Ceny papryki znacznie wzrosły w ciągu ostatniego roku, z 10-12 zł za 1 kg do nawet 24 zł. Przemysław Greliak, producent papryki z Potworowa, stwierdza, że może być jeszcze drożej. Ceny papryki, pomidorów i cebuli w skupach są wysokie i nie pozostawiają złudzeń.
POLECAMY: W Polsce ogłoszono załamanie rynku jabłek
Na warszawskim Rolno-Spożywczym Rynku Hurtowym „Bronisze” ceny warzyw wzrosły, co nie jest wyjątkowe w czasie zimy, gdy wiele z nich jest importowanych. Jednak skala podwyżek jest imponująca, a szczególnie zauważalny jest wzrost cen jednego z warzyw. Dr Paweł Kraciński ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) wyjaśnia, że podaż decyduje o cenach na rynku warzyw i owoców, a spadająca podaż prowadzi do wzrostu cen. W ostatnim czasie byliśmy świadkami fali chłodu w rejonach upraw papryki i pomidorów, takich jak Hiszpania, Włochy czy Maroko, co dodatkowo wpłynęło na wzrost cen tych warzyw.
W ostatnim czasie Brytyjczycy mieli problemy z dostępnością warzyw, co doprowadziło do braku wielu popularnych warzyw i owoców na półkach sklepowych. Brakowało ogórków, sałaty, papryki, pomidorów, brokułów oraz cytrusów. W odpowiedzi na ten problem, dwie największe sieci handlowe wprowadziły racjonowanie niektórych warzyw i owoców. W Polsce takie problemy nie występują, ale sytuacja w krajach, z których importujemy warzywa, ma wpływ na ceny w kraju. Polacy zauważają już bardzo wysokie ceny papryki.
POLECAMY: Brytyjskie media donoszą, że w kraju brakuje pomidorów
Kilka dni temu jedna z warszawskich kawiarni poinformowała, że usuwa szakszukę ze swojego menu z powodu wysokich cen papryki. Klient jednej z popularnych sieci marketów żartuje z przekąsem o cenie papryki żółtej z Turcji, która wynosi 38,99 zł/kg, dodając, że w przyszłym roku może wzrosnąć do 59,99 zł/kg.
Cena papryki ostro w górę. Co się dzieje?
W sklepach w Polsce obecnie można znaleźć paprykę za 24,99 zł/kg lub nawet 38,99 zł/kg, podczas gdy rok temu jeden z dyskontów oferował ją w promocji za 4,99 zł/kg. Średnia cena 1 kg papryki czerwonej z importu w skupie w Broniszach wynosi obecnie 20 zł (dane z 23 lutego). W porównaniu z ceną z 20 listopada 2022 roku, kiedy to przeciętnie za kilogram krajowego warzywa płaciło się 7,25 zł, ceny papryki znacznie wzrosły.
Aktualnie minimalna stawka godzinowa w Polsce na umowie zlecenie wynosi 17,75 zł netto (22,8 zł brutto). To oznacza, że 1 kg papryki kosztuje więcej niż godzina pracy dwóch milionów Polaków, którzy według danych GUS pracowali w 2022 r. za najniższą krajową.
Internauta zauważył, że cena papryki w sklepie, w którym kupuje, szybko wzrastała w ciągu zaledwie kilku dni. Dwa tygodnie temu kosztowała 14,99 zł, a potem w ciągu kilku dni wzrosła aż do 19,99 zł. W międzyczasie była też promocja, w której cena spadła do 8,99 zł. To pokazuje, że ceny warzyw mogą bardzo szybko się zmieniać, co może być frustrujące dla konsumentów.
Paweł Kraciński podkreśla, że to nie rolnicy decydują o tak wysokich cenach na rynku, ale detaliści. W Polsce dyskonty mają olbrzymie rozmiary i są dominującymi graczami na rynku, a nawet mogą działać jako monopol. To oni dyktują ceny i mają wpływ na produkcję, ponieważ wykupują przetwórców.
Dr Kraciński tłumaczy, że ceny papryki mogą się zmieniać w zależności od podaży – gdy jest duża, ceny spadają, aby wyprzedać towar. Jednak gdy pogoda jest gorsza i jest mniej papryki, ceny mogą wzrosnąć. Promocje na paprykę i inne warzywa są często organizowane, gdy ceny są niższe. Podobnie może być z pomidorami, których cena może skoczyć nawet o 100% w przypadku złej pogody, ponieważ warzywo wolniej dojrzewa. Według dr Kracińskiego promocje pozwalają na zwiększenie wolumenu sprzedaży, co korzystnie wpływa na sklep, ponieważ więcej klientów chętniej kupuje produkty w niższych cenach.
Paweł Kraciński podkreśla, że to nie rolnicy decydują o tak wysokich cenach na rynku, ale detalisci. W Polsce dyskonty mają olbrzymie rozmiary i są dominującymi graczami na rynku, a nawet mogą działać jako monopol. To oni dyktują ceny i mają wpływ na produkcję, ponieważ wykupują przetwórców.
Marcin Janas z firmy Janas Pomidory opowiada, że koszty produkcji pomidorów malinowych w ich szklarniach znacznie wzrosły. W zeszłym roku płacili około 300-400 zł netto za tonę węgla i miału, a teraz w szczycie cen za tonę płacą już 2,2 tys. zł. Z tego wynika, że przy cenie w szczycie, Janasowie muszą zapłacić ponad 40 tys. zł więcej za węgiel. Ponadto, ceny nawozów, zwłaszcza potasowych, również wzrosły – w przypadku potasu sprowadzanego z Rosji ceny wzrosły o 300-400 proc. Produkcja pomidorów malinowych zimą jest bardziej kosztowna ze względu na większe wymagania związane z energią, trzeba je doświetlać. Jednocześnie, kluczowym czynnikiem dla rozwoju pomidorów jest słońce, a tej zimy jest go zdecydowanie za mało.
To potwierdza trudną sytuację polskich producentów papryki, którzy borykają się z wysokimi kosztami produkcji oraz trudnościami związanych z niekorzystnymi warunkami pogodowymi i szkodnikami. Warto również zauważyć, że zwiększający się import papryki i innych warzyw z zagranicy może wpłynąć na spadek produkcji i sprzedaży polskich rolników, co w konsekwencji może skutkować spadkiem ich dochodów i ograniczeniem zrównoważonego rozwoju polskiego rolnictwa.
Wysokie stawki wynagrodzenia i brak rąk do pracy to kolejne wyzwania dla producentów papryki w Polsce. Według jednego z hodowców z Mazowsza, brakuje głównie mężczyzn do ciężkiej fizycznej pracy, a stawki są bardzo wysokie – sięgają nawet 30 zł brutto za godzinę dla Polaków. Pracownicy z Ukrainy, którzy dotychczas często pracowali w polskich gospodarstwach rolnych, otrzymywali jesienią 2021 roku 16 zł za godzinę. Ponadto, według hodowcy, pracodawcy muszą doliczyć do wynagrodzenia również koszty wyżywienia, ponieważ pracownicy zwykle nie mają swojego miejsca zamieszkania w pobliżu gospodarstwa.
Cebula towarem luksusowym?
Producenci cebuli z Polski zyskali na wzroście eksportu tego warzywa, zwłaszcza do Holandii i Wielkiej Brytanii. Według „Rzeczpospolitej”, sprzedaż z Polski do Ukrainy również znacznie wzrosła, co spowodowało wzrost eksportu o 60% z roku na rok od lipca do października 2022 roku. Ceny cebuli również wzrosły, za kilogram cebuli białej w Broniszach obecnie płaci się minimalnie 3,80 zł, a za cebulę czerwoną 2,50 zł.
Zdaniem eksperta z SGGW, Pawła Kracińskiego, cebula wkrótce może stać się towarem luksusowym, ponieważ jest obecnie trudno dostępna na rynkach zagranicznych. W Niemczech, Holandii i we Francji, które są dużymi producentami cebuli, również występują problemy z niedoborem tego warzywa z powodu suszy. W Polsce cena za 1 kg cebuli w skupie wzrosła z 2 zł na początku sezonu do 3,50-4 zł w ostatnim czasie. Kraciński przewiduje, że wkrótce cena może wzrosnąć jeszcze bardziej i osiągnąć poziom nawet 8 zł za 1 kg. Niemniej jednak, detaliści muszą zachować ostrożność, ponieważ klienci uważają cebulę za tanie warzywo. Kraciński wierzy jednak, że zbliżająca się wiosna przyniesie ze sobą pewne złagodzenie cen cebuli.
