Od lipca 2022 roku urzędy skarbowe otrzymały dodatkowe uprawnienia, których celem jest wzmocnienie przestrzegania prawa podatkowego. Jednak eksperci wskazują, że nowe przepisy są nieprecyzyjne, co daje szerokie pole do uznaniowego ich zastosowania.
Wcześniej, zgodnie z regulacjami, konta bankowe były poddawane kontroli jedynie w przypadku wszczęcia postępowania lub kontroli podatkowej. Teraz jednak, przepisy odnoszą się tylko do „osoby fizycznej”, co oznacza, że naczelnik urzędu skarbowego może żądać informacji od banku nawet w trakcie postępowania przygotowawczego.
Warto zaznaczyć, że wcześniej organy skarbowe musiały najpierw poprosić podatnika o dobrowolne udostępnienie żądanych informacji. Dopiero gdy podatnik odmówił lub nie odpowiedział na takie żądanie w wyznaczonym terminie, urząd skarbowy mógł zwrócić się do banku. Obecnie wszystko to może odbywać się bez wiedzy podatnika.
Nowe przepisy budzą obawy, ponieważ brakuje im precyzji, co daje organom skarbowym dużą swobodę interpretacji. Istnieje ryzyko, że władze podatkowe będą mogły szeroko wykorzystywać swoje uprawnienia, co może prowadzić do nadużyć i naruszeń prywatności podatników.
Wprowadzenie tych zmian może wpłynąć na relacje między urzędami skarbowymi a podatnikami. Istnieje obawa, że podatnicy poczują się niepewni i niezaufani wobec organów podatkowych, ponieważ nie będą mieć wiedzy o tym, kiedy i w jakim zakresie ich konta bankowe będą kontrolowane. Jest to szczególnie problematyczne, ponieważ podstawą demokratycznego systemu podatkowego jest zaufanie i współpraca między podatnikami a organami podatkowymi.
Czy fiskus może zablokować rachunek?
Urzędy skarbowe mają także uprawnienie do nałożenia blokady na nasze konto bankowe, co często odkrywamy dopiero w momencie próby dokonania płatności kartą lub wypłaty środków z bankomatu. Jeśli w takiej sytuacji nie posiadamy gotówki, możemy pozostać bez środków do dyspozycji.
Standardowo, blokada trwa przez okres 72 godzin i ma na celu zbadanie okoliczności, które mogą wskazywać na ryzyko nadużyć oraz zapobieżenie kolejnym oszustwom. Jeśli istnieje podejrzenie, że dany podmiot może nie wywiązać się z obowiązku podatkowego w wysokości przekraczającej 10 tysięcy euro, blokada może zostać przedłużona do 3 miesięcy.
Warto zaznaczyć, że nałożenie blokady konta wymaga postanowienia wydanego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Podatnik ma również możliwość wystąpienia o prawo do wypłaty środków, na przykład w przypadku, gdy firma z zablokowanym kontem musi wypłacić wynagrodzenia, uregulować zaległe zobowiązania podatkowe lub celne. Jedynym sposobem na obronę przed zablokowaniem konta bankowego i pozostaniem bez środków do życia jest posiadanie części oszczędności w formie gotówki.
Należy jednak zaznaczyć, że taka blokada konta może wpływać negatywnie na naszą sytuację finansową i codzienne funkcjonowanie. Może ograniczać naszą zdolność do regulowania płatności, wywiązywania się z zobowiązań finansowych oraz prowadzenia normalnych operacji bankowych. W przypadku nieuzasadnionego nałożenia blokady lub nadmiernego jej przedłużenia istnieje potrzeba skorzystania z prawnego środka odwoławczego i obrony naszych praw jako podatników.
Jakie dane o naszym koncie bankowym mogą trafić do fiskusa?
Na żądanie naczelnika urzędu skarbowego bank ma obowiązek udostępnić dane dotyczące:
- zawartych pożyczek, umów kredytowych i depozytowych,
- posiadanych rachunków oszczędnościowych i bankowych, wraz ze stanami i transakcjami na tych rachunkach,
- posiadanych rachunków papierów wartościowych i rachunków pieniężnych, wraz ze stanami, liczbą i transakcjami na tych rachunkach,
- nabytych akcji lub obligacji Skarbu Państwa,
- obrotu certyfikatami depozytowymi wydanymi przez instytucje bankowe.
Ważne jest, że te informacje mogą być przekazane jedynie na podstawie postanowienia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego.
Takie uprawnienie daje organom skarbowym dostęp do istotnych danych finansowych podatników. Pozwala to na dokładne monitorowanie ich aktywności finansowej, w tym transakcji bankowych, inwestycji i zobowiązań finansowych. W praktyce oznacza to, że banki muszą przekazać te informacje na żądanie naczelnika urzędu skarbowego, co może mieć znaczący wpływ na prywatność i poufność danych finansowych podatników.
Warto jednak zauważyć, że dostęp do tych informacji jest ograniczony i wymaga formalnego postanowienia. Oznacza to, że organy skarbowe muszą przedstawić uzasadnione powody i podjąć decyzję w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. Zabezpiecza to w pewnym stopniu prywatność podatników i zapobiega nadużyciom w dostępie do ich danych finansowych.
Jednak w przypadku nieprecyzyjnych lub szeroko interpretowanych przepisów, istnieje ryzyko, że organy skarbowe mogą wykorzystywać te uprawnienia w sposób uznaniowy. Może to prowadzić do niepewności i obaw ze strony podatników, którzy nie będą mieć pełnej kontroli nad swoimi danymi finansowymi.
Ważne jest, aby podatnicy byli świadomi tych przepisów i monitorowali swoje finanse, aby uniknąć nieoczekiwanych konsekwencji i zabezpieczyć swoje interesy.
aktualizacja wpisu: 09.07
