Gotówka będzie zabroniona? Płatności tylko kartą – trwają prace nad tym pomysłem

Wciąż obserwuje się nieufność w stosunku do transakcji bezgotówkowych w Polsce. Ludzie obawiają się, że wybór tej metody płatności może sprawić, że stracą kontrolę nad własnymi wydatkami. Dodatkowo, przyzwyczajenie do używania gotówki – zarówno monet, jak i banknotów – stanowi główny powód, dla którego gotówka wciąż pozostaje cenionym środkiem płatniczym w tym kraju.

W kontekście wycofania gotówki, istnieje szereg potencjalnych negatywnych scenariuszy. Rafał Górski, Prezes Instytutu Spraw Obywatelskich, wskazał na kilka możliwości podczas rozmowy w podcaście „Biznes. Między wierszami”. Na poziomie jednostkowym, osoby polegające jedynie na kartach podczas wieczornych wyjść mogą mieć kłopoty z zapłatą za alkohol z powodu przerw w bankach w weekendy. Inni, realizując codzienne zakupy, mogą znaleźć się w sytuacji, gdzie awaria systemu płatności uniemożliwi im uregulowanie rachunku, zwłaszcza jeśli nie posiadają gotówki przy sobie.

Patrząc na szerszą perspektywę, istnieje również ryzyko związane z permanentną inwigilacją, brakiem anonimowości i łatwością dostępu do informacji dotyczących naszych transakcji. To oznacza możliwość monitorowania naszych zakupów, momentów i osób, którym dokonujemy płatności. Te potencjalne konsekwencje wycofania gotówki stawiają pod znakiem zapytania kwestię prywatności oraz kontroli nad naszymi finansami.

Cyfrowe euro nadchodzi

Komisja Europejska ma plan wprowadzenia „cyfrowego euro”, którego szczegółowy plan realizacji ma zostać zaprezentowany w drugim kwartale nadchodzącego roku. Ta wirtualna waluta, znanego jako „cyfrowe euro”, ma funkcjonować wyłącznie w formie cyfrowej, będąc niezależnym od tradycyjnej formy euro. Jak jednak społeczeństwo reaguje na ten pomysł?

W Holandii odbyła się istotna debata na ten temat. Jeden z parlamentarzystów otwarcie wyraził pogląd, że obywatele pragną zachować możliwość dokonywania anonimowych płatności gotówką. Zauważył, że ludzie nie życzą sobie, aby rządy pełniły rolę „wielkiego brata”, kontrolując każdy ich ruch. Te opinie zostały udokumentowane na portalu „legaartis”. Z drugiej strony, istnieje głos przekonujący, że nie powinno się robić afery wokół tego tematu, ponieważ żadne wiążące decyzje jeszcze nie zostały podjęte.

Podział ten ilustruje głęboko zakorzenione obawy dotyczące prywatności i kontroli w kontekście ewentualnego wprowadzenia cyfrowej waluty. Wprowadzenie „cyfrowego euro” budzi dyskusję na temat granic między komfortem płatności cyfrowych a zachowaniem prywatności finansowej. Obawy dotyczące nadmiernego nadzoru ze strony władz oraz potrzeba zachowania anonimowości w transakcjach są kwestiami, które zdają się budzić szczególne zaniepokojenie wśród pewnych grup społecznych. Pomimo braku ostatecznych decyzji, dyskusja na ten temat wyraża troskę i potrzebę zachowania równowagi między nowoczesnymi formami płatności a ochroną prywatności jednostek.

Gotówka wkrótce zniknie z naszego życia?

Świat będzie zmierzał w kierunku płatności wyłącznie wirtualnych, cyfrowych i dążył do tego, aby całkowicie wyeliminować gotówkę z rynku. Czy to dobrze? Zależy dla kogo. Z jednej strony na pewno byłoby to wygodne rozwiązanie. Bez zabawy papierkami i ciągłych wizytami przy bankomatach. Oczywiście wtedy każdy prowadzący legalny biznes musiałby oferować możliwość płatności kartą.

Ale tu niekoniecznie musi chodzić o legalność zakupów. Wiele osób obawia się, że rządy po prostu chcą mieć kontrolę nad wszystkim. Chcą mieć „wgląd” w każdą twoją płatność. Przy gotówce jesteś anonimowy i nikt nigdy nie dowie się o twoim zakupie. A w przypadku płatności wirtualnej, elektronicznej, cyfrowej, to zawsze pozostawia jakiś ślad. Ile osób, tyle opinii. Ale trzeba przygotować się na to, że wkrótce – na przestrzeni kolejnych kilkunastu, kilkudziesięciu lat – gotówka całkowicie zniknie z naszego życia.

Zalety gotówki

Gotówka w oczach obywateli cieszy się uznaniem ze względu na jej niezawodność oraz szerokie akceptowanie jako powszechny środek płatniczy. Ludzie dostrzegają jej użyteczność w sytuacjach awaryjnych, kiedy realizacja płatności elektronicznych jest niemożliwa. Dla wielu osób gotówka stanowi narzędzie umożliwiające lepszą kontrolę nad domowym budżetem. Nie tylko świetnie sprawdza się podczas codziennych zakupów w lokalnych sklepach czy na targowiskach, ale także jest często wykorzystywana jako prezent okolicznościowy.

Istotny jest także aspekt emocjonalny związany z gotówką. Dla wielu Polaków złotówka jest symbolem narodowym, który nie powinien zostać całkowicie zastąpiony przez inne formy płatności.

Mimo że odnotowuje się rosnący udział transakcji bezgotówkowych w polskim systemie płatniczym, gotówka nadal utrzymuje swoją popularność. W związku z tym nadal wiele punktów handlowych i usługowych zgłasza zapotrzebowanie na usługi związane z obsługą gotówki, takie jak jej transport czy obsługa bankomatów. Właśnie dlatego placówki te wciąż potrzebują usług cash handlingu obejmujących szerokie spektrum działań, od obsługi gotówki po konwojowanie oraz utrzymanie samoobsługowych urządzeń płatniczych.

Co trzeci konsument woli płacić gotówką

Zgodnie z raportem Związku, choć transakcje bezgotówkowe zyskują na popularności, istnieje nadal znacząca grupa osób preferujących płatności gotówką. Dane z badania Narodowego Banku Polskiego wskazują, że co trzeci konsument wybiera właśnie tę formę płatności. Kluczowym argumentem jest tu zdolność do lepszej kontroli nad własnymi finansami, co stanowi dla nich istotny czynnik w wyborze gotówki.

Banknoty i monety emitowane przez Narodowy Bank Polski są legalnymi środkami płatniczymi w kraju, a Związek Przedsiębiorców i Pracodawców podkreśla, że nie ma przesłanek, aby sztucznie ograniczać ich wykorzystanie poprzez regulacje. ZPP podkreśla ważność i powszechne przyjęcie gotówki jako równoprawnego środka płatniczego obok transakcji bezgotówkowych.