Andrzej Duda podpisał nowelizację przepisów w dziedzinie planowania i zagospodarowania przestrzennego, co oznacza, że przyjęcie nowych planów miejscowych będzie teraz możliwe w zaledwie 8-9 miesięcy. Dotychczas procedura ta często trwała latami, jak podało Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
Minister rozwoju i technologii, Waldemar Buda, określił to jako „przewrót kopernikański w dziedzinie planowania.” Uproszczone przepisy pozwolą gminom na szybkie i sprawne wprowadzanie uchwał dotyczących planów ogólnych i miejscowych. Celem jest zakończenie bałaganu w przestrzeni polskich miast i wsi oraz zahamowanie niekontrolowanego rozprzestrzeniania się zabudowy i patodeweloperki w miejscach nieodpowiednich.
Nowelizacja wprowadza także nowe narzędzie planistyczne – plan ogólny, który będzie miało rangę aktu prawa miejscowego i będzie obowiązkowo uchwalany dla całej gminy. Samorządy będą miały czas do 1 stycznia 2026 r. na wdrożenie tego dokumentu.
Plan ogólny zastąpi dotychczasowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Będzie to dokument zawierający podstawowe ustalenia pozwalające na zrównoważony i harmonijny rozwój gminy. Co istotne, ustalenia zawarte w tym dokumencie będą służyć jako podstawa nie tylko do uchwalania planów miejscowych, ale również do wydawania decyzji o warunkach zabudowy.
Wiceminister rozwoju i technologii, Piotr Uściński, podkreślił, że dają samorządom narzędzia, które pozwolą na sprawniejsze przyjmowanie planów miejscowych, skracając znacznie czas trwania tego procesu. Obecnie trwa to często latami, a celem jest zakończenie prac nad planem miejscowym w zaledwie 8 miesiącach lub nawet krócej niż rok.
Ministerstwo podkreśla, że nowy plan ogólny zostanie stworzony w formie cyfrowej, co rozwiąże obecne problemy z dokładnością. W tradycyjnej wersji papierowej studium i planów zagospodarowania, linie oznaczające granice poszczególnych stref nie są na tyle precyzyjne, aby można było je interpretować co do metra kwadratowego na gruncie. Wersja cyfrowa umożliwi dowolne powiększenie mapy, co sprawi, że będzie ona znacznie dokładniejsza.
Nowelizacja ustawy skraca terminy uzgodnień i opiniowania planów przestrzennych z różnymi instytucjami, organami ochrony środowiska, konserwatorem zabytków, służbami zajmującymi się gospodarką wodną, ruchem lotniczym itp.
Nową formą planu miejscowego będzie zintegrowany plan inwestycyjny, który zostanie sporządzany na wniosek inwestora i zastąpi uchwałę o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, wydawaną dotychczas na podstawie tzw. specustawy mieszkaniowej. Inwestor po podpisaniu umowy urbanistycznej z gminą będzie mógł zostać zobowiązany np. do budowy szkoły lub wsparcia takiej inwestycji.
W projekcie ustawy przewidziano również doprecyzowanie przepisów dotyczących decyzji o warunkach zabudowy, między innymi poprzez określenie przez gminę, w jakich terenach będą one wydawane, oraz ograniczenie zasięgu obszaru analizowanego do 200 metrów.
Ważnym krokiem jest uruchomienie nieodpłatnego i dostępnego dla wszystkich zainteresowanych Rejestru Urbanistycznego prowadzonego online, który będzie wiarygodnym źródłem informacji o przestrzeni i wszystkich prowadzonych procedurach administracyjnych.
Większość przepisów zawartych w podpisanej ustawie wejdzie w życie po 30 dniach od dnia jej ogłoszenia.
