Niejednokrotnie jedno zdarzenie może wiązać się z odpowiedzialnością karną i cywilną – jeden czyn jest rozpatrywany z różnych perspektyw. Czy w sprawie o zadośćuczynienie może mieć znaczenie to, że zapadł już prawomocny wyrok odnoszący się do faktu popełnienia przestępstwa?
Franek pozwał Bartosza o zapłatę zadośćuczynienia w kwocie 60 tys. zł. Franek wskazał, że Bartosz – jako kierowca – wiosną 2018 r. naruszył reguły w ruchu drogowym i doprowadził do wypadku. Skutkiem zdarzenia był poważny uszczerbek na jego zdrowiu. Bartosz w odpowiedzi na pozew domagał się oddalenia powództwa. W jego przekonaniu nie może ponosić odpowiedzialności cywilnoprawnej. Zwrócił uwagę, że choć został już „za przestępstwo skazany, to nie poczuwał się nigdy do winy i uważa się za osobę niewinną”. W jego przekonaniu żądanie Franka jest bezzasadne.
Z ustaleń Sądu Rejonowego w B. wynika, że w sprawie wypadku drogowego było już prowadzone postępowanie karne. Bartosz został skazany a wydany wyrok jest prawomocny. Po wydaniu przez sąd rejonowy wyroku, żadna ze stron nie wnosiła apelacji. W sprawie karnej sąd dysponował opiniami biegłych sądowych, dzięki którym można było zrekonstruować przebieg feralnego zdarzenia.
Czy Bartosz może skutecznie podnosić, że jest niewinny? Odpowiedź na to pytanie brzmi: Nie.
Czy wydanie prawomocnego wyroku w sprawie karnej ma znaczenie dla sądu cywilnego? Odpowiedź brzmi: Tak.
Jak wynika z art. 11 kodeksu postępowania cywilnego, ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże osoba, która nie była oskarżona, może powoływać się w postępowaniu cywilnym na wszelkie okoliczności wyłączające lub ograniczające jej odpowiedzialność cywilną.
Konsekwencje prawomocnego skazania
Jeśli Bartosz został prawomocnie skazany i z wyroku wynika, że popełnił on przestępstwo – spowodował określony wypadek, to w takim przypadku sąd cywilny jest związany tym ustaleniem. Z przepisu jednoznacznie wynika, że sąd cywilny jest związany prawomocnym wyrokiem skazującym, a więc związanie nie odnosi się do wyroków nieprawomocnych. Sąd jest związany tylko co do popełnienia przestępstwa – nie wiążą go w szczególności ustalenia sądu karnego odnoszące się do innych kwestii.
Zwróćmy uwagę na stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 15 lutego 2022 r., sygn. akt I ACa 886/21. Sąd ten przyjął, że związanie sądu cywilnego, o jakim mowa w art. 11 k.p.c. dotyczy ustalonych w sentencji wyroku karnego znamion przestępstwa, a także okoliczności jego popełnienia, dotyczących czasu, miejsca itp. W przypadku przestępstwa związanego z naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym związanie to dotyczy, co do zasady, ustalonych w sentencji wyroku zachowań wszystkich uczestników wypadku komunikacyjnego, jeżeli miały one wpływ na stwierdzenie winy sprawcy.
Okoliczność tego rodzaju, że w sprawie karnej wydano prawomocny wyrok skazujący ma kluczowe znaczenie dla losów procesu cywilnego. Sąd Rejonowy w B. przyjmie w swoich ustaleniach, że Bartosz popełnił przestępstwo. Bartosz nie może skutecznie podnosić, że jest osobą niewinną.
Niniejszy artykuł stanowi formę porady prawnej pro bono i ma na celu edukację prawną obywateli RP. Artykuł ten nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Czytelniku, pamiętaj, że artykuł ten nie zastąpi standardowej porady prawnej. W przypadku pojawienia się problemu prawnego o podobnym charakterze lub z innej dziedziny prawa zapraszamy do skorzystania z naszych usług prawnych.
Nasza Kancelaria świadczy usługi prawne w zakresie każdej dziedziny prawnej. Jeśli poszukujecie Państwo prawnika, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią pod nr tel. 579636527, lub poprzez formularz kontaktowy, jaki znajduje się na naszej stronie głównej.
Świadczymy usługi prawne również drogą online. Informujemy, że porady prawne nie są udzielane pro bono.
Opracowano przez: Zespół LEGA ARTIS
Polecamy inne nasze publikacje w zakresie zmian prawnych. Aby wejść w zakładkę „Prawo co dnia” kliknij poniższy obrazek.
Podstawa prawna:
