Sposób przyjęcia spadku ma kluczowe znaczenie dla odpowiedzialności za długi spadkowe. Spadkobierca ma trzy możliwości złożenia oświadczenia: o odrzuceniu spadku, o przyjęciu spadku wprost lub o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Jeśli milczy w ustawowo przewidzianym terminie, uznaje się, że przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Odrzucenie spadku powoduje, że spadkobierca traktowany jest tak, jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 KC). W ten sposób nie ponosi odpowiedzialności za długi spadkowe.
Przyjęcie spadku wprost oznacza, że spadkobierca ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za długi spadkowe. Wierzyciele mogą zaspokoić się zarówno z majątku spadkowego, jak i z majątku osobistego spadkobiercy, z pewnymi wyjątkami dotyczącymi zachowku, zapisu zwykłego i polecenia.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza skutkuje ograniczeniem odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe do wartości czynnej spadku ustalonej w inwentarzu. W przypadku procesu sąd uwzględnia to ograniczenie i daje prawo do powołania się na nie w postępowaniu egzekucyjnym (art. 319 KPC).
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza działa na korzyść spadkobierców, umożliwiając im przyjęcie spadku w sytuacjach, gdy nie znają stanu zadłużenia spadku lub kiedy obliczenie aktywów przewyższa pasywa. Istnieje ryzyko, że spadkobierca nadużyje tego uprawnienia, ukrywając pewne składniki majątku spadkowego lub wprowadzając fikcyjne długi spadkowe w wykazie inwentarza, aby ograniczyć zaspokojenie rzeczywistych wierzycieli spadkowych.
Aby zapobiec powyższym nadużyciom, ustawodawca przewidział, że jeśli spadkobierca celowo pominie w wykazie inwentarza lub zatai pewne przedmioty będące częścią spadku lub objęte zapisami windykacyjnymi, albo przedstawi nieistniejące długi, to ograniczenie jego odpowiedzialności z tytułu przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza zostaje unieważnione. W takiej sytuacji spadkobierca będzie traktowany jakby przyjął spadek wprost, co oznacza, że będzie odpowiadał za długi spadkowe całym swoim osobistym majątkiem.
W praktyce może być trudne określenie, kiedy zastosowanie znajdzie art. 1031 § 2 zd. 2 KC. Inny problem związany z praktycznym stosowaniem ograniczenia odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe dotyczy spłaty tych długów. Spadkobierca może spłacić tylko niektóre z nich, pomijając inne, czy to z braku wiedzy o nich, czy celowo – tę kwestię reguluje art. 1032 KC.
Sposób przyjęcia spadku (wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza) nie ma wpływu na zakres odpowiedzialności spadkobiercy z tytułu zapisów zwykłych i poleceń. Ograniczenie odpowiedzialności spadkobierców nie dotyczy wierzytelności zabezpieczonych hipoteką, zastawem zwykłym lub zastawem rejestrowym, a także umową dożywocia.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
