Krąg krewnych władnych zainicjować postępowanie sądowe o ubezwłasnowolnienie jest ograniczony. Nie oznacza to jednak, że każdy wniosek pochodzący od uprawnionego zostanie uwzględniony. Instytucja ubezwłasnowolnienia ma szczególny charakter. Ubezwłasnowolnienie nie jest orzekane, jeśli nie ma ku temu podstaw.
Mirosław po śmierci żony Gabrieli czuł się bardzo osamotniony. Zaczął nadużywać alkoholu. Mężczyzna na alkohol wydatkował niemałą część swojej emerytury. Zachowania Mirosława wzbudziło czujność jego dorosłego syna Doriana, który zaczął baczniej obserwować poczynania Mirosława. Dorian zorientował się, że Mirosław zaciąga drobne pożyczki na zakup alkoholu i boryka się z problemem spłaty swoich zobowiązań. Mirosław spieniężał też niektóre przedmioty znajdującego się w jego mieszkaniu, w szczególności książki. Dorian zaczął się obawiać, czy postawa życiowa Mirosława doprowadzi go do ubóstwa. Wyobraził sobie, że po śmierci ojca nic nie odziedziczy. Uznał więc, że jego ojciec powinien zostać natychmiast ubezwłasnowolniony.
Ubezwłasnowolnienie
Istnieją dwa rodzaje ubezwłasnowolnienia.
Z przepisów wynika, że osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.
Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.
Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić w szczególności małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie; jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo; jej przedstawiciel ustawowy.
Kto zgłosił wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny.
Cel ubezwłasnowolnienia
Nie każdy może składać wniosek o ubezwłasnowolnienie. Instytucja ta ma wyjątkowy charakter.
Katowicki sąd apelacyjny w postanowieniu z 13 maja 2021 r. w sprawie V ACa 118/20 zwracał uwagę, że ubezwłasnowolnienie jest formą głębokiej ingerencji w życie jednostki i powinno być stosowane wyłącznie w wypadkach, w których jest dla niej korzystne. Ubezwłasnowolnienie zarówno częściowo jak i całkowite nie może zostać orzeczone, jeżeli interesy określonej osoby są zaspokojone i zabezpieczone w inny sposób.
To więc, czy wniosek o ubezwłasnowolnienie jest zasadny zależy od przesądzenia szeregu kwestii. Problem alkoholowy i wysprzedawanie majątku nie wydają się być wystarczającą podstawą do uwzględnienia wniosku Doriana o ubezwłasnowolnienie jego ojca. Ubezwłasnowolnienie ma bowiem służyć osobie doświadczającej problemów, która nie może kierować swoim postępowaniem (doświadcza trudności) lub wymaga pomocy. Ubezwłasnowolnienie nie ma zaś służyć interesom majątkowym innych osób.
Niniejszy artykuł stanowi formę porady prawnej pro bono i ma na celu edukację prawną obywateli RP. Artykuł ten nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.
Nasza Kancelaria świadczy usługi prawne w zakresie każdej dziedziny prawnej. Jeśli poszukujecie Państwo prawnika, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią pod nr tel. 579636527, lub poprzez formularz kontaktowy, jaki znajduje się na naszej stronie głównej.
Świadczymy usługi prawne również drogą online. Informujemy, że porady prawne nie są udzielane pro bono.
Opracowano przez: Zespół LEGA ARTIS
Podstawa prawna:
- art. 13 i nast. ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.)
- art. 544 i nast. ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1805 ze zm.)
Polecamy inne nasze publikacje w zakresie zmian prawnych. Aby wejść w zakładkę „Prawo co dnia” kliknij poniższy obrazek.
