Osadzenie w zakładzie karnym może być konsekwencją skazania osoby za przestępstwo lub wykroczenie, a także przestępstwa skarbowe.
Czy po wydaniu prawomocnego wyroku skazującego trafia się od razu do zakładu karnego? Czy możliwe jest opóźnienie tej chwili? Kiedy można ubiegać się o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności?
W systemie prawa karnego istnieje możliwość odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności. Zasady odroczenia kary są zawarte w Ustawie z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny wykonawczy (dalej: kkw). Konkretnie, kwestie związane z odroczeniem wykonania kary pozbawienia wolności są uregulowane w oddziale 10 tej ustawy, od artykułu 150. W tym miejscu znajdują się informacje dotyczące procedury i warunków skorzystania z odroczenia kary.
Kto może złożyć wniosek i do jakiego sądu? Czy podlega on opłacie?
Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności może złożyć:
- skazany,
- dyrektor zakładu karnego,
- kurator zawodowy.
Sąd, do którego należy złożyć taki wniosek, to sąd, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji. Jest on właściwy również w postępowaniu dotyczącym wykonania tego orzeczenia.
Przykład 1.
Pan Marcin został skazany przez Sąd Rejonowy w Wieliczce na karę 2 lat pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy w Krakowie zmienił ten wyrok, zwiększając karę do 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Aby ubiegać się o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, Pan Marcin powinien złożyć wniosek do właściwego Sądu Rejonowego w Wieliczce.
Wniosek ten podlega opłacie w wysokości 80 złotych. Istnieje jednak możliwość złożenia wniosku o zwolnienie od tej opłaty poprzez opisanie sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej.
Przesłanki uwzględnienia wniosku W niektórych sytuacjach sąd może, a w innych musi uwzględnić wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności.
Sąd jest zobowiązany uwzględnić wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, gdy skazany:
- cierpi na chorobę psychiczną, która uniemożliwia wykonanie kary pozbawienia wolności,
- cierpi na inną ciężką chorobę, która uniemożliwia wykonanie kary.
Przykład 2.
Pan Waldemar został skazany na karę 2 lat pozbawienia wolności. Już podczas procesu zgłaszał problemy zdrowotne. Kilka dni po wydaniu prawomocnego wyroku trafił do szpitala z powodu problemów neurologicznych. Otrzymał wezwanie do zgłoszenia się do aresztu na 15 maja 2023 roku, ale na początku maja nadal przebywał w szpitalu. W związku z tym złożył wniosek o odroczenie wykonania kary o 4 miesiące. Sąd uwzględnił ten wniosek, opierając się na analizie dokumentacji medycznej przeprowadzonej przez biegłego sądowego.
Zgodnie z definicją ustawową, ciężką chorobą jest stan, w którym umieszczenie skazanego w zakładzie karnym może stanowić zagrożenie dla jego życia lub poważne ryzyko dla jego zdrowia.
Wymienione powyżej przypadki są jedynymi sytuacjami, w których sąd ma obowiązek uwzględnić wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności.
Ponadto, sąd może odroczyć wykonanie kary w przypadku:
- gdy natychmiastowe wykonanie kary miałoby zbyt poważne skutki dla skazanego lub jego rodziny,
- gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza ogólną pojemność tych placówek w skali kraju.
Drugie kryterium nie dotyczy skazanych za przestępstwa z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia, recydywistów, multirecydywistów, osób, które uczyniły z przestępstwa stałe źródło dochodu, osób skazanych za przestępstwa o charakterze terrorystycznym lub popełniających przestępstwa w zorganizowanej grupie, a także osób skazanych za przestępstwa określone w art. 197-203 Kodeksu karnego, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.
Przykład 3.
Pani Waleria została skazana za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu na karę 3 lat pozbawienia wolności. Miała stawić się w zakładzie karnym 10 maja 2023 roku. Ze względu na prowadzoną działalność gospodarczą, Pani Waleria złożyła wniosek o odroczenie wykonania kary do 10 listopada 2023 roku, na okres 6 miesięcy. Sąd będzie oceniał, czy jej obecność w przedsiębiorstwie jest niezbędna i czy ktoś inny może przejąć jej obowiązki. W tej sytuacji, decyzja sądu będzie oparta na ocenie indywidualnej, a fakultatywność tej decyzji oznacza, że różni sędziowie mogą różnie ocenić te argumenty. W przypadku przedsiębiorców, można również wyznaczyć kuratora, który zakończy działalność przedsiębiorstwa.
Przykład 4.
Pan Mateusz został skazany za liczne rozboje na karę 4 lat pozbawienia wolności. Złożył wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, argumentując, że zakłady karne są przepełnione. Sąd odrzucił ten wniosek, nie biorąc nawet pod uwagę tej kwestii, ponieważ mężczyzna był skazany za przestępstwo z użyciem przemocy – rozboje.
Ograniczenia czasowe dla odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności: Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do jednego roku.
Przykład 5.
Pan Adam został skazany na karę 4 lat pozbawienia wolności. Po wydaniu prawomocnego wyroku, rodzice Pana Adama doświadczyli wypadku samochodowego i stracili możliwość zarobkowania. Nie kwalifikowali się do emerytury, a przyznana im renta była niewielka. Pan Adam jest jedynym synem rodziców i nie mają innej rodziny ani wsparcia. Sąd odroczył wykonanie kary na okres 1 roku, aby Pan Adam mógł zarobić środki i przekazać je rodzicom, a także podjął działania w celu zorganizowania opieki dla nich.
Szczególne zasady dotyczące kobiet: Ustawodawca przewidział specjalne zasady dotyczące odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności.
Dotyczą one:
- skazanych kobiet w ciąży,
- skazanych osób, które samotnie sprawują opiekę nad dzieckiem.
W przypadku tych osób, jeśli natychmiastowe wykonanie kary miałoby zbyt poważne skutki dla skazanej lub jej rodziny, sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat od urodzenia dziecka.
Przykład 6.
Pani Karina została skazana na karę 3 lat pozbawienia wolności. W momencie wydania prawomocnego wyroku była w 4. miesiącu ciąży, która była zagrożona. Kobieta musiała być pod opieką lekarza i często przebywała w szpitalu. Sytuacja była niebezpieczna zarówno dla matki, jak i dla nienarodzonego dziecka. Pani Karina złożyła wniosek o odroczenie wykonania kary na okres 1,5 roku, aby mogła być przy dziecku w pierwszych miesiącach jego życia, zajmować się nim, karmić, a także wprowadzić ojca dziecka w opiekę i wychowanie dziecka po rozpoczęciu odbywania kary.
Możliwe obowiązki podczas odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności: Sąd, decydując o odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności, może:
- zobowiązać skazanego do poszukiwania pracy zarobkowej,
- zobowiązać skazanego do meldowania się w określonych odstępach czasu w wyznaczonej jednostce policji,
- zobowiązać skazanego do poddania się odpowiedniemu leczeniu lub rehabilitacji, terapii lub udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
