O tym, czy dana wierzytelność jest objęta – i na jakich zasadach – postępowaniem restrukturyzacyjnym decyduje ustawodawca. W praktyce poznanie tych zasad ma ogromne znaczenie dla wszystkich restrukturyzowanych dłużników oraz ich wierzycieli.
Podstawowym celem każdego postępowania restrukturyzacyjnego jest oddłużenie przedsiębiorcy i umożliwienie mu dalszego prowadzenia jego biznesu. Podstawowym środkiem do osiągnięcia tego założenia jest układ, a więc swego rodzaju porozumienie pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami co do sposobu spłaty. Jednak to, jakie wierzytelności i na jakich zasadach mogą zostać objęte restrukturyzacją nie jest przedmiotem swobodnej decyzji zainteresowanych, ale wynika z przepisów Prawa restrukturyzacyjnego. W ustawie tej uregulowano nie tylko przebieg restrukturyzacji i jej skutki, ale również zasady objęcia nią wierzytelności przysługujących wobec restrukturyzowanego dłużnika. Co warto o nich wiedzieć?
Wierzytelności objęte i nieobjęte układem z mocy prawa
O tym, czy dana wierzytelność może zostać objęta postępowaniem restrukturyzacyjnym decydują przepisy Prawa restrukturyzacyjnego. Przy czym możemy wyróżnić tutaj trzy kategorie wierzytelności: objęte układem na mocy przepisów prawa; nieobjęte układem z mocy prawa oraz mogące być przedmiotem restrukturyzacji, jeżeli taką wolę wyrażą sami wierzyciele. Oczywiście w dwóch pierwszych przypadkach zdanie wierzycieli nie ma właściwie żadnego znaczenia: to ustawodawca w Prawie restrukturyzacyjnym zdecydował o tym, czy ich uprawnienia względem dłużnika zostaną objęte postępowaniem, czy też nie.
Zgodnie z art. 150 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego układ obejmuje:
- wierzytelności osobiste powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (jeżeli ustawa nie stanowi inaczej);
- odsetki za okres od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego;
- wierzytelności zależne od warunku, jeżeli warunek ziścił się w czasie wykonywania układu.
Istnieje także możliwość objęcia układem wierzytelności z umów wzajemnych, które nie zostały wykonane w całości lub w części przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Dzieje się tak tylko wówczas, gdy świadczenie drugiej strony jest świadczeniem podzielnym i tylko w zakresie, w jakim druga strona spełniła świadczenie przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego i nie otrzymała świadczenia wzajemnego (art. 150 ust. 2).
Natomiast, stosownie do art. 151 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego, układ nie obejmuje:
- wierzytelności alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci oraz z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę;
- roszczeń o wydanie mienia i zaniechanie naruszania praw;
- wierzytelności, za które dłużnik odpowiada w związku z nabyciem spadku po dniu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, po wejściu spadku do masy układowej lub sanacyjnej.
Wszystko zależy od decyzji wierzycieli
Obok wskazanych powyżej kategorii istnieją jeszcze takie wierzytelności, które mogą, ale nie muszą zostać objęte restrukturyzacją. W tym przypadku wszystko zależy od decyzji wierzyciela. Chodzi o wierzytelności ze stosunku pracy oraz zabezpieczone na mieniu dłużnika ograniczonym prawem rzeczowym, np. hipoteką– jednak tylko w części znajdującej pokrycie w przedmiocie zabezpieczenia (art. 151 ust. 2 Prawa restrukturyzacyjnego). Jednocześnie warto zaznaczyć, że wierzytelności zabezpieczone ograniczonym prawem rzeczowym mogą zostać objęte układem bez zgody wierzyciela pod warunkiem, że propozycje układowe przewidują pełne zaspokojenie tych praw.
W każdym razie wskazane tu wierzytelności przeważnie stanowią istotne pozycje w strukturze zadłużenia restrukturyzowanego podmiotu, dlatego objęcie ich układem może mieć istotne znaczenie dla osiągnięcia sukcesu postępowania – a więc po prostu oddłużenia. Jednak wierzyciele przed wyrażeniem swojej zgody powinni dobrze się zastanowić. Tym bardziej, że ma ona charakter nieodwołalny, a więc raz podjętej decyzji o zgodzie na objęcie wierzytelności układem nie można zmienić. A więc czy warto brać udział w restrukturyzacji?
W zdecydowanej większości przypadków udział w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest jedyną szansą wierzyciela na odzyskanie przynajmniej części swoich wierzytelności. W końcu postępowanie to prowadzi się wobec dłużników niewypłacalnych lub zagrożonych niewypłacalnością, a więc takich, którzy znaleźli się na krawędzi upadłości. To z kolei oznacza, że próba egzekucji należności w innym trybie, niż restrukturyzacja może być skazana na niepowodzenie.
Niniejszy artykuł stanowi formę porady prawnej pro bono i ma na celu edukację prawną obywateli RP. Artykuł ten nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.
Nasza Kancelaria świadczy usługi prawne w zakresie każdej dziedziny prawnej. Jeśli poszukujecie Państwo prawnika, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią pod nr tel. 579636527, lub poprzez formularz kontaktowy, jaki znajduje się na naszej stronie głównej.
Świadczymy usługi prawne również drogą online. Informujemy, że porady prawne nie są udzielane pro bono.
Opracowano przez: Zespół LEGA ARTIS
Podstawa prawna:
Polecamy inne nasze publikacje w zakresie zmian prawnych. Aby wejść w zakładkę „Prawo co dnia” kliknij poniższy obrazek.
