asia Economic Focus”.

Ostatecznie CBDC mogą okazać się kosztowną inwestycją, która nie przyniesie niczego istotnego, mówi Centrum Reform Europejskich.

„Bez powszechnego przyjęcia CBDC będzie kosztowną porażką i niewiele zrobi, aby osiągnąć cele banków centralnych”, powiedział starszy pracownik naukowy Zach Meyers. „Unia Europejska nie powinna rozpraszać się perspektywą cyfrowego euro – co może brzmieć imponująco i ekscytująco, ale może dać Europejczykom niewiele korzyści, z których jeszcze nie mogą korzystać”.

Ponieważ coraz więcej krajów ocenia CBDC i inne rynki już wdrażające je w tkankę swoich gospodarek, eksperyment monetarny może rozwijać się w czasie rzeczywistym.