– Doszło do sytuacji bez precedensu, w której istotne zadania państwa finansowane są poza budżetem państwa, jak również poza kontrolą parlamentu – mówił w Sejmie szef NIK Marian Banaś. Najwyższa Izba Kontroli wydał krytyczną ocenę wykonania budżetu państwa za rok 2022.
POLECAMY: Sasin przekazał Rydzykowi miecz za ćwierć miliona zakupiony przez fundację. Sprawa trafiła do NIK
– Z ubolewaniem muszę stwierdzić, że rok 2022 był trzecim z rzędu, w którym zastosowano różnorodne rozwiązania, które łamały podstawowe zasady budżetowe, a może nawet Konstytucję – powieidział podczas wystąpienia w Sejmie prezes NIK Marian Banaś, który omawiał szczegóły raportu. Na stronie internetowej Najwyższej Izby Kontroli można znaleźć analizę wykonania budżetu państwa oraz założeń polityki pieniężnej za rok 2022.
Ustawa budżetowa przestała pełnić funkcję podstawowego aktu zarządzania finansami państwa
„Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia kierunki zmian zachodzące w systemie finansów publicznych, w wyniku których gospodarka finansowa państwa prowadzona jest w znacznej części poza budżetem państwa i z pominięciem rygorów właściwych dla tego budżetu. Co więcej, także poza sektorem finansów publicznych” – powiedział szef NIK.
W swojej wypowiedzi wskazał, że parlament i społeczeństwo „pozbawieni są kontroli nad istotną częścią gromadzonych i wydatkowanych środków publicznych”. – W minionych trzech latach doprowadzono do sytuacji, w której ustawa budżetowa, w tym przede wszystkim budżet państwa, przestała pełnić funkcję podstawowego aktu zarządzania finansami państwa – podkreślił Banaś.
Według analizy Najwyższej Izby Kontroli, wykonanie budżetu państwa, budżetu środków europejskich oraz planów finansowych pozabudżetowych jednostek sektora finansów publicznych w roku 2022 odbyło się zgodnie z ustawą budżetową. Raport NIK-u wskazuje, że ta ustawa nie uwzględniała wielu istotnych operacji finansowych związanych z realizacją zadań państwa, co miało wpływ na wzrost długu Skarbu Państwa.
– Doszło do sytuacji bez precedensu, w której istotne zadania państwa finansowane są poza budżetem państwa, jak również poza kontrolą parlamentu – tłumaczył Marian Banaś.
Rekordowa różnica w obliczeniach długu publicznego Polski
Wystąpienie prezesa Najwyższej Izby Kontroli w Sejmie podkreśla, że deficyt budżetu państwa i budżetu środków europejskich w 2022 roku wyniósł 14 miliardów złotych. Jednak według szefa NIK, wysokość tego deficytu jest zniekształcona i nie odzwierciedla w pełni stanu nierównowagi finansowej państwa. Raport NIK wspomina, że informacje opublikowane przez Komisję Europejską w kwietniu 2023 roku wskazują, iż spośród 101,7 miliarda złotych deficytu z 2022 roku, aż 87,9 miliarda złotych (czyli ponad 86%) zostało ujęte poza tzw. working balance, czyli poza wynikiem budżetu państwa wraz z budżetem środków europejskich. Raport podkreśla, że operacje podsektora instytucji rządowych przyczyniły się do powstania deficytu ponad sześciokrotnie większego niż deficyt budżetu państwa.
POLECAMY: PiS pokazuje inny dług publiczny Polakom a inny Brukseli. Różnica wynosi 322 mld zł różnicy
Według analizy Najwyższej Izby Kontroli, na koniec 2022 roku wystąpiła rekordowa różnica wynosząca 302,6 miliarda złotych pomiędzy długiem publicznym obliczanym zgodnie z metodologią unijną a długiem ustalanym według zasad krajowych. Raport wskazuje, że ta różnica głównie wynikała z uwzględnienia w długu sektora instytucji rządowych i samorządowych zobowiązań zaciągniętych w celu sfinansowania zadań państwa ze środków funduszy pozabudżetowych, które były obsługiwane przez Bank Gospodarstwa Krajowego. W szczególności, chodzi o Fundusz Przeciwdziałania COVID-19, Fundusz Pomocy oraz Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, a także zadłużenie Polskiego Funduszu Rozwoju S.A.
