Wzrost cen, wywołujący wysoką inflację, spowodował znaczną przemianę w podejściu Polaków do zakupów oraz procesów decyzyjnych związanych z konsumpcją. Osoby coraz częściej analizują oferty różnych sklepów, baczniej przyglądają się gramaturze produktów, przestawiają się na tańsze marki oraz zwracają uwagę na produktów, które okazały się nieodpowiednim wyborem. Badanie przeprowadzone przez ING Bank Śląski, Wydział Psychologii UW oraz Fundację Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy THINK! wykazało, że konsumenci pod wpływem wysokiej inflacji skłonili się ku wyborowi produktów bazując na ich użyteczności i relacji jakości do ceny, zamiast kierować się jedynie modą.
Badanie zatytułowane „Konsumpcja w warunkach wysokiej inflacji”, przeprowadzone w maju, pokazało, że 60% Polaków zwiększyło wydatki na zakupy ze względu na rosnące ceny, średnio o 57%. W konsekwencji, zachowanie konsumentów uległo zmianie.
Konsumenci obecnie poświęcają więcej czasu na dokonywanie wyborów zakupowych, podejmują bardziej świadome decyzje, rozważają różne opcje, porównują oferty w różnych sklepach oraz czytają etykiety produktów – praktyki, które były mniej powszechne przed inflacją. Cena stała się kluczowym czynnikiem przy wyborze, zwracając na nią uwagę aż 50% kupujących. Użyteczność produktu staje się istotna dla 25% społeczeństwa, co oznacza znaczny wzrost w porównaniu z poprzednimi latami. Wygląd, design, ręczne wykonanie czy pochodzenie produktu przyciągają uwagę około 20% konsumentów.
Ponadto, konsumenci coraz częściej ograniczają swoje zakupy. W przypadku niektórych kategorii produktów, tylko 5-7% Polaków deklaruje, że kupuje teraz więcej niż przed wzrostem inflacji. Wydatki na wyposażenie domu, elektronikę, odzież, obuwie, kulturę, sport czy usługi kosmetyczne uległy zmniejszeniu. W związku z tym, konsumenci również zaczęli przykładać większą wagę do ekologiczności produktów.
Zmiany te dotyczą zarówno produktów luksusowych, jak i tych codziennego użytku. Wzrósł odsetek osób, które zwracają lub reklamują produkty. Polacy coraz częściej wybierają marki własne dyskontów oraz produkty z niższych półek cenowych. Programy lojalnościowe zyskują na popularności, a poszukiwanie promocji i rabatów stało się częstszą praktyką.
Zmienia się również to, jakie produkty kupujemy, szczególnie w zakresie zakupów codziennych. Polacy częściej wybierają marki własne dyskontów oraz produkty z niższych półek cenowych. Programy lojalnościowe zyskują na popularności, a poszukiwanie promocji i rabatów stało się powszechne. Zmieniło się również podejście do ekologiczności produktów, co jest ważne dla 40% badanych.
Podsumowując, wyższa inflacja skłoniła Polaków do bardziej świadomego podejścia do zakupów, skupienia się na cenie oraz użyteczności produktów, a także poszukiwania oszczędności i promocji. Wartości te mogą pozostać z nami na dłuższy czas, nawet po ustabilizowaniu się sytuacji inflacyjnej.
